فنون گروه سنجی فنی است که با کاربرد آن می توان میزان همبستگی و روابط عاطفی و اجتماعی اعضای گروه را اندازه گیری کرد. فنون گروه سنجی در زمینه های روانی-اجتماعی در کارگاهها،ادارات،مدارس،گروههای نظامی،در روان درمانی و گروه درمانی خلاصه در هر نوع گروه محدود و کوچک کاربرد دارد.
پویایی گروه را می توان علمی دانست که سعی دارد تا نظریه ها،نتایج تحقیقات،نتایج حاصله مربوط به دگرگونی و حرکات گروهی را به صورت عملی در آورده ، به شکل اصول و فنونی ارائه دهد.
روش و تکنیکهای جمع آوری اطلاعات در پویایی گروه بیشتر بر اساس مشاهده،مصاحبه،پرسشنامه و از همه مهمتر تست گروه سنجی یا آزمون گروه سنجی است. تست گروه سنجی اساسی ترین تکنیک در پویایی گروهی است
مشاهده:
مطالعه رفتار گروه از نزدیک و چگونگی تعامل افراد و رابطه آنها با گروه است که معمولا به دو صورت می گیرد:
۱) مشاهده مشارکتی: پژوهشگر در فعالیتهای گروه مورد مطالعه شخصا شرکت می کند و رفتار گروه را از نزدیک مشاهده می کند و یا اینکه پژوهشگر خود عضو گروه است و به این کار می پردازد.
۲) مشاهده بدون مشارکت: پژوهشگر بطور پنهانی و دور از چشم گروه به مشاهده کنشها و واکنشهای اعضای گروه در شرایط معینی می پردازد. مثل مطالعه وسیله اتاقهای آزمایشگاهی مجهز به دوربینهای مخفی در دیوار
مصاحبه:
پژوهشگر در جهت موضوعی که انتخاب نموده و مربوط به گروه مورد مطالعه است سوالاتی را رودررو از اعضای گروه به عمل می آورد. مصاحبه در رشته پویایی گروه،بیشتر بعد از کاربرد تست گروه سنجی به عمل می آید.
پرسشنامه:
مجموعه ای سوال که با توجه به هدفهای تحقیق و با اطلاعات کلی و مقدماتی که محقق قبلا از ویژگیهای گروه مورد مطالعه دارد تنظیم می نماید و به منظور جمع آوری اطلاعات در اختیار اعضای گروه مورد نظر قرار می دهد.
آزمون گروه سنجی :
مطالعه روابط متقابل افراد در داخل گروه یا به عبارت بهتر به مطالعه توافقها و تفاهمها و همدردیها و همکاریهای بین اعضای گروه و نیز رقابتها و ستیزها و تنشهای موجود آن می پردازد تا به تحلیل وقایع و حوادثی که در تعیین پایگاه اجتماعی افراد گروه موثر است موفق گردد. تکنیک ساده و روانی است که دور از پیچیدگیهای روشهای آماری و فرمولهای ریاضی در همه گروههای محدود کاربرد دارد.
گروه سنجی،برای هر نوع تحقیق در زمینه یک واقعیت اجتماعی که جنبه مقداری داشته باشد می تواند به کار گرفته شود.
مورنو بیشتر در مطالعه گروههای محدود و روابط روانی – اجتماعی درون گروهی آن را بکار می برد.
آزمون گروه سنجی در معنی خاص خود شامل موارد زیر میشود:
۱) پرسش از هر یک از اعضای گروه که افراد آن یکدیگر را شخصا می شناسند.
۲) انتخاب کردن سایر افراد گروه به اسم،به عنوان همکار در یک فعالیت گروهی.
۳) برای همکاری در یک فعالیت آینده و گروه خاص
نتیجه کار گروه سنجی را در یک سوسیوماتریس(گروه نما) که نشان دهنده گسترش عاطفی و گیرندگی اجتماعی اعضای گروه است می آورند . این نتیجه را می توان به صورت گرافیک دریک سوسیوگرام (گروه نگار) نشان داد.
در تست گروه سنجی نه فقط می توان افراد را ملزم به تعیین افراد منتخب خود کرد بلکه حتی می توان از آنها خواست تا افرادی را که به عنوان همکار طرد(نفی) و یا انتخاب نمی کنند مشخص نمایند. تست گروه سنجی را می توان به دفعات با اشخاص مشابه و یکسان در یک گروه مشخص انجام داد.