آیا روان درمانی سودمند است؟

روان درمانی یک اصطلاح کلی برای درمان مشکلات سلامت روان از طریق گفتگو با یک روانشناس و یا دیگر متخصصان سلامت روان است. روان درمانی یک درمان مشارکتی بر اساس ارتباط شکل گرفته بین مراجع و درمانگر است. روان درمانی، رابطه‌ای حرفه‌ای بین مراجع و درمانگر است که مبتنی بر اصالت، صمیمیت و آزادی است.

هر اقدامی که در روان درمانی انجام می‌شود، باید به قصد کمک به مراجعین در جهت هدف‌هایی باشد که بر سر آن‌ها توافق شده است.

هدف کلی روان درمانی

هدف کلی روان درمانی، افزایش سازگاری روانی ـ اجتماعی مراجع و بالا بردن رضایت وی از زندگی است. به‌طور اختصاصی، اهداف روان درمانی عبارت‌اند از:

1. برطرف کردن، تغییر دادن و یا متوقف ساختن علایم بیماری
2. مداخله در الگوهای نابهنجار رفتار
3. تقویت رشد و تکامل جنبه‌های سالم و مثبت شخصیت

طول مدت روان درمانی

تعداد جلسات رواندرمانی مورد نیاز شما و تناوب آن جلسات به عوامل مختلفی بستگی دارد، از قبیل:

• نوع رویکرد نظری روان درمانی شما
• موقعیت یا اختلال روانی بخصوص شما
• شدت علایم شما
• با چه سرعتی این علایم شما پیشرفت کرده است
• میزان حمایت دریافتی از اعضای خانواده و دیگران به چه صورت است؟
• محدودیت‌های مرتبط با هزینه و بیمه

خرد درمانگری این است که بداند کدام درمان برای کدام شخص در کدام موقعیت بیشترین فایده و کمترین هزینه را دارد؛ تنها درمانگرانی به این خِرَد دست می یابند که در قید یک رویکرد درمانی گیر نکرده باشند و نسبت به هیچ رویکردی تعصب نداشته باشند، زیرا به قول آبراهام مازلو اگر تنها ابزار ما یک چکش باشد، تمایل پیدا می کنیم همه را به شکل میخ ببینیم.

آیزنک، برجسته ترین شخصیتی است که سودمندی روان درمانی را زیر سوال برده است. زمانی که روان درمانی، در حال اوج گیری بود و روز به روز بر تعداد شیوه ­های روان­ درمانی افزوده می شد، وی طی پژوهشی مدعی شد که اصولاً روان درمانی هیچ تاثیری بