بررسی حالات من :
واژه های «والد» ، «بالغ» و «کودک» تصوراتی نظیر «فرامن» ، «نهاد» و «من» (ساختارهای شخصیتی فروید) یا ساختارهایی از یونگ نیستند بلکه واقعیتهایی با اصالت عرضی اند؛ (اریک برن، تحلیل رفتار متقابل، ترجمه اسماعیل فصیح، ص ۱۶)
توضیح:
منظور از پاراگراف بالا این است که سه جزء سازنده شخصیت در نظریه اریک برن، یعنی ( والد ، بالغ ، کودک)، در واقع برابر با سه پایگاه روانی فروید یعنی ( نهاد، خود، فراخود) و مفاهیم انتزاعی یونگ (کهن الگوها، سایه، نقاب و …) برابر نیست (گرچه می توان گفت که ریشه ای مشترک دارند) و از نظر اصالت یا وجود داشتن داری اصالت عرضی هستند؛ یعنی یا زمانی وجود خارجی داشته اند یا اکنون نیز وجود خارجی دارند. به هر حال هر کدام از (والد ، بالغ ، کودک) زمانی وجود خارجی داشته اند یا دارند .
به این ترتیب هر انسانی زمانی کودک بوده است و در آن زمان، هم خود شخص به عنوان یه کودک، هم رفتارهای وی در کودکی وجود خارجی داشته اند. همچنین هر انسانی زمانی بالغ می شود و توانایی درک واقعیت را به دست می آورد و کاملا واضح است که در آن زمان موجودیت خارجی دارد و در نهایت هر انسانی دارای والدین است و والدینش هم وجود خارجی داشته اند یا دارند و اینها همه مفاهیم انتزاعی نیستند.
اما این تقسیم بندی ، یعنی (والد ، بالغ ، کودک)، شاهد تقسیم بندی دیگری در هر کدام از (والد ، بالغ ، کودک) است ، که از این قرار می باشد:
1- کودک به دوقسمت کودک طبیعی و کودک لجباز تقسیم می شود.
2- بالغ دچار تقسیم بندی نمی شود و فقط در مرحله بعد نکات مثبت و منفی به دنبال دارد.
3- والد به دو قسمت والد حمایتگر و والد سرزنشگر تقسیم می شود.
هر کدام از تقسیمات، دو نوع صفات و عادات و رفتارهایی رو دارا هستند که از این قرار می باشد:
کودک
۱-کودک طبیعی و مطیع : نکات مثبت، احترام به قوانین و تبعیت مناسب
۲- کودک طبیعی و مطیع : نکات منفی، کم رویی ، عدم جرأت ورزی و منفعل بودن
۳- کودک لجباز و ناسازگار: نکات مثبت، خلاقیت و شادابی و نشاط
۴- کودک لجباز و ناسازگار: نکات منفی، هیجانات افراطی
بالغ
۵-بالغ مثبت: نکات مثبت، سازماندهی قوی در زندگی(برنامه ریزی)و در نظر گرفتن شرایط پیشرفت(مصلحت اندیشی)
۶- بالغ منفی: نکات منفی، خشک شدن زندگی و افراط در منطقی بودن
والد
۷- والد حمایتگر: نکات مثبت، زمانی که فردی محتاج حمایت باشد ، به آن شخص خدمت می کند و او را حمایت می کند
۸- والد حمایتگر: نکات منفی، باعث وابستگی زیاد و اعتماد به نقس کم در طرف مقابل (درخواست کنند حمایت) می شود. فرد دریافت کننده حمایت، دچار اعتماد به نفس کاذب و افتادن در ورطه ی حمایت بیش از حد می شود.
۹- والد سرزنشگر: نکات مثبت، وجدان اخلاقی ، رعایت حریمها و تابوها
۱۰- والد سرزنشگر: نکات منفی، سختگیری های بی مورد و سرزنش نابجا و بیش از حد
به این ترتیب ما با ۱۰ نوع تظاهر مختلف «من» مواجه هستیم که در قالب (والد ، بالغ ، کودک) ظهور می کنند (۴ نوع مربوط به کودک ، ۲ مربوط به بالغ ، ۴ نوع مربوط به والد) .
* نکته: این صفات و رفتارهایی که در ۱۰ مورد فوق ذکر شد مثالهایی هستند برای توصیف این ۱۰ مورد و می توان مثالهای دیگری را برای این ۱۰ مورد یافت.