دفع امیال از دیدگاه روانکاوی

اصطلاح دفع امیال کسانی چون هربارت یا گریزینگر قبل از فروید به کار برده اند ، در علم ماورا، النفس معنایی جدیدی پیدا کرده . دفع امیال عملی است روانی که به موجب آن نماینده نفسانی رانش ها یعنی تصورات تحت فشار سانسور درونی – که ناشی از ممنوعات است – از ضمیر ناخودآگاه فرد دور نگه داشته می شوند . در این معنی مکانیسم دفع امیال بزرگترین عامل تعارضات روانی – جنسی فرد را تشکیل می دهد.فروید اهمیت آن را خاطر نشان می کند و معتقد است که « نظریه امیال شالوده ای است که تمام بنای روانکاوی بر آن استوار است و حتی اساسی ترین بخش آن را تشکیل می دهد.»

مکانیسم دفع امیال عملی روانی است که در نظر فروید اولین واقعه را در زندگی آدمی تشکیل می دهد . لذا از این روست که از دفع به معنای جسمانی آن سخن می گوید و خصوصیت استشمامی آن را مورد تاکید قرار می دهد . بدین معنی که می گوید از هنگامی که انسان از شرایط حیوانی خود دور شده ، همواره بینی خود را در مقابل اشیا نامطبوع مسدود نگاه داشته است .

دفع امیال به معنای دقیق آن یکی از نتایج اصلی رانش هاست که سرنوشتی این چنین پیدا کرده اند . حتی می توان آن را سرنوشت اصلی و اساس رانش خواند . فرض بر آن است که در اصل ، یعنی در بدو طفولیت ، واقعه ای رخ داده و موجب اولین کارگزاری دفع امیال شده است . این نوع دفع اولیه را درعرف فروید دفع آغازین رانش که فرایندی جسمانی است ، برای نخستین بار با مبدل شدن به تصورات به حیطه نفسانیات راه میابد .

مکانیسمی که تحت عنوان دفع امیال شناخته می شود ؛ موخر بر دفع آغازین است و بدون آن نمی تواند وجود داشته باشد . به عبارتی دیگر ، دفع امیال به معنای رایج آن مکانیسمی است که به طور مابعدی آن چه را که از تصورات انشعاب یافته دربرمی گیرد ، منظور تصوراتی است که به موجب دفع آغازین از همان بدو کودکی از ضمیر آگاه رانده شده اند . چرا که پیوسته امیال دفع شده می توانند مجدداً به ضمیر آگاه باز گردند.

این مکانیسم مبتنی بر رجوع و بازگشت به گذشته است . فروید تاثیرات آن را در عمل تذکار ، یعنی یادآوری خاطرات ، که از عوارض خاص هیستری است ، نشان داده است . این اصطلاح حاکی از انقلابی قابل توجه است . زیرا بدین معنی است که در بطن فرد آدمی تعارضی وجود دارد که در رابطه با امری ممنوع است و هرگز به فراموشی سپرده نمی شود .

منبع : آسون، پل – لوران. (۱۳۸۹). واژگان فروید، موللی کرامت، نشر نی