آمیزش اجتماعی – آغاز تحلیل رفتار متقابل:
نفوذهای آشکار اجتماعی تبادل (transaction) یا «رفتار متقابل» نام دارد. بطور کلی این تبادلات به صورت زنجیره ای رخ می دهند.
یک محرک تبادل (transactional stimulus) از طرف X موجب پاسخ تبادل (transactional response) از سوی Y خواهد شد. این پاسخ خود محرکی برای X می شود و پاسخ مجدد X به نوبه خود محرکی جدید است برایY.
تحلیل رفتار متقابل (transactional analysis) به تجزیه و تحلیل چنین زنجیره های رفتاری و خصوصا برنامه ریزی آنها مربوط می گردد. (منبع، اریک برن، تحلیل رفتار متقابل، ترجمه اسماعیل فصیح، ص۸۹)
توضیح :
بعد از آشنایی با حالات من و آسیبهای متدوال آن نوبت به تحلیل رفتار متقابل می رسد و منظور از پاراگراف بالا این است که : هر محرک یا همان رفتاری که شخص الف در برابر شخص ب انجام می دهد نوعی محرک است که یک پاسخ را در شخص ب بوجود می آورد . پاسخی که شخص ب می دهد هم به نوبه خود ، محرکی می شود در برابر شخص الف و شخص الف به آن پاسخ می دهد و این جریان ادامه پیدا می کند تا زمانی که رابطه قطع شود.
اگر به قسمت توضیح توجه کنیم خواهیم دید که رابطه ها یا ادامه پیدا می کنند و جای محرک و پاسخ در شخص الف و ب دائما عوض می شود یا در جایی رابطه قطع می شود؛ بنابراین ما دو قانون خواهیم داشت که عبارتند از :
قانون ۱ : روابط تکمیلی
قانون ۲ : روابط متقاطع
تعریف قانون ۱ (روابط تکمیلی) : روابط محرک و پاسخ از زوایای قابل پیش بینی (والد ، کودک ، بالغ) برای طرفین ارسال می شوند . این روابط تا زمانی که مشکلی پیش نیاید ، پیش میروند.
تعریف قانون ۲ (روابط متقاطع) : چنانچه شخص الف محرکی را از یکی از حالات من خود به یکی از حالات من شخص ب بفرستد (مثلا از کودک به والد) و شخص ب در جواب از حالت منی که مورد هدف قرار گرفته (والد) جواب ندهد (مثلا از بالغ خودش و به سمت بالغ شخص الف جواب دهد) در این حالت رابطه متقاطع خواهد بود و ادامه نخواهد یافت .
تصویر زیر این دو قانون را نشان می دهد. بردارهای سیاه رنگ که به شکل موازی هستند نشان دهنده قانون ۱ یا روابط تکمیلی و بردارهای قرمز رنگ که به شکل متقاطع مشخص اند نمایانگر قانون ۲ یا روابط متقاطع هستند.
* توجه:
یک رابطه در نهایت یا متقاطع است یا تکمیلی و در این تصویر
دو رابطه، یعنی بردارها را مجزا فرض کنید نه در چارچوب یک رابطه.