دانشنامه روانشناسی مردمی
علیرضا نوربخش (مشاور بالینی)

باکره بودن یا نبودن

باکرگی یا دوشیزگی وضعیتی است که در آن فرد، هیچگاه آمیزش جنسی نداشته‌ است.

طبق گفته سازمان بهداشت جهانی، آزمایش بکارت هیچ‌گونه جنبه پزشکی و علمی ندارد و عملی تبعیض آمیز و خشونت علیه زنان است.

تا جایی که به علم فیزیولوژی مربوط می‌شود، پرده بکارت یک نوع پرده مخاطی است که مانند حلقه‌ای مدور در اطراف دهانه مهبل قرار می‌گیرد. در این که فلسفه وجودی این پرده چیست، بیشتر استدلال‌ها مبتنی بر جلوگیری از ورود میکروب به اندام جنسی زنان است که هم به دلیل باز بودن و هم به دلیل نزدیک بودن به مجرای ادرار، در معرض آلودگی‌ها قرار دارد. اما آنچه باعث بحث‌انگیز شدن پرده‌ی بکارت شده، نه فلسفه وجودی آن بلکه استفاده‌ ایست که نظام مردسالار به منظور مالکیت بر بدن زن از آن می‌کند. از آنجا که این پرده اغلب در اولین رابطه جنسی کامل، پاره شده و در بیشتر موارد سبب بروز خونریزی می‌شود، عدم خونریزی در رابطه‌ای که قرار است اولین رابطه جنسی زن باشد، به نداشتن این پرده تعبیر می‌شود و نداشتن این پرده یعنی داشتن رابطه جنسی کامل قبل از این رابطه.

تمام بحث و جدل‌ها از همین‌جا آغاز می‌شود، یعنی از جایی که قرار است ثابت شود زنی که به بستر رفته، تاکنون رابطه جنسی نداشته و حالا به یکباره این تصور فرو می‌ریزد و مشخص می‌شود که دختر پیش از این بکارت را از دست داده است. این که پرده بکارت انواع و اقسام دارد و بعضی انواع آن اصولا هیچگاه پاره نمی‌شود و در نتیجه خونریزی هم به دنبال ندارد، در این گونه موارد اغلب بی‌فایده است. آن چیزی که اینجا حرف اول را می‌زند “باکره نبودن” زنی است که تصور می‌شد باکره است.

در بسیاری از فرهنگ‌ها باکرگی دختر ارتباطی تنگاتنگ با حیثیت شخصی و حتی خانوادگی دارد، به ویژه آن‌هایی که جوامع شرم نامیده می‌شوند، جوامعی که در آن‌ها از دست دادن باکرگی باعث شرم عمیق است. در برخی از کشورها تا اواخر قرن ۲۰ اگر مردی با زن که بکارت او را گرفته ازدواج نمی‌کرد، زن اجازه داشت از مرد تقاضای پول نماید. این پول در برخی از زبان‌ها «پول تاج گل» نامیده می‌شود.

در بسیاری از جوامع پیش از انقلاب جنسی که ارزش بالایی برای بکارت قائل بودند، فعالیت‌های جنسی بدون دخول واژنی رایج بوده است؛ به عنوان مثال، رابطه جنسی دهانی، رابطه جنسی مقعدی و استمنا متقابل. در سال ۱۹۹۹، مطالعه‌ای در مجله انجمن پزشکی آمریکا منتشر شد که به بررسی تعریف سکس بر اساس نظرسنجی از ۵۹۹ دانشجو از ۲۹ ایالت آمریکا در سال ۱۹۹۱ پرداخته بود. این بررسی نشان داد که نظر ۶۰ درصد بر این بود که سکس دهانی رابطه جنسی تلقی نمی‌شود.

از دست دادن بکارت در بسیاری از فرهنگ‌ها به عنوان رویداد مهم زندگی و یک آیین گذر، در نظر گرفته می‌شود. حذف بکارت، نقطه عطفی در زندگی یک فرد قلمداد می‌شود. در جنس زن پرده واژینال لایه نازکی از جنس غشای داخلی فرج است که تا حدی می‌تواند مجرای واژن را مسدود کند. این پرده انعطاف‌پذیر است و می‌تواند در اولین تماس کشیده یا پاره شود. در طول تاریخ، جاری شدن خون به علت پاره شدن آن پس از اولین مقاربت به معنای بکارت است.

