بازتاب، یک پاسخی فطری و خودکار به نوع خاصی از تحریک است. می‌توان گفت بازتاب‌ها واضح‌ترین الگوهای رفتار سازمان‌یافته نوزاد هستند. اکثریت بازتاب‌ها توسط سطوح پایین قشر مغز مثل نخاع، بصل‌النخاع و ساقه مغز کنترل می‌شوند.

بازتاب‌ها(reflection) بنا به نوعشان، ارزش‌های مختلفی دارند.

۱- برخی بازتاب ها ارزش بقا دارند. بازتاب گونه به بچه‌ای که از سینه‌ی مادرش شیر می‌خورد کمک می‌کند تا نوک پستان مادر را پیدا کند. بچه‌ها فقط زمانی که گرسنه هستند و کسی آنها را لمس می‌کند، نه زمانی که خودشان خود را لمس کنند، این بازتاب را نشان می‌دهند. بچه ها بعد از تولد، فشار مکیدن خود را مطابق با اینکه شیر با چه سهولتی جاری شود، تنظیم می‌کنند. اگر مکیدن خودکار نبود، بعید بود که گونه ما می‌توانست حتی یک نسل زنده بماند.

۲- برخی بازتاب‌های دیگر، پایه و زیربنایی برای مهارت‌های حرکتی پیچیده‌تر که بعدها رشد می‌کنند، هستند. برای مثال بازتاب گام برداری به راه رفتن ابتدایی شباهت دارد.

در بچه‌هایی که در چند هفته بعد از تولد به سرعت وزن می‌گیرند، بازتاب گام‌برداری کنار می‌رود، چرا که عضلات ران و نرمه ساق پا به‌قدر کافی نیرومند نیستند که پاهای تپل بچه را بلند کنند. اما اگر پایین تنه بچه در آب قرار داده شود، این بازتاب نمایان می‌شود، زیرا نیروی بالابر آب، بار عضلات بچه را سبک می‌کند. در صورتی که بازتاب گام‌برداری به‌ طور منظم تمرین شده باشد، بچه‌ها حرکات گام‌برداری بیشتری انجام می‌دهند و چند هفته زودتر از زمانی که گام برداری تمرین نشده‌ باشد، راه می‌افتند. با این حال، نیازی به تمرین بازتاب گام‌برداری نیست، زیرا تمام بچه‌های عادی در وقت مقرر راه می‌روند.

۳- برخی بازتاب ها به والدین و بچه کمک می‌کنند تا تعامل خشنود کننده‌ای برقرار کنند. بچه‌ای که به دنبال نوک پستان می‌‌گردد و با موفقیت آن را پیدا می‌کند، در مدت تغذیه به راحتی مک می‌زند. وقتی دست او را لمس می‌کنند، چنگ می‌زند؛ والدین را تشویق می‌کند تا با محبت پاسخ داده و به عنوان مراقبت‌کننده، احساس شایستگی کنند.

۴- بازتاب‌ها همچنین به مراقبت‌کنندگان کمک می‌کنند تا بچه را آرام کنند، زیرا به بچه‌ها امکان می‌دهند تا ناراحتی و مقدار تحریک را کنترل نمایند.

بازتاب مورو

بازتاب بابینسکی

بازتاب بابکین

قبلی ۱ از ۳ بعدی

بازتاب بابکین (Babkin) : زمانی که دو کف دست نوزاد را فشار دهید او سرش را می‌چرخاند، چشمانش را می‌بندد، دهانش را باز می‌کند و سرش را به جلو خم می‌کند. این پاسخ‌ها ممکن است هرکدام به تنهایی یا به صورت ترکیبی ایجاد شود. تا حدود ۶ ماهگی مشاهده می‌شود و پس از آن به مرور ناپدید می‌شود.

بازتاب لابیرنتی: اگر کودک را به سمت بالا بیاورید، سرش به سمت پایین حرکت می کند و اگر به سمت پایین بیاورید سرش به سمت بالا حرکت می کند. در واقع این عکس العمل در رابطه با نیروی جاذبه زمین است. این بازتاب در ۶ ماهگی محو می شود.

بازتاب های دائمی مثل پرش زانو، پلک زدن، سرفه، عطسه، در تمام طول عمر ادامه می یابند.

الگوی چهره خاموش

از الگوی چهره خاموش یا still face model برای سنجش تفاوت‌های فرهنگی و نیز مطالعه ارتباط ادراکی و احساسی نوزادان با محیط‌شان استفاده می‌شود؛ ویژگی‌هایی مثل نظم‌بخشی متقابل و الگوسازی‌های فضایی. الگوی چهره خاموش نشان می‌دهد نوزادان چگونه با فضای پیرامونشان خود را مرتبط می‌سازند.

منبع : روانشناسی رشد / لورا برک . جلد اول / ترجمه یحیی سیدمحمدی / فصل ۳

همه ما در مراحل و زمان هایی از زندگی، نیاز به گفت و گو و مشاوره داریم. جهت دریافت وقت مشاوره آنلاین یا حضوری با شماره ۰۹۳۵۵۷۵۸۳۵۸ تماس بگیرید.