فنون و روشهای تحقیق در علوم اعصاب
فیزیولوژی یکی از شاخه های زیست شناسی است که طرز کار یاخته های بدن و بافتها و اندامها را بررسی می کند. مجموعه واکنشهایی که باعث حفظ تعادل حیاتی و ثابت نگه داشتن ویژگیهای محیط داخلی بدن میشوند را هومئوستازی (Homeostasis) می گویند. نورو هورمون، تعدادی از هورمونها هستند که منشأ عصبی دارند. هیپوتالاموس، علاوه بر اعمال عصبی خاص خود یک غده هورمون ساز بسیار مهم است که با ترشحات خود، فعالیت بسیاری از غدد درون ریز دیگر را تنظیم میکند . بخشهای مرکزی غدد فوق کلیه، منشأ عصبی دارند، آنها از تغییرشکل گره های سمپاتیک به وجود آمدهاند و هورمونهایشان منشأ ترشحات اعصاب سمپاتیک است .
برگما bregma، محل اتصال استخوانهای آهیانه و بینایی است. نیمکره چپ، در تکلم نقش بیشتری دارد.
فرکانسهای مغزی
۱- ریتم آلفا (Alpha Rhythm)
۸ تا ۱۴ سیکل در ثانیه و دامنه ۵۰ میکرو ولت را شامل میشود. این ریتم زمانی ثبت میشود که فرد در حالت استراحت به سر میبرد . دامنه ریتم آلفا در صرع و هیدروسفالی (Hydro cephaly) از منحنیهای طبیعی بیشتر است . امواج آلفا با تحریکاتی که از بخش تورینه ای تالاموس به قشر مخ میرسند مرتبط است و در قطع ارتباط تالاموس با قشر مخ باعث از بین رفتن آنها میشود.
۲- ریتم بتا (Beta Rhythm)
فرکانس ریتم بتا بیش از ۱۴ سیکل در ثانیه است. در حالات هیجانی، عاطفی و برانگیختگی دیده میشود . در افراد بالغ این فرکانس حدود ۱۸ سیکل در ثانیه و ولتاژ آن حداکثر ۳۰ میکرو ولت است .
۳- ریتم تتا (Teta Rhythm)
فرکانس بین ۴ تا ۷ سیکل در ثانیه را شامل میشود . در افراد بالغ به ندرت دیده میشود . در حالت تنش روانی ، یاس و ناامیدی (افسردگی) و برخی احتمالات مغزی دیده میشود ، در کودکان جنبه مرضی ندارد.
۴- ریتم دلتا (Delta Rhythm)
امواج فرکانس آن کمتر از ۴ سیکل در ثانیه است. در بزرگسالان در حالت خواب و بیهوشی و در شیرخواران در اغلب شبانهروز دیده میشود . ریتم دلتا مربوط به فعالیت الکتریکی نورونهای قشر مخ بطور مستقل از نواحی دیگر است ، با قطع ارتباط بین قشر مخ و تالاموس، امواج دلتا ظاهر میشود .
کاربرد الکتروانسفالوگرام :بررسی خواب و بیداری ، صرع ، حالات بیهوشی و اغما .

MRI ، با استفاده از میدان مغناطیسی و جابهجایی اتمهای هیدروژن در آب و سایر مواد تشکیل دهنده بدن منجر به نمایش جزئیات بافتها و تمایز نواحی سفید و خاکستری مغز می شود.
با استفاده از (MRS)، علاوه بر اتمهای هیدروژن از ترکیبات دیگر بافتها نیز، در تصویر ظاهر میشود، و مقدار انتقال دهنده های عصبی و داروهای عصبی و روانی را در مغز نشان میدهد.
PET یا برش نگاری که در این روش با ا نتشار پزیترون، ایزوتوپهای رادیواکتیو گلوکز ، آب و ازت به خون تزریق میشوند . براثر تشعشعات پوزیترون صادر شده ، عکس برداری صورت می گیرد. نواحی که مصرف بالای گلوکز وفعالیت بیشتری دارند، مشخص می شوند.
فلوئورودزکسی گلوکز، ماده ای رادیو اکتیو و شبیه گلوکز است که در مغز مصرف نمی شود، اما به علت جذب آن توسط نورونها قابل مشاهده در تصویر است .
منبع : فیزیولوژی اعصاب و غدد درون ریز / سیدعلی حائری روحانی / نشر سمت / فصل ۱