پاسخ تشریحی روانشناسی رشد دکتری ۹۳

سوالات دکتری روانشناسی ۹۳

۵۱- گزینه ۲  ( ژنتیک ۱ – صفحه ۱۸۴ )

۵۲- گزینه ۲
مرحله پنجم تحول والن، فکر مقوله ای یا سن مدرسه ۶ تا ۱۱ سالگی است. در این مرحله، کودک خیلی تحت تاثیر محیط خارج از خانواده(مدرسه) قرار می گیرد، دوستی ها گسترش می یابد، هوش رشد می کند و انضباط فکری بوجود می آید و کودک به هر جنبه محیط به طریقی خاص پاسخ می دهد. یعنی یک شخصیت چند ظرفیتی را دارا می شود؛ غلبه با فعالیت های اکتشاقی در دنیای بیرونی است. دقت کودک افزایش می یابد و سازمان روانی ثابتی استقرار می یابد و کودک امور غیر عینی عاطفی را در قالب یک فکر عینی و منطقی بازسازی می کند. او سعی می کند امور زندگی را اولویت بندی کند. آنچه ظهور این مرحله را خبر می دهد انضباط فکری در ۶-۷ سالگی است که اصطلاح توجه یا تمرکز درباره آن بکار می رود. ( ژنتیک ۱ – صفحه ۹۲ )

۵۳- گزینه ۴
انواع خود میان بینی:
۱- خودمحورهای مستقیم: درباره فضا، زمان و علّیت.
۲- خودمحورهای غیر مستقیم: درونسازی اشیاء و حوادث متمرکز بر مسأله مخصوص من است.
انواع خودمحوری غیر مستقم : الف) جاندارپنداری(جان گرایی)، ب) ساخته پنداری(مصنوعی گرایی) . ج) غائی انگاری. د) علیت سحری
۳- خود محورهای اجتماعی: در رابطه با کاربرد قواعد در فعالیت هاست. مانند نپذیرفتن قواعد بازی از سوی کودکان. با تحول به سمت میان واگرایی کودکان کم کم قواعد را می پذیرند. ( ژنتیک ۲ – ص ۲۴۰)

۵۴- گزینه ۳
از نظر والن در مرحله برانگیختگی حرکتی (تولد تا ۳ ماهگی)، در کودک به جز نیازهای گذشته بازتاب های مکیدن و بلعیدن هم آغاز می شود، کودک به محیط خارج از بدن خود هم توجه دارد. کودک حالت آنا-کاتابولیک دارد(جذب و تحلیل). ارضای نیاز های کودک به مادر وابسته است و با کمی تاخیر صورت می گیرد که این علت اصلی برانگیختگی حرکتی است. ( ژنتیک ۲ – صفحه ۲۱۱)

۵۵- گزینه ۳ 
تغییرات تحول روانی نوجوانی:

۱- عملیات فرضی-استنتاجی: یعنی فرض کردن یک مسأله و نتیجه گیری آن.

۲- جدا شدن شکل و محتوا از یکدیگر: بدون حضور اشیاء می تواند آنها را طبقه بندی یا ردیف کند.

۳- منطق قضایا: کودک از منطق جز و کل (طبقه) استفاده می کند و می تواند روابط را به صورت انتزاعی بیان کند.

۴- عملیات ترکیبی (تناسبها) : یکپارچگی و هماهنگی روان بنه های عملیات انتزاعی یا تشکیل شبکه. ترکیب فکر و عمل و نتیجه گیری از آن که نشان دهنده هوش انتزاعی و سازمان یافته است. عملیات ترکیبی، پایه و اساس استدلال علمی را تشکیل می دهد. فکر انتزاعی نظام عملیات به توان ۲ یا تناسبها را تشکیل می دهد.
۵- تفکر صوری ترکیبی: بین دو یا چند طبقه، اشیا یا موجودها، تمام ترکیب ها و رابطه های ممکن را برقرار می سازد. ( ژنتیک ۱ – ص ۱۶۳)

۵۶- گزینه ۴
دیدگاه های روش شناختی فروید:

۱- دیدگاه ساختاری یا خاستگاهی: با تمایز یافتگی دستگاه روانی به چند نظام مرتبط است و به پایگاه روانی شکل می بخشد. فروید ساختار دستگاه روانی را بصورت هوشیار، نیمه هوشیار و ناهوشیار معرفی نمود و سه دستگاه روانی بن (نهاد)، من(خود) و فرامن (فراخود) را مطرح نمود که شکل گیری شخصیت به آنها وابسته است
۲- دیدگاه پویشی: بصورت کیفی به توصیف نیروهایی می پردازد که بصورت تعارضهای کشاننده ای نمود پیدا می کنند.
۳- دیدگاه اقتصادی: بیشتر بصورت کمی به نیروهای پویشی توجه دارد و نتیجه الزامی دیدگاه پویشی است. این دیدگاه مستلزم بررسی جریان سرمایه گذاری انرژی روانی در سطح پایگاهها، موضوعات و تجسمات است. ( ژنتیک ۲ – ص ۱۱)

