ارتباط اثربخش
ویژگی های ارتباط اثر بخش :
۱- اهمیت فوریت :
در یک رابطه نزدیک ، برای اینکه ارتباط اثر بخش باشد ، باید احساسات آشکار و بی پرده ابراز شوند . اگر فرد از این راهبرد پیروی کند ، قادر خواهد بود که فورا از چگونگی تفسیر گفتار و اعمالش آگاه شود . علاوه بر این ، با پسخوراند فوری ، بهتر می تواند به تاثیری که اعمال و گفته هایش دارند ، بینش پیدا کند و برای برآوردن نیاز های خودش و طرف مقابلش دست به گزینش بزند. همچنین، فرد اغلب از طریق پسخوراند، شخص هم درباره خود و هم درباره نیاز های خود ، چیز هائی کشف می کند. مثلا اگر احساس کند که خشمگین شدن همیشه مخرب است، ممکن است جریان آگاهی یافتن از این احساس را مسدود سازد .
۲- احساسات در برابر قضاوت :
ارتباط اثر بخش مستلزم صراحت است، اما صراحت ممکن است باعث رنجش دیگران شود. برای پرهیز از اینگونه نتایج مخرب، استفاده از ارتباط صریح باید مشتمل بر بیان مستقیم احساس باشد نه قضاوت. منظور از احساس به طور اخص، خشم یا سرور، اندوه یا شادی، رنجش، ترس، ناراحتی، صمیمیت، آزردگی، حسادت، بر انگیختگی و مانند آن است. اگر پسخوراند به صورت بیان احساسات باشد ، برای دریافت کننده خیلی آسانتر است که گوش فرا دهد و در مقام چاره جوئی بر اید تا وقتی که پسخوراند، به صورت قضاوت و ارزیابی ابراز شود.
این موضوع ، به دو علت عمده درست است : اولا ، عقاید و قضاوت های یک فرد درباره دیگری، مطلقا مبتنی بر حدس و گمانند . ثانیا وقتی فرد عقیده یا قضاوتی در مورد شخصی ابراز می دارد، فقط درباره ان شخص مطلبی گفته است. اما هنگامی که فرد احساسش را در مورد فردی دیگر بر زبان می اورد، درباره خودش هم مطلبی را بیان می کند .
۳ – ارتباط در زندگی روزمره :
همان طور که فرد شایستگی خودش را برای ارتباط باز و صادقانه در روابط نزدیک خود پرورش می دهد، به تدریج به خودش اجازه می دهد که اسیب پذیرتر شود و می آموزد که چگونه از آسیب پذیری دیگران سوء استفاده نکند . هر چند ، به استثنای نزدیک ترین روابط، همواره نمی توان از دیگران انتظار احساساتی را داشت که آنان را اسیب پذیر می کند، و نمی توان مطمئن بود که دیگران از آسیب پذیری فرد سوء استفاده نمی کنند. با وجود این، با تمرین و ممارست، دانش فرد درباره ارتباط اثر بخش می تواند به تعامل های روزمره فرد با افراد خارج از محفل خانواده و دوستان نزدیک، کمک کند .
پاره ای از هدف های عمده ارتباط اثر بخش در رابطه بین فردی به شرح زیرند :
۱ – پیدا کردن راه هائی برای برقرار کردن ارتباطی که روشن ، مستقیم ، غیر اسنادی ، غیر قضاوتی و غیر تنبیهی باشد .
۲ – ایجاد اشتیاق به بررسی رفتار خویش و تجسس در مورد تاثیر آن بر دیگران .
۳ – کسب توانائی حل تعارض ها و کشمکش ها از طریق مشکل گشائی ، نه اعمال فشار یا دستکاری .
منبع : روانشناسی اجتماعی/الیوت ارونسون – ترجمه دکتر حسین شکرکن – انتشارات رشد