درمان بیش فعالی با تغذیه

مطالعات فراوانی روی نقش عوامل تغذیه ای در ایجاد بیش فعالی کودکان انجام شده است که نتایج برخی از آنها را مرور می کنیم. بیش فعالی یک اختلال رفتاری شایع است که حدود ۸ تا ۱۰ درصد از کودکان پیش دبستانی به آن مبتلا هستند. احتمال ابتلا به این اختلال در پسران ۳ برابر بیشتر از دختران است.

غذاهای آرام بخش برای کودکان بیش فعال

اسید های چرب ضروری

برخی از اسیدهای چرب که در بدن ساخته نمی شوند، ولی در حفظ سلامت انسان نقش حیاتی به عهده دارند، اسیدهای چرب ضروری نامیده می شوند. اسیدهای چرب ضروری عبارتند از: اسیدهای چرب امگا ۳ ، امگا ۶ . مغز انسان حدود ۶درصد چربی دارد که اسیدهای چرب امگا ۳ سهم بیشتری را به خود اختصاص داده است. یکی از نقش های مهم اسیدهای چرب ضروری، ارتباط و انتقال بین سلول های مغز است. اسید چرب امگا ۳ که برای رشد و عملکرد مغز ضروری است ممکن است رفتار، حافظه و کمبود های رفتاری و شخصیتی را بهبود بخشد.

یافته های مطالعات نشان داده است کودکان مبتلا به بیش فعالی دارای سطح پایین تری از اسیدهای چرب ضروری هستند که در نتیجه مشکلاتی در یادگیری، رفتار، خواب و عملکرد ایمنی آنان ایجاد می کند؛ به طوری که در پسران ۶ تا ۱۲ ساله که دارای سطح پایین اسیدهای چرب امگا ۳ بودند، مشکلات کم خوابی بیشتری دیده شده است.

بهترین منبع اسید های چرب امگا ۳ ، ماهی های آزاد مثل سالمون، ساردین، میگو و شاه ماهی است و منابع اسید های چرب امگا ۶، کنجد ، تخمه کدو تنبل و تخمه آفتابگردان هستند. دیگر منابع اسید های چرب ضروری (امگا ۳ و امگا ۶ ) آجیل ها، لوبیای سویا ، روغن بادام زمینی و روغن زیتون است.

روی

مطالعات یافته های مختلف ارتباط بین کمبود روی و بیش فعالی را نشان داده است، به طوری که سطح سِرُمی روی در کودکان مبتلا به بیش فعالی به طور قابل توجهی پایین تر از کودکان طبیعی بوده است.کمبود روی در کودکان مشکلاتی از قبیل خشونت، کج خلقی، گریه های زیاد، بیزاری و نفرت و ناتوانی در تمرکز را ایجاد می کند. گوشت، ماکیان، شیر و محصولات لبنی ۸۰ درصد کل میزان روی غذایی را تشکیل می دهند. سایر گوشت ها، جگر، پنیر، غلات سبوس دار، لوبیای خشک، مغزها و محصولات سویا نیز منابع نسبتا خوب روی هستند.

کلسیم

کمبود کلسیم ممکن است بیش فعالی را به وجود آورد. بنابراین می توان با تنظیم یک برنامه غذایی مناسب حاوی کلسیم نظیر شیر، پنیر، نان، بستنی، ماست، سبزیجات برگ سبز مانند کلم، برگ های سبز شلغم یا مکمل های کلسیم، این کمبود را بر طرف کرد.

شکر

یافته های برخی از مطالعات نشان داده اند که مصرف شکر ممکن است سطح آدرنالین را در کودکان به میزان ۱۰ برابر افزایش دهد. بنابراین این نتایج بیانگر ارتباط مستقیم بین رفتارهای خشونت آمیز با دریافت بالای شکر است.