البته حضور پرده واژینال اغلب نشانه‌ای از باکرگی است اما لزوماً این‌گونه نیست؛ چراکه ممکن است دخول بدون پارگی پرده واژینال انجام شود. از طرف دیگر با توجه به شکل پرده واژینال، ضخامت و پوشش فوق‌العاده متغیر آن، و بودن این پرده در محل ورود واژن، پرده واژینال ممکن است از طریق راه‌هایی علاوه بر فعالیت جنسی پاره شود. همچنین گفته می‌شود برخی زنان، فاقد پرده واژینال هستند.

برخی از جوانان برای حفظ پرده واژینال خود به روش‌های دیگر آمیزشی مثل سکس دهانی یا مقعدی روی می‌آورند و عمل‌های جراحی ترمیم پرده بکارت نیز اوضاع را پیچیده‌تر کرده‌ است. این جراحی‌ها هم برای زنان فعال جنسی که قصد بازگرداندن بکارت خود را دارند و هم برای زنان باکره‌ای که نگران هستند که پاره شدن پرده واژینال آن‌ها خون کافی برای اثبات باکرگی آن‌ها فراهم نکند، انجام می‌شود. در بسیاری از زنان چنان پرده واژینال نازک و آسیب‌پذیری دارند که به آسانی کشیده می‌شود یا اصلا از ابتدای تولد دارای سوراخ است. پرده واژینال از این دست، ممکن است در دوران کودکی پاره شود بدون اینکه شخص حتی از آن آگاهی پیدا کند.

این باور یعنی باکرگی تا زمان ازدواج، هرچند در بیشتر کشورهای دنیا دیگر جایگاهی ندارد، اما در کشورهای زیادی مردم همچنان به این سنت پای‌بندند و معتقدند که دختر تا قبل از ازدواج حق انجام عمل جنسی را ندارد؛ خواه ازدواج در ۲۰ سالگی باشد خواه در ۴۰ سالگی. ایران یکی از این کشورهاست. البته بهتر است در جمله قبل، واژه “برخی مناطق” را اضافه کنیم، چرا که آن چیزی که احتمالا در بیشتر نقاط ایران و به خصوص در شهرستان‌ها و مناطق دورافتاده نشان از “نجابت و پاکدامنی” دختران دارد، در برخی مناطق ایران به ضد خودش بدل شده و سمبلی است برای “کم‌تجربگی، خامی و گاه بی‌عرضگی” دختران.

مزایا و معایب برقراری رابطه جنسی قبل از ازدواج

امروزه روابط دختر و پسر در بسیاری از کشورها به شدت رایج و مرسوم شده است به طوری که رابطه عاشقانه قبل از ازدواج یا رابطه جنسی قبل از ازدواج بین دختر و پسر از سنین پایین انجام می گیرد. در ایران نیز در سال های اخیر ارتباط بین دختر و پسر و در مواردی رابطه جنسی بین دوست دختر و دوست پسر افزایش پیدا کرده است. طبق آمار و گزارش مرکز پژوهش های مجلس جمهوری اسلامی ایران، بیش از ۷۵ درصد از دانش آموزان دختر و پسر در دوره متوسطه با جنس مخالف رابطه داشته اند.

همچنین در آماری که محمود گلزاری، معاون ساماندهی در امور جوانان وزارت ورزش و جوانان ارائه داده است، بیش از ۴۰ درصد از دانش آموزان ارتباط با جنس مخالف را از سنین پیش از ۱۴ سالگی آغاز کرده اند. همچنین طبق همین بررسی، ارتباط دانشجویان با جنس مخالف نسبت به ۳۰ سال پیش، بیش از ۳ برابر شده است. سن شروع رابطه جنسی نیز بین دختران و پسران به دوره راهنمایی کاهش پیدا کرده است. از سوی دیگر، در سال های اخیر آمار طلاق در ایران افزایش پیدا کرده است و بنا به گزارش های متعدد، نزدیک به نیمی از طلاق ها در ایران به دلیل مشکلات جنسی است.