۵۷- گزینه ۳
پیشگام نظریه شناختی، ژان پیاژه است. نظریه شناختی در رشد، اساساً یک رویکرد ارگانیسمی است که فرد را موجودی فعال و رشد را گذار از مراحل کیفی متفاوت می داند، یعنی، کودکان با دستکاری و کاوش کردن محیط خود، به طور فعال آگاهی کسب می کنند. مهم ترین اصل در نظریه پیاژه که نقش عمده ای در شکل گیری مراحل دارد، تعامل فرد و محیط است. پیاژه، رشد را معلول رسش و تجربه و تعامل این دو می داند ولی تاکید او روی رسش است. رسش معمولاً بوسیله ژنها برنامه ریزی می شوند و همان آمادگی زیستی و عصبی برای یادگیری رشد را می سازند. ار نظر پیاژه، رشد علاوه بر اینکه به سازمان وابسته است، به سازگاری هم وابسته است که با برون سازی و درون سازی کسب می شود؛ یعنی هدف رسیدن به تعادل است. ( ژنتیک ۱ – ص ۱۲۴)

۵۸- گزینه ۳
تعادل جویی، مهمترین مفهوم انگیزشی پیاژه است. رسش، تجربه و انتقال اجتماعی را هماهنگ و ترکیب می کند. تعادل یابی، فرایند خودنظم دهی کودک است. تعادل جویی، مهمترین عامل تحول روانی در نظام شناختی پیاژه است. ( کرین – فصل پیاژه)

۵۹- گزینه ۱
دو مفهوم عمده نظریه بالبی عبارتند از:
۱- رفتار غریزی: بالبی، خنده و گریه و تعقیب را یک نوع رفتار غریزی(ذاتی) میداند که واجد ارزش انطباقی است.
۲- دلبستگی: پرورش دلبستگی در انسان فرایندی طولانی است که باعث می شود نوزاد رابطه عاطفی عمیقی با مراقب خود برقرار کند. فروید دلبستگی را یک کشاننده ثانوی می دانست که بر تغذیه متکی بود ولی بالبی آنرا یک نیاز نخستین می داند که ارزش حیاتی داشته و باعث تداوم نسل ها می شود. از نظر بالبی، رفتار دلبستگی دارای دو کنش مضاعف، یکی کنش حمایتی و دیگری کنش اجتماعی شدن است. ( ژنتیک ۲ – ص ۱۵۳)

۶۰- گزینه ۱

فروید معتقد است که شکل گیری شخصیت بصورت کلی و نامتمایز از جنبه های بدنی شروع می شود و کم کم بصورت فضایی در می آید. گذشـت و فداکاری از ویژگی های بارز نوجوانی هستند. فروید معتقد بود از زمان بلوغ به بعد، مهم ترین تکلیف فرد آزاد سازی خود از قید والدین است.  وظیفه روانشناختی این دوره، سازش دادن شخصیت با شرایط جدیدی است که بر اثر تغییرات بدنی به وقوع پیوسته انـد. نوجـوانی بـر یـک بحـران خود دوستداری و همسان سازی مبتنی است. ( ژنتیک ۲ – ص ۳۴)

۶۱- گزینه ۱

یکی از مشهورترین آزمونهای پیاژه برای اندازه گیری خودمحوری(فضایی) کودکان، آزمایش سه کوه است . ( کرین – فصل پیاژه )

۶۲-  گزینه ۲

لاک، بنیان گذار و پدر محیط گرایی (پدر اصول تجربی) و نظریه یادگیری بود و دانشمندانی چون پاولف، اسکینر، وارثان وی بودند. نقطه آغاز نظریه لاک، رد اندیشه های فطری انسان بود. نوشته های لاک پیش درآمدی برای دیدگاه مهم قرن بیستم یعنی رفتار گرایی بود. لاک کودک را به صورت لوح سفید(نانوشته) در نظر داشت. طبق این دیدگاه، کودکان به طور ذاتی نه خوب و نه بد هستند، کودکان در ابتدا به طور ذاتی چیزی نیستند؛ تجربه، شخصیت آنها را شکل می دهد.

لاک، تعلیم و تربیت را به عنوان شکل گیری شخصیت کودک و همچنین یادگیری تلقی می کرد. در واقع، او بیشترین اهمیت را به رشد منش و شخصیت می داد. لاک معتقد بود هدف اصلی تعلیم و تربیت، خویشتن داری است. ( کرین – فصل لاک )

۶۳-  گزینه ۳

میکروژنز به فرایندی از رشد اطلاق می شود که در هر زمانی که با تکلیفی نظیر درک شیء یا حل مسئله روبرو هستیم، اتفاق می افتد. میکروژنز نوعی فرایند خود بازسازی است که طی آن بطور دایم از سطوح غیر افتراقی آغاز می کنیم. به نظر ورنر مردم بر حسب میزان درگیر شدن در فرایند میکروژنتیک با یکدیگر تفاوت دارند. برخی آمادگی میکروژنتیک بیشتری دارند یعنی می توانند بیشتر به عقب برگشته و شکل های افکار اولیه و پیشرفته را با هم بکار گیرند. برخی افکارها در میکروژنتیک وجود ندارند، مانند بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی به افکار اولیه بازگشت می کنند.  ( کرین – فصل ورنر )

۶۴- گزینه ۲ 

ورنر به فرایند افتراق خود از شیء یعنی فرایندی تدریجی که در آن کودک خود را از محیط جدا می کند، اعتقاد دارد. این فرایند در سه مرحله روی می دهد که این مراحل با دوره های نوزادی، کودکی و نوجوانی انطباق دارند.

