قطعه پس سری مغز
لوب پس سری، مسئول پردازش اطلاعات بینایی است.
لوب پس سری اطلاعات را از شبکیه چشم می گیرد و آن را تجزیه و تحلیل و ذخیره می کند. در اغلب اشخاص قطعه پس سری در نیمکره چپ غالب است.
لوب پس سری (Occipital) بخشی از مغز انسان است که مسئول تفسیر اطلاعات از چشم ها و تبدیل آن به دنیایی است که فرد آن را می بیند. لوب اکسیپیتال چهار بخش مختلف دارد که هر کدام وظایف بینایی متفاوتی را بر عهده دارند. اختلال در لوب اکسیپیتال ممکن است باعث اختلال در بینایی یا خود مغز شود. همچنین ممکن است بین لوب اکسیپیتال و شرایطی مانند صرع ارتباطی وجود داشته باشد.
هر یک از نیمکرههای مغز شامل یک قشر بینایی هستند. قشر بینایی در نیمکره چپ پیامها را از میدان بینایی سمت راست دریافت میکند و قشر بینایی در نیمکره راست پیامهایی را از میدان بینایی چپ دریافت میکند.
لوب اکسیپیتال
لوب اکسیپیتال یکی از چهار جفت اصلی لوب مغزی در انسان است. لوب پس سری به این دلیل نامیده می شود که در زیر استخوان اکسیپیتال جمجمه قرار دارد. همچنین کوچکترین لوب است. در واقع دو لوب پس سری وجود دارد (یکی در هر نیمکره مغز)؛ شکاف مرکزی مغزی لوب ها را جدا می کند. لوب های پس سری در قسمت پشتی فوقانی مغز قرار دارند. آنها پشت لوب گیجگاهی و بالای مخچه می نشینند و توسط غشایی به نام تنتوریوم مخچه از مخچه جدا می شوند. سطح لوب اکسیپیتال مجموعهای از چینهاست که شامل برجستگیهایی به نام شکنج و فرورفتگیهایی به نام سولسی، میشود. از آنجایی که هیچ ساختار منظمی برای لوب اکسیپیتال وجود ندارد، دانشمندان از این شکاف ها برای شناسایی ناحیه های لوب استفاده می کنند. لوب اکسیپیتال خود شامل بخشها یا نواحی مختلفی است و هر یک از این بخشها عملکردهای متفاوتی دارند. این شامل:
- اجسام ژنیکوله جانبی
- لینگولا
- قشر بینایی اولیه، معروف به منطقه ۱۷ یا v1
- قشر بینایی ثانویه، معروف به مناطق برودمن ۱۸ و ۱۹ یا v5، v4، v3، v2، که قشر بینایی اولیه را احاطه کرده است.
- جریان شکمی و پشتی داخلی
عملکرد قطعه پس سری
اگرچه علم مدرن چیزهای زیادی در مورد چگونگی آشکارسازی لوب پس سری از جهان بصری نشان داده است، محققان هنوز در حال یادگیری اطلاعات جدیدی در مورد لوب پس سری و نحوه عملکرد آن هستند. هیچ بخشی از مغز واقعا مستقل نیست و این شامل لوب پس سری نیز می شود. به عنوان مثال، لوب پس سری اطلاعات را از شبکیه چشم می گیرد و آن را به دنیای بینایی ترجمه می کند. به این ترتیب، به شدت به خود چشم ها متکی است. خود چشم ها نیز ماهیچه هایی دارند که نیاز به کنترل دارند. قشر حرکتی مغز مسئول این حرکات است، بنابراین در بینایی نیز نقش دارد.
به طور کلی، لوب اکسیپیتال با جنبه های بینایی سروکار دارد، از جمله:
- فاصله
- درک عمق
- تعیین رنگ
- تشخیص شی
- جنبش
- تشخیص چهره
انسان ها دارای ادراک دوچشمی هستند زیرا لوب های پس سری در هر دو نیمکره اطلاعات بصری را از هر دو شبکیه دریافت می کنند. دنیای بصری بسیار پیچیده است. به همین دلیل، فرآیند رمزگشایی این اطلاعات نیز بسیار پیچیده است. در بخشهای زیر، بخشهای مختلف لوب اکسیپیتال با جزئیات بیشتری مورد بحث قرار خواهد گرفت.
قشر بینایی اولیه
قشر بینایی اولیه به نام v1 اطلاعات را از شبکیه دریافت می کند. سپس اطلاعات مربوط به فضا، مکان، حرکت و رنگ اشیاء در میدان بینایی را تفسیر و انتقال می دهد. این کار را از طریق دو مسیر مختلف به نام جریان انجام می دهد: جریان شکمی و پشتی.
قشر بینایی ثانویه
قشر بینایی ثانویه، به نام منطقه v4، v3، v2، اطلاعات را از قشر بینایی اولیه دریافت می کند.
جریان شکمی
جریان شکمی یکی از مسیرهایی است که قشر بینایی اولیه برای ارسال اطلاعات از آن استفاده می کند. این اطلاعات را به لوب گیجگاهی می برد، تا تفسیر شوند و به مغز کمک می کند تا به اشیاء در میدان دید معنی دهد. این به تشخیص شی کمک می کند و به آنچه که شخص می بیند آگاهی می دهد. شناسایی محرک های پیچیده بینایی و ترکیب کامل اشیا در این منطقه انجام می شود.
جریان پشتی
جریان پشتی مسیر دیگری است که قشر بینایی اولیه برای ارسال اطلاعات از آن استفاده می کند. اطلاعات مربوط به مکان یک جسم را به اشتراک می گذارد و آن را به لوب آهیانه می برد.
اجسام ژنیکوله جانبی
اجسام ژنیکوله جانبی بخشی از اطلاعات خام را از قسمت بیرونی شبکیه تا قشر بینایی می گیرند.
لینگولا
لینگولا اطلاعات کلی در مورد میدان دید را از نیمه داخلی شبکیه جمع آوری می کند. ترکیب اطلاعات از اجسام ژنیکوله جانبی و لینگولا به ایجاد آگاهی فضایی کمک می کند و به اطلاعات بصری عمق می بخشد.
منبع : مبانی نوروسایکولوژی انسان، برایان کولب، ایان ویشاو. مترجم: احمد علیپور، غلامرضا چلبیانلو