ایجاد وسواس در انتخاب همسر به علت تنوع زیاد، بالا رفتن توقعات نسبت به همسر آینده و همچنین بدبینی و بی اعتمادی نسبت به جنس مخالف از دلایل افزایش طلاق در جوانان است.

آزمایش بکارت در قوانین بین‌المللی به‌عنوان نقض حقوق‌بشر شناخته شده و عملی غیرانسانی، بی‌رحمانه و اهانت‌آمیز تلقی می‌شود.

زارا امجدیان (فعال حقوق زنان)، تحقیقی درباره زندگی مجردی دختران در تهران انجام داده و در پژوهش خود مسئله بکارت را نیز مورد بررسی قرار داده است. خانم امجدیان ضمن تایید وجود این رویکرد که در حقیقت داشتن بکارت برای دختران مسئله‌ساز شده و نه نداشتن آن، تصریح می‌کند که این مسئله تنها مختص تهران نیست و حتی در میان دختران شهرستانی هم دیده می‌شود.

افسردگیاو می‌گوید: «البته در شهرستان‌های کوچک به دلیل نظارت اجتماعی و اقتدار سنت‌ها این مسئله بسیار پنهان است و متاسفانه به راحتی نمی‌شود در مورد آن اظهار نظر کرد و یا مسئله را تعمیم داد. ولی چیزی که در نگاه کلی دیده می‌شود، تغییر در جامعه به خصوص در باز تعریف سنت‌هاست».

خانم امجدیان معتقد است که در میان مردان ایرانی همچنان مسئله بکارت مسئله‌ای حل‌نشده است و این را به نظر او می‌توان از آمار بالای جراحی‌های ترمیم پرده بکارت فهمید. بعید است مردان از این اختیاری که سنت برای “تمامیت‌خواهی در عشق” در اختیارشان قرار داده به راحتی دست بکشند. یکی از دلایل اصلی مقاومت جامعه سنتی در مقابل آزادی‌های زنان همین مسئله بکارت است. پدری که موافق نیست دخترش برای تحصیل خانه را ترک کند، دغدغه از دست رفتن بکارت را دارد. جامعه‌ای که دیوار بین زنان و مردان را در دانشگاه ایجاد می‌کند (تفکیک جنسیتی) به گونه‌ای ترس بر باد رفتن همین بکارت را دارد و زنانی که مدام در معرض خشونت هستند و آزادی‌هایشان محدود می‌شود هم گرفتار داشتن و نداشتن این پرده‌ی مسئله‌ساز هستند.

ذکر مواردی که باکره بودن را دردسر می‌دانستند، وجه دیگر مشکل دخترانی است که همچنان خواهان داشتن رابطه جنسی هستند اما از ترس “آبرو” یا از دست رفتن فرصت‌های ازدواج حاضر نیستند آن را تجربه کنند. زارا امجدیان در این باره می‌گوید: «موضوع دغدغه‌ای در ذهن دختران است که مشکلاتی را در تصمیم‌گیری‌ آنها در هر رابطه‌ای به وجود می‌آورد. گاهی به قیمت فدا کردن یک “عشق” است و گاهی به قیمت فدا کردن “آبرو”. چه زمانی که یک دختر به خاطر بکارت، عشقی (رابطه‌ای) را از دست می‌دهد و چه زمانی که به خاطر عشق و رابطه “آبرو” و تایید جامعه سنتی را از دست می‌دهد. در هر دو صورت دچار مشکل است و درگیری‌های ذهنی‌اش با این موضوع گاهی مشکلات روانی مهمی برایش به وجود می‌آورد. اینها همه زیان‌هایی است که دختران از این فرهنگ مسلط می‌بینند».

