موقعی که همسرتان عصبانی می شود از شما انتقاد خواهد کرد. این انتقاد شما را ناراحت کرده و احساسی شبیه طرد به وجود میآورند. هنگامی که انتقاد از سوی فردی که دوستش دارید روی می دهد ، چه منطقی یا غیر منطقی باشد، احساس می کنید در موردتان بد قضاوت کرده و به شما پرخاش نموده است. این رفتار باعث می شود عزت نفستان از بین برود و ممکن است شدیدا حالت دفاعی به خود بگیرید. همیشه به یاد داشته باشید افراد عصبانی ، اغلب آن هایی هستند که نمی توانند بطور موثر ارتباط برقرار کنند. آن ها برای دست یافتن به خواسته خود نمی دانند چگونه مذاکره کنند و قدرت نه گفتن ندارند. آن ها نحوه جلب همکاری دیگران را بلد نیستند، نمی دانند چگونه ناسازگاری ها را حل و فصل کنند. افرادی که نا امید اند و دیگران را مورد حمله و تمسخر و انتقاد قرار می دهند.
عصبانیت می تواند بصورت پرخاشگری آشکار یا پرخاشگری پنهان باشد ، اما در هر صورت باعث تخریب صمیمیت و اعتماد دو جانبه می شود.
پایه نظری
پرخاشگری ، انغعال یا جرات مندی؟ این سه واکنش خیلی متفاوت هستند و براساس نگرش های بسیار متفاوتی قرار دارند.
پرخاشگری . اساس رفتار پرخاشگرانه این است که نیاز های شما همیشه درست هستند و همیشه از نیاز های افراد دیگر مهم تر هستند. ممکن است برای رسیدن آنچه می خواهید از شوخی، ترساندن ، ایجاد احساس گناه و تحقیر استفاده کنید.
انفعال. اساس واکنش انفعالی این است که نیاز ها و خواسته های شما نسبت به نیاز ها و خواسته های دیگران کم اهمیت ترند. معتقدید که لیاقت ندارید خواسته خود را مطرح نمایید ، بلکه باید نیاز های خود را کنار بگذارید و فقط به دیگران کمک کنید تا نیاز های آن ها برآورده شود.
جرات مندی . اساس جرات مندی این است که شما حق دارید به دنبال برآورده ساختن نیاز های خود باشید و دیگران هم حق دارند نیاز های خود را پی جویی کنند. هنگام پیگیری نیاز هایتان ، به نیاز ها و احساس های دیگران نیز توجه می کنید.
نحوه ی پاسخ دادن به انتقاد
وقتی می خواهید با جرات به انتقاد طرف مقابل پاسخ دهید این گونه فکر کنید که افراد دیگر می توانند در مورد رفتار ها ، افکار ، احساسات و خواسته های شما اظهار نظر کنند اما سرانجام خودتان تصمیم خواهید گرفت که چه چیزی درست است. نباید به انتقاد با پرخاشگری یا حالت انفعالی پاسخ دهید
با انتقاد چگونه برخورد کنیم؟
۱.بررسی . موقعی که انتقاد درست و ارزنده است، توجه کردن به آن می تواند مفید باشد. وقتی انتقاد طرف مقابل به وضوح تخریب کننده است ، باید صدمات آن را کاهش داد و به شیوه مناسبی به آن پاسخ داد. روش ارزیابی کردن انتقاد بررسی کردن آن است. به آن بخش از انتقاد که فرد منتقد بیشتر بر آن تاکید می کند، توجه کنید و سعی کنید بفهمید چرا او به این خاطر ناراحت شده است. میتوانید از رفتار های مشابه قبلی او کمک بگیرید.
۲. تصدیق. انتقاد آسیب زا است با این حال برخی مواقع سازنده است. موقعی که انتقاد از شما درست است ، بهترین راه این است که آن را بسادگی تصدیق کنید.
۳. منحرف کردن . موقعی که فرد مقابل بمنظور تخریب شما انتقاد می کند ، منحرف کردن راهکار مفیدی است. چهار فن وجود دارد که از طریق آن ها می توانید منتقد خود را خلع سلاح کنید و از شدت یافتن انتقاد جلوگیری کنید.
تغییر بحث از محتوا به فرایند. تمرکز بحث را از موضوع گفتگو به آن چه بین شما رخ می دهد تغییر می دهید. در مواقعی که با صدای بلند بحث می کنید و هیجانات شدید مانع ارتباط موثر است یا موقعی که بحث اصلی مورد توجه قرار نمی گیرد ،بسیار مفید است. ” من دارم نا امید می شوم ، همیشه زمان زیادی در مورد امور مالی صحبت میکنیم ، سپس صدایمان را بلند می کنیم و در پایان به هیچ نتیجه ای نمی رسیم ” . در این راهکار ، احساس ها و افکار خود را در آن لحظه ابراز می کنید. مواظب باشید جملات خود را مثل طرف مقابل انتقادی و با حالت حمله بیان نکنید.
واکنش جرات مند. برای این که به منتقدان خود بگویید دیگر از شما خرده گیری نکنند، این راهکار بسیار مفید است. رفتار جرات مند یعنی تایید فرد منتقد بدون حمله به او و مخالفت با او بدون عصبانی شدن.
به تاخیر انداختن جرات مندانه ی پاسخ. به شما فرصت میدهد تا در مورد آنچه گفته شده بدقت فکر کنید، برخی راهکار های مقابله ای فعال سازید .” تو چیز های زیادی گفتی و من برای خلاصه کردن آن ها به زمان نیاز دارم ، بعد از نهار دوباره صحبت میکنیم.”
بررسی انتقاد و یافتن موارد درست و تایید آن ها. سعی می کنیم از لابلای حرف های منتقد، موارد درست را تایید کنیم. ” اگر برای جینی بیشتر وقت صرف نکنی ، هرگز با او ارتباط خوبی نخواهی داشت ” — حق با توست اگر من برای او وقت نگذارم ، رابطه خوبی با او نخواهم داشت.”
۴. محدود سازی صدمه . موقعی که نسبت به کاهش عصبانیت همسرتان و باز کردن روزنه هایی برای ارتباط موثر ، امید خیلی کمی دارید می توانید از این راهکار استفاده کنید.در این حالت باید سعی کنید به کمترین میزان ممکن در معرض عصبانیت همسرتان قرار بگیرید و نگذارید عصبانیت او به عزت نفس شما صدمه بزند. به محض این که طرف مقابلتان ، دست به طعنه زدن ، تحقیر کرد ، سرزنش کردن زد ، بحث را خاتمه دهید. به خودتان یاد آور شوید که آنچه می شنوید ، صرفا نظر یک فرد است. حتی اگر آن فرد کسی است که به او علاقمند هستید. به خودتان یادآوری کنید که شما صرفا انسان هستید و دوست داریدبهترین عملکرد را داشته باشید و هر فردی اشتباه می کند. اگر نتوانستید مطابق انتظار ات خودتان یا همسرتان زندگی کنید، دلیل نیست که فرد بد یا نالایق یا خودخواهی هستید.
منبع: مک کی ، متیو، فانینگ ، پاتریک، پالک، کیم . مهارت های زناشویی . ترجمه : رحیمی ف محمد علی. تهران : ارجمند ۱۳۸۹.
