پرسشنامه نیازهای اساسی گلاسر

تئوری انتخاب بر این دیدگاه استوار است که رفتارهای هر انسان، انتخاب‌های او برای ارضای نیازهایش است. این رفتارهای هدفمند بیش‌تر از انگیزه‌های درونی ریشه می‌گیرند تا عوامل و محرک‌های بیرونی. این دیدگاه در بردارنده این مضمون است که رفتار ما در هر زمان بهترین تلاش ما برای کنترل دنیای پیرامونمان و نیز خودمان به عنوان بخشی از این دنیاست، بنابراین ما باید به گونه‌ای رفتار و انتخاب کنیم که به بهترین نحو نیازهایمان را برآورده کنیم. هنگامی که نیازهای خود را بشناسیم، می توانیم تشخیص دهیم وقتی احساس ناخشنودی و ناراحتی داریم، کدام نیازها ارضا نشده و وقتی احساس خشنودی می کنیم، کدام نیازها ارضا شده است. پرسشنامه نیازهای اساسی گلاسر ۵ نیاز اصلی ما را می سنجد.

تئوری انتخاب در ازدواج و زندگی مشترک بسیار کاربرد دارد؛ در ازدواج، آگاهی از این نیازها نقش بسیار مهم و ضروری ایفاء می‌کنند و شناخت آن ها قبل از ازدواج، موجب انتخاب بهتر می شود.

نیازهای اصلی انسان بر اساس تئوری انتخاب :

1. نیاز به بقا (Survival): سلامت، آرامش، فعالیت جنسی، غذا، مسکن، پوشاک و امنیت.
2. نیاز به عشق و احساس تعلق (Love and Belonging): مهرورزی، دوستی، تعلقات اجتماعی، همکاری و مشارکت.
3. نیاز به قدرت (Power): موفقیت، دست‌آورد، مهارت، توانمندی، نفوذ، ارزشمندی شخصی، شهرت.
4. نیاز به آزادی (Freedom): انتخاب داشتن، استقلال، خودمختاری، آزادی از قیود، آزادی برای انجام دادن کارها.
5. نیاز به تفریح (Fun): لذت، شوخی، بازی، خنده، یادگیری، تغییر و جابجایی.

همه انسانها، ۵ نیاز اساسی بالا را در وجود خود دارند، اما دست کم در مقاطعی از زندگی، یکی از این نیازها نسبت به ۴ نیاز دیگر، پر رنگتر است(یا غالب است). باید آن نیاز پررنگ‌تر را در وجود خود و طرف رابطه‌مان که می‌تواند فرزند، همسر، شریک عاطفی یا همکار ما باشد، پیدا کنیم. ویلیام گلاسر، بنیانگذار تئوری انتخاب، بعد از دهه ها تحقیق و تجربه، به این نتیجه رسید، که انسان ها ۵ نیاز اصلی دارند که عدم ارضای هر یک از آنها می تواند ما را دچار ناخرسندی کند. نکته اینجاست که ما، ارضای این نیازها را در تعامل و رابطه با دیگران جست و جو می کنیم. این نیازها از انسانی به انسانی متفاوت است. مثلا ممکن است کسی تمایلی به ریاست یک اداره کوچک هم نداشته باشد ولی دیگری تمام هم و غمش رسیدن به مقام وزارت باشد؛ نیاز به قدرت در این دو فرد، یکسان نیست.