و همین تناقض است که باعث می‌شود پسرانی، در رابطه دوستانه بکارت را نخواهند اما در ازدواج حتما آن را بخواهند. «این پارادوکس (تناقض) جایی است که اراده‌های فردی انسان‌ها (دختر یا پسر) نمی‌تواند در برابر سنت‌های دیرینه که اعمال قدرت دارند مقاومت کند و یا حتی برابرشان بایستد در نتیجه دچار تناقض می‌شود. همانگونه که در جامعه کنونی ایران این تناقض وجود دارد؛ از طرفی اعمال قدرت سنت (بکارت) و از طرفی دور زدن این سنت با عمل جراحی و دوختن پرده بکارت».

۵ ۱ رای
رأی دهی به مقاله
* درود بر شما که با حمایت خود و دعوت دیگران به مطالعه این مطلب و دیگر مطالبم، به من انگیزه می دهید. لطفا در کامنت ها و مباحثات شرکت کنید و پرسشگر باشید. جهت مشاوره تلفنی یا حضوری با شماره ۰۹۳۵۵۷۵۸۳۵۸ در تلگرام یا ایمو هماهنگ نمایید. همچنین می توانید با شماره ۰۹۱۲۰۷۲۸۷۱۲ تماس بگیرید. *

7 نظر
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
mojtaba daneshmand
۱۳۹۲/۰۹/۱۰ ۰۲:۲۱

وجود بکارت توانسته جامعه بشری را از لجام گسیختگی مفرط برهاند و اعتقادبه بکارت بستگی به باورهای خانوادگی و جامعه داردو ما آنها را سبک و سنگین میکنیم

معصومه
پاسخ به  mojtaba daneshmand
۱۳۹۲/۰۹/۲۲ ۱۷:۰۵

آقای دانشمند ! آیا این جامعه بشری که به اعتقاد شما از لجام گسیختگی مفرط رهیده !!جامعه پسران و مردانی را در بر نمی گیرد که فارغ از دغدغه ی بکارتشان ، هر کاری می خواهند می کنند ؟!!!

مرتضى
۱۳۹۲/۰۹/۱۳ ۰۵:۵۷

من که به عشقم مطمئن هستم . عشق از چند قطر خون مهمتره

سپیده
۱۳۹۲/۱۲/۱۸ ۰۸:۰۸

man kari ba bekarato ina nadaram vali hichkas nabayad ghable ezdevajesh rabete jensi dashte bashe albate har kas ye nazari dare vali man hazer nistam ba mardi k ghablan sex dashte ezdevaj konam age pesaram bodam ghatan tahamole hamchin dokhtario nadahstam albate bazam migam har kas nazare khodesho dare

مینا
پاسخ به  سپیده
۱۳۹۴/۰۵/۲۸ ۲۲:۵۴

شما الان موقع ازدواج، از کجا متوجه میشی طرف قبلا سکس داشته یا نه؟ میشه بگین تا ما هم یاد بگیریم!؟

صادق صادقی
۱۳۹۳/۰۸/۱۳ ۰۲:۰۶

خانم سپیده گرامی
این نباید ها و حق نداشتن ها از کجا ریشه می گیرد؟ بدون تفکر در این مورد، من هم می توانم بگویم: هیچ کس حق ندارد کفش بدون بند به پا کند، و دلیلی هم برایش نداشته باشم.
سن و سال من بالاتر از این حرف هاست که برای خودم جوش بزنم اما حق آزادی روابط جنسی را برای جوانانی که از دوران بلوغ، گاهی تا بیست سی سال بعد امکان ازدواج ندارند نمی توانم با یک دستور از بالا محدود و ممنوع کنم.
ضمنا خبر دارم که کسی در انتظار دستور و نظر من ننشسته و با یک نگاه ساده در اولین کوچه و خیابان دور و بر به واقعیت این موضوع پی خواهیم برد که (( مردم کار خودشان را می کنند و منتظر تجویز حکما و علما همی نشینند )).
من تصور می کنم در هزاره مبارک سوم همه چیز در حال باز نگری است و همه تابوها در حال شکستن. البته هر چیز که ((آگاهانه)) باشد حتما مبارک است.

Yasin
۱۳۹۸/۰۹/۲۰ ۱۰:۱۶

بابا این چرت و پرت هارو بزارید کنار این مسئله فقط جنبه پزشکی در دوران جنینی دارد در برخی حیوانات هم بکارت هست