ویتامین های گروه B

کمبود ویتامین های گروه B در کودکان بیش فعال شایع است. نتایج یک مطالعه روی ۲۷ کودک مبتلا به بیش فعالی نشان داد که مصرف روزانه ۲۰۰ تا ۳۰۰ گرم فسفاتیدیل سرین به مدت ۲ ماه منجر به بهبودی قابل توجهی ۹۲درصد در ظرفیت یادگیری و رفتاری آنان شده است.

منیزیم

نتایج برخی از بررسی ها نشان داده اند که کمبود منیزیم در کودکان بیش فعال وجود دارد، به طوری که با دریافت منیزیم بیش فعالی در آنان به میزان قابل توجهی کاهش یافته است. منابع غذایی منیزیم عبارتند از : مغزها، حبوبات، غلات آسیاب نشده و نیز سبزیجات برگ تیره و شیر.

آلرژی های غذایی

آلرژی های غذایی می توانند باعث بروز نشانه هایی از بیش فعالی شوند. از مواد غذایی که باعث آلرژی می شوند می توان شکر، شکلات، تخم مرغ،گندم، رنگ ها، طعم دهنده ها، افزودنی ها و ذرت را نام برد. اگر این مواد غذایی را تا ۲ هفته حذف کنیم، بعد از ۲ هفته هر ۲روز در میان می توانیم به غذای کودک هر کدام را اضافه کنیم. به وسیله حذف کردن این مواد از برنامه غذایی و بازگرداندن آن بعد از مدتی می توانید تشخیص دهید که آیا کودکتان نشانه هایی از بیش فعالی دارد یا خیر؟

البته باید گفت که در حال حاضر حذف این مواد از برنامه غذایی کودکان آسان نیست، زیرا به راحتی در دسترس کودکان است. رژیم کم شکر، پرهیز از خوردن قندهای ساده و شیرینی ها، استفاده بیشتر از پروتئین ها مثل مرغ، تخم مرغ، گوشت قرمز. حذف یا کاهش افزودنی های خوراکی و رنگ های مصنوعی مثل : بادام بو داده ، ادویه های معطر ، آب نبات ها، کیک ها، دسرها، غلات صبحانه و نوشابه ها ، استفاده از منابع غذایی حاوی امگا ۳ مانند ماهی ، روغن زیتون و گردو در برنامه غذایی روزانه

توصیه‌های تغذیه‌ای برای کودکان مبتلا به بیش فعالی:

• ۱- استفاده از میوه و سبزی تازه
• ۲- حذف غذاهای سرخ شده
• ۳- حذف کاکائو، شکلات های حاوی قهوه و نسکافه، نوشابه های رنگی، چیپس و پفک
• ۴- افزایش مصرف آب

برخی از غذاهای آرام بخش که توصیه می‌شود در رژیم غذایی فرزندانتان بگنجانید

• ۱) سبزی‌های ترد مانند کرفس، هویج، فلفل دلمه‌ای، کلم بروکلی و گل کلم به همراه سس کم چرب، ماست و سالاد.
• ۲) ماست کم چرب یا پنیر کم چرب مخلوط شده با میوه یا آب میوه غلیظ.
• ۳) تخمه یا میوه مغزدار مانند بادام، بادام زمینی، بادام هندی، گردو، تخمه آفتاب گردان، تخمه کدو و سویا.
• ۴) میوه‌های تازه و خشک.
• ۵ ) کراکرهای سبوس دار با پنیر کم چرب، کره بادام زمینی، کره بادام.
• ۶ ) غلات سالم با حداقل ۳ گرم فیبر، شیر کم چرب، بستنی تهیه شده از میوه تازه و شیرینی‌های خانگی را که سالم‌تر است جایگزین شیرینی‌جات ناسالم کنید.
• ۷) قبل یا نزدیک به ساعت خواب کودکان از شیر کم‌چرب، فرآورده‌های سویا، کره بادام زمینی و پنیر استفاده نمایید تا خواب آرامی داشته باشند.