نتیجه یک پژوهش روی گروهی از پسران و دختران دبیرستانی در تهران نشان می‌دهد که کشیدن قلیان و سیگار، رابطه جنسی، کتک‌کاری بیرون از خانه و نوشیدن الکل به ترتیب شایعترین رفتارهای پرخطر هستند. “رابطه جنسی اجباری” از جمله رفتارهای پرخطر این دانش آموزان بوده و حدود ۱۵ درصد نوجوانان دبیرستانی تهرانی که در این تحقیق شرکت کرده بودند چنین رابطه‌ای را گزارش کرده‌اند.
این تحقیق همچنین نشان می‌دهد که کمتر از نیمی از دانش‌آموزان دبیرستانی (۴۳ درصد) در آخرین رابطه خود از کاندوم استفاده کرده‌اند و از این نظر دختران دبیرستانی در روابط جنسی کمتر از پسران از کاندوم استفاده می‌کنند. این پژوهش، با حمایت مالی نهاد ریاست جمهوری، روی ۱۲۸۰ پسر و دختر دبیرستانی ۱۵ تا ۱۸ ساله (نیمی پسر، نیمی دختر) در مدارس شمال و جنوب تهران انجام شده و نتایج آن در فصلنامه رفاه اجتماعی، وابسته به دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی منتشر شده است.
برای این تحقیق، رفتارهایی که می‌توانند “آسیب جسمانی (زد و خورد)، روانی (سوء مصرف مواد) و اجتماعی (بارداری در نوجوانی)” به همراه داشته باشند بعنوان رفتار پر خظر در نظر گرفته شده‌اند.
با اینکه این رفتارهای پر خطر در پسران بیشتر از دختران دیده می‌شود، اما تمام رفتارها در هر دو جنس دیده شده است و “زمینه قومیتی (فارس، آذری، کرد، لر و غیره) در بروز این رفتارها تاثیری ندارد.” پژوهشگر این تحقیق با نگاه به تحقیقات مشابهی که در ایران انجام شده معتقد است که “شیوع رفتارهای پرخطر در ایران روز به روز ابعاد گسترده‌تری به خود می‌گیرد.”
در پاسخ به این سوال که چرا رفتارهای پرخطر تا این حد “همه‌گیر” هستند به “گریختن از زیر بار دستورات و ممنوعیت‌های اجتماعی و در سطح کوچکتر دستورات پدر و مادر”، “برخورد آمرانه و دستوری با نوجوانان” و “نبود روابط نیرومند خانوادگی و پشتیبانی‌های عاطفی پدر و مادر” اشاره شده است.
این پژوهش “همه‌گیری بالای سوء مصرف مواد” که قبح عمل را برای نوجوان کم می‌کند و “در دسترس بودن سیگار و تنباکو برای همه نوجوانان در تمام سنین بدون هیچ مهار یا نظارتی” به نحوی که “الکل و دیگر مواد مصرفی را در چند ساعت با یک تلفن یا رفتن به پارک محله” می‌توان فراهم کرد را از دلایل گستردگی کشیدن سیگار و قلیان و سوء مصرف مواد ذکر کرده است. بر اساس نتایج این پژوهش، در مجموع حدود پانزده درصد دانش‌آموزان دبیرستانی بیرون از خانه و در مدرسه سلاح سرد (چاقو، پنجه بکس) حمل می‌کنند.
در زمینه خشونت علاوه بر الگوهای نامناسب در “برنامه‌های تلویزیونی و بازی‌های رایانه‌ای”، به نقش “نگرش‌ها و انتظارات اطرافیان” توجه شده که “برای نمونه خشونت را برای دختران نمی‌پذیرند در حالی که در مورد پسران گاه چنین رفتارهایی را تشویق هم می‌کنند.”
در مورد رفتارهای پر خطر جنسی پایین آمدن سن بلوغ و بالا رفتن سن ازدواج به عنوان یکی از دلایل اصلی مطرح شده است.
در تحقیق دیگری که در سال ۱۳۸۴ انجام شد، نوشیدن الکل، کشیدن سیگار، رفتار جنسی ناایمن، خشونت، سوء مصرف مواد و اقدام به خودکشی شایعترین رفتار پرخطر نوجوانان ارزیابی شده بود. تحقیق دیگری در سال ۱۳۸۷ به این نتیجه رسیده بود که گرایش به جنس مخالف، رابطه و رفتار جنسی، نوشیدن الکل، سیگار و مصرف مواد مخدر و روانگردان شایعترین رفتار پر خطر در نوجوانان هستند.
منبع : “رفتارهای پُرخطر در بین دانش‌آموزان نوجوان دختر و پسر شهر تهران” (تحقیق خسرو رشید) / فصلنامه رفاه اجتماعی، وابسته به دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی