افراد آینده از نظر راجرز

نظریه کارل راجرز پای خود را فراتر از مسائل روانشناسی می گذارد و در زمینه‌های مختلف از جمله مذهب، سیاست، قوانین اخلاقی و فرهنگی و زندگی زناشویی کاربرد دارد. نظریه فرد مدار کارل راجرز بر نوشته‌های بسیاری از نویسندگان تاثیر داشته است. به عنوان مثال در کتاب «۷ عادت» استیفن کاوی این ایده را مطرح می کند که هر فردی باید دیگران را درک کند تا بتواند به درک متقابل برسد. ایده‌های مطرح شده در این کتاب شبیه به نظریه راجرز است که ارتباط افراد را بر اساس صداقت می‌داند و معتقد است روابط بین فردی زمانی پیشرفت می‌کند که هر کسی بتواند آنچه را در ذهن دارد، به زبان بیاورد و طرف مقابل نیز نظر خود را بیان کند.

آنچه در جامعه کنونی ایران دیده می شود، همین عدم درک دیگری است. گویی حاکمان ما اصلا نظر مخالف خود را نمی پذیرند و با زبان زور، به سرکوب دیگری می پردازند؛ گاهی چشم ها را کور می کنند و گاهی اعدام می کنند تا پیام ناامیدی و ترس را به جامعه القا کنند.

راجرز معتقد است که انسان باید همان طور که هست خود را نشان دهد و برای توانایی‌ها و قابلیت‌های خود ارزش قائل شود. این مسئله باعث می‌شود درونیات ما به واقعیت تبدیل شود. طبق نظریه راجرز روانشناسان مهم‌ترین شغل دنیا را داشته و این علم است که آینده بشر را نجات داده و سرنوشت انسان‌ها را رقم می‌زند.

راجرز معتقد بود اغلب افراد بر اساس عمیق ترین احساسات خود زندگی نمی کنند. این مشکل به سبب نیاز کودکی ما به توجه مثبت ایجاد می شود. توجه مثبت یعنی محبت، صمیمت، همدردی و پذیرش افراد. والدین فقط در صورتی به کودک خود توجه مثبت می کنند که او شیوه خاصی رفتار کند. همین امر باعث می شود کودک یاد بگیرد برای این که جلب محبت کند باید مطابق با ارزش های والدین رفتار و تفکر کند و بدین ترتیب ارزش های پدر و مادر جایگزین ارزش های درونی خود فرد می شود.

راجرز بر این عقیده بود که برای جلوگیری از چنین چیزی لازم است که افراد به خاطر همان چیزی که هستند مورد محبت و احترام قرار گیرند. او مشاهده می کرد مردم در اولین برخورد با مشاور معمولاً علتی را مطرح می کنند، مثلاً این که با همسر، شوهر یا کارفرمای خود مشکل دارند، ولی او می دید که این افراد مشکل واقعی آن بیمار نیستند، بلکه بیمار فقط یک مشکل دارد: او به شدت می خواهد که خودش باشد و اجازه داشته باشد، نقش غیر واقعی یا نقاب خود را از چهره بردارد. این افراد معمولاً خیلی نگران این مسئله هستند که دیگران در مورد آنها چه فکر می کنند و این که در موقعیت های مختلف باید چطور رفتار کنند که پذیرفته شوند. روانشناس در طی فرایند درمان با این افراد کاری می کند که به خودشان تبدیل شوند تا اینکه در قالب آنچه اطرافیان از او طلب می کنند در آیند.

ویژگی های افراد آینده در نظریه شخصیت کارل راجرز

افراد سالم سازگارپذیر و انعطاف بیشتری دارند. از دیدگاه تکاملی آنها به احتمال بیشتری زنده می مانند و به همین خاطر افراد آینده نامیده می شوند. آنها صرفا با محیط راکد سازگار نمی شوند بلکه در می یابند که همرنگی و سازگاری با شرایط ثابت در بلند مدت ارزش بقای کمی دارد.

افراد آینده به تجربیاتشان گشوده هستند؛ به جای اینکه آنها را تحریف یا انکار کنند به دقت به آنها توجه می کنند. افرادی که به تجربه گشوده هستند، تمام محرک ها را خواه از درون ارگانیزم ناشی شده باشند یا از محیط بیرون، آزادانه می پذیرند.

افراد آینده به خودشان گوش می دهند و شادی، خشم، ناامیدی، ترس و عطوفت را می شنوند. آنها برای راهنمایی به دیگران متکی نیستند زیرا می دانند تجربیات خودشان بهترین معیار برای تصمیم گیری است، آنها هر کاری را که به نفع شان باشد انجام می دهند زیرا به احساس های درونی شان بیشتر از موعظه های والدین یا قوانین خشک جامعه اعتماد دارند. با این حال آنها حقوق و احساسات دیگران را نیز به روشنی درک می کنند و این ملاحظات را هنگام تصمیم گیری در نظر دارند.

افراد آینده گرایش دارند به طور کامل در زمان حال زندگی کنند. چون این افراد به تجربیات شان گشوده هستند، حالت سیالی و تغییر را احساس می کنند. آنها هر تجربه ای را با تازگی و در لحظه حال درک می کنند. راجرز این گرایش به زیستن در زمان حال را زندگی وجودی نامید. افراد اینده نیازی ندارند خودشان را فریب دهند و دلیلی نمی بینند دیگران را تحت تاثیر قرار دهند. آنها در ذهن و روح جوان هستند و به این موضوع فکر نمی کنند که دنیا چگونه باید باشد.

افراد آینده به توانایی خود در برقراری روابط دوستانه با دیگران اطمینان دارند. آنها نیازی نمی بینند که همه دوستشان داشته باشند زیرا می دانند که توسط کسی به صورت نامشروط با ارزش و پذیرفته هستند. آنها به دنبال برقراری رابطه صمیمانه با کسی هستند که احتمالاً مانند آنها سالم است و چنین رابطه ای به خودی خود به رشد هر دوی آنها کمک می کند.

افراد آینده در روابط خود با دیگران صادق هستند. آنها همانگونه که به نظر می رسند، هستند، بدون فریب یا ریاکاری، بدون حالت دفاعی و ظاهر سازی، بدون تزویر و دورویی. آنها به دنبال معنایی فراتر از خودشان هستند و آرزو دارند زندگی معنوی و آرامش درونی داشته باشند.

افراد آینده یکپارچه تر و کامل تر هستند، بدون اینکه بین فرآیندهای هشیار و نیمه هشیار آنها مرزی وجود داشته باشد. از آنجایی که آنها از احساس های ارگانیزمی شان به عنوان معیاری برای ارزیابی تجربیات شان استفاده می کنند، شکاف بین خود آرمانی و خود واقعی خویش را پر می کنند. از آنجایی که آنها به آنچه هستند اطمینان کامل دارند، هر احساسی را که تجربه می کنند، آزادانه ابراز می دارند.

افراد آینده به ماهیت انسان عمیقا اعتماد دارند. آنها برای نفع شخصی به دیگران آسیب نمی رسانند، آنها برای دیگران اهمیت قائل هستند و آماده اند در صورت نیاز به آنها کمک کنند، آنها احساس خشم می کنند اما می توان از آنها مطمئن بود که خشم خود را سر دیگران خالی نمی کنند، آنها احساس پرخاشگری می کنند اما آن را به مسیرهای مناسب هدایت می نمایند.

روانشناسان مهم ترین کار را در دنیا بر عهده دارند، چون سرانجام این علوم فیزیکی نیستند که ما را نجات می دهند، بلکه تعامل میان انسان هاست که سرنوشت آن ها را رقم می زند.

برای مطالعه بیشتر به کتاب هنر انسان شدن، نوشته کارل راجرز مراجعه فرمایید.

* درود بر شما که با حمایت خود و دعوت دیگران به مطالعه این مطلب و دیگر مطالبم، به من انگیزه می دهید. لطفا در کامنت ها و مباحثات شرکت کنید و پرسشگر باشید. جهت مشاوره تلفنی یا حضوری با شماره ۰۹۳۵۵۷۵۸۳۵۸ در تلگرام یا ایمو هماهنگ نمایید. همچنین می توانید با شماره ۰۹۱۲۰۷۲۸۷۱۲ تماس بگیرید. *