۱- سطح حسی- حرکتی- عاطفی(عدم درک اشیاء جدا و بیرون از خود).
۲- سطح ادراکی خالص(درک اشیاء جدا و بیرون از خود).
۳- سطح ادراکی تفکر(تفکر در ابعادی گسترده). ( کرین – فصل ورنر )

۶۵- گزینه ۳ 

بوهلر مراحل تولد را در ۵ طبقه کلی تقسیم نمود که عبارتند از:

۱ مرحله اول ( کودکی تا ۱۵ سالگی) در این سنین کودک در کنار والدین خود به آینده ای مبهم می نگرد و برای خود هدفی مشخص ندارد.
۲ مرحله دوم (۱۵ تا ۲۵ سالگی) دوره نوجوانی است که کودک متوجه می شود که زندگی متعلق به اوست. او سعی می کند گذشته خود را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد و در عین حال به نیازها و ظرفیت های آینده خود نیز می اندیشد.
۳ مرحله سوم (۲۵ تا ۵۵ سالگی) کودک وارد مرحله اوایل بزرگسالی می شود. در اینجا برای خـود، اهـداف دقیـق و مشـخص تـری را تعیـین و دنبال می کند و سعی دارد که بر اساس یک سازماندهی خاص به این اهداف برسد. مانند: انتخاب شغل و همسر.
۴ مرحله چهارم (۵۵ تا ۶۵ سالگی) در اینجا ، مرحله بزرگسالی کامل می شود. فرد در اینجا به گذشته مـی نگـرد و بـه یافتـه هـای قبلـی خـود می اندیشد یعنی گذشته را مورد ارزیابی قرار می دهد و احتمالاً در مورد آینده بازنگری هم انجام می دهد.
۵ مرحله پنجم (۶۵ تا ۷۰ سالگی) مرحله پیری است. فرد در اینجا از اهدافی که تاکنون دنبال می کرده جدا می شود و آنها را کنار می گذارد یعنی از برخی از اهداف چشم پوشی می کند.
مرحله هشتم رشد روانی- اجتماعی اریکسون، یکپارچگی و انسجام در برابر یاس و ناامیدی (۶۵ سالگی به بالا)، مرحله پیری را در بر می گیرد. او سعی می کند که گذشته خود را مرور کند و اگر موفقیتی داشته باشد خودش را تأیید می کند. مرحله چهارم بوهلر که مرحله بزرگسالی است برابر با مرحله هفت اریکسون یعنی تولید در برابر رکود است. ( ژنتیک ۱ – ص ۶۰)

۶۶- گزینه ۱

پیاژه معتقد است اگر هدف، غلبه درونسازی بر برون سازی باشد، بازی بروز می کند و اگر برون سازی بر درون سازی غلبه کند، تقلید بروز می نماید. ( ژنتیک ۱ – ص ۲۸۸)

۶۷- گزینه ۴ 

۶۸- گزینه ۴

تاکید آنا فروید روی دو مکانیزم دفاعی فلسفه بافی و ریاضت طلبی بوده است. از نظر آنا فروید، نوجوانان بیشتر از این مکانیزم های دفاعی استفاده می کنند. ( ژنتیک ۲ – ص ۵۴)

۶۹- گزینه ۲

مراحل شکل گیری ساخت روان هارتمن :

۱- مرحله عدم تمایز
۲- مرحله تشکیل موضوع
۳- مرحله حرکت به سوی استقرار من ( ژنتیک ۲ – ص ۱۰۸ )

۷۰- گزینه ۳

مراحل تحولی اشپیتز :

۱- مرحله ناموضوعی یا بدون موضوع (بدون شیء)
۲- مرحله در راه موضوع یا در راه شیء (پیش موضوعی)
۳- مرحله شیء لیبیدویی به معنای دقیق کلمه ( ژنتیک ۲ – ص ۷۵)

* درود بر شما که با حمایت خود و دعوت دیگران به مطالعه این مطلب و دیگر مطالبم، به من انگیزه می دهید. لطفا در کامنت ها و مباحثات شرکت کنید و پرسشگر باشید. جهت مشاوره تلفنی یا حضوری با شماره ۰۹۳۵۵۷۵۸۳۵۸ در تلگرام یا ایمو هماهنگ نمایید. همچنین می توانید با شماره ۰۹۱۲۰۷۲۸۷۱۲ تماس بگیرید. *