علاقه اجتماعی از دیدگاه آدلر
آدلر معتقد است که علاقه اجتماعی امری ذاتی است و انسان طبیعتاً مخلوقی اجتماعی است، نه اینکه از روی عادت اجتماعی شده باشد. علاقه اجتماعی گرچه مطالبی نظیر همکاری، روابط اجتماعی، همانندی با گروه، همدلی و غیره را دربرمیگیرد، ولی به عقیده آدلر معنی و مفهوم آن از همه اینها وسیعتر است؛ و آن کمک مداوم فرد است به جامعه، تا هدف یک جامعه کاملاً تأمین و تحصیل شود.
علاقه اجتماعی، تلاش در راه آیندهای بهتر برای بشریت را دربردارد. گرچه علاقه اجتماعی نوعی توان فطری است، اما خود به خود پرورش نمییابد. علاقه اجتماعی باید در جو خانوادگی سالمی پرورش یابد که همکاری، احترام متقابل، اعتماد، پشتیبانی و تفاهم را ترغیب میکند. ارزشها، نگرشها و الگوهای رفتار اعضای خانواده جوی را به وجود میآورد که چنانچه سالم باشد، فرزندان را به رد کردن تمایلات خودخواهانه به نفع علاقه اجتماعی به تمام بشریت ترغیب میکند.
وجود، یک احساس اجتماعی (احساس اشتراک، community feeling) همگانی است، به طوری که تمام انسانها را با یکدیگر مرتبط میکند و تنها ملاکی است که با آن میتوان به نحو موثری پدیدههای زندگی روانی را اندازهگیری کرد. روانشناسی فردنگر بر این عقیده استوار است که خشنودی و موفقیت ما عمدتاً به این پیوند اجتماعی ربط دارند. کسانی که فاقد این احساس اشتراک هستند مأیوس میشوند و سرانجام کارشان به جنبه بی حاصل زندگی میکشد. احساس اجتماعی، پایه و اساس تمام پیشرفتهای مهم تمدن است.
از طریق بررسی چگونگی برخورد فرد با دیگران، و نوع عضویت او در جامعه میتوان هستی او را پر ثمر و با ارزش کرد و تعریفی از روح انسان بدست داد. آدلر معتقد بود که ما باید بر سه تکلیف همگانی تسلط یابیم: برقرار کردن روابط دوستی (تکلیف اجتماعی)، برقرار کردن صمیمیت (تکلیف عشق- ازواج)، و مشارکت داشتن در جامعه (تکلیف شخصی).
از این روست که احساس اجتماعی ملاک مهمی در ارزشیابی شخصیت به شمار میرود. نقطه مقابل احساس اجتماعی تمایلات و تلاشهایی است که در جهت قدرت شخصی و برتری انجام میگیرد. این تمایلات ملاک دومی برای ارزشیابی شخصیت است. این دو تمایل همیشه در مقابل یکدیگر قرار دارند و تجلیات بیرونی آن همان چیزی است که منش نامیده میشود. احساس اجتماعی و نوعدوستی، تحت تأثیر معایب بدنی و احساسات حقارت، تلاشهای جبرانی برای کسب قدرت، و شرایط اجتماعی و اقتصادی خانوادۀ کودک قرار میگیرد.
منبع : شفیع آبادی،ناصری ،عبدالله،غلامرضا. (۱۳۸۹). نظریه های مشاوره و روان درمانی. مرکز نشر دانشگاهی