انواع اختلال های ارتباطی :
- ۱- اختلال در زبان بیانی
- ۲- اختلال آمیخته در زبان دریافتی- بیانی
- ۳- اختلال واج شناختی (آوا شناختی)
- ۴- لکنت زبان
- ۵- اختلال ارتباطی نامشخص
اختلال در زبان بیانی : به صورت محدودیت در میزان گفتار – محدودیت در دامنه واژگان – دشواری در یادگیری واژه های جدید – یافتن واژه ها – اشتباهات واژگانی – محدودیت در تنوع جمله ها است .
علل اختلال در زبان بیانی : ممکن است ناشی از رشد و یا اکتسابی باشد. در نوع اکتسابی ، ابتدا رشد زبان عادی است اما به دنبال یک اختلال مانند آنسفالیت یا ضربه به سر دچار اشکال می شود.
اختلال آمیخته زبان دریافتی- بیانی : ویژگی اساسی عبارت است از وجود اختلال ، هم در زبان دریافتی و هم در زبان بیانی .
علل اختلال زبان آمیخته : ممکن است مربوط به رشد یا اکتسابی باشد. در اختلال مر بوط به رشد، تکلم دیر تر از معمول شروع می شود و اختلال قبل از ۴ سالگی قابل شناسایی است. نوع شدید ، قبل از ۲ سالگی قابل تشخیص است.
اختلال واج شناختی : عبارت است از نارسایی در گفتار صدا های مورد انتظار از نظر سنی و لهجه ای. شامل اشتباه هایی در تولید، استفاده، ارائه یا سازمان لهجه ای است.
مثال های اختلال واج شناختی : ۱- جانشین ساختن یک صوت به جای صوتی دیگر ۲- حذف صوت های آخر کلمات ۳- اشکال بیشتر در تلفظ صوت هایی که در جریان رشد دیر تر آموخته می شوند مانند ل، ر، ت، ز ، ث.
علل اختلال واج شناختی : ۱- وجود اختلال شنوایی ۲- نارسایی ساختاری در ساختار دهان مانند شکاف کام ۳- شرایط نامناسب عصبی مثل فلج مغزی ۴- محدودیت های شناختی مثل عقب ماندگی ذهنی یا مسایل روانی-اجتماعی.
لکنت زبان : در بین اختلال های ارتباطی اهمیت ویژه ای دارد. امروزه بیشترین علت آن را آشفتگی های عاطفی می دانند. کودکی که تازه تکلم را آموخته است، ممکن است تحت فشار به لکنت مبتلا شود.
گزارش شده است که لکنت زبان در خانواده ها موروثی است.
برخی از کودکان از نظر روانی دچار لالی عاطفی می شوند که باید مورد توجه قرار گیرند. این اختلال قبلاً به عنوان نشانه سایکوز در نظر گرفته می شده اما هم اکنون جزو اختلال های نوروتیکی محسوب می گردد . علت اساسی آن آشفتگی های عاطفی است.
علل لکنت زبان :
۱- رویکرد بدنی (عوامل ارثی)
۲- مشکلات مفصل بندی (مشکل در انتقال از یک صدا به صدای دیگر)
۳- رویکرد تحلیل روانی (وجود اختلال های عمیق روانی)
۴- رویکرد رفتاری (وجود اضطراب زیاد در باره تکلم).
منبع : روانشناسی مرضی کودک – دکتر حسین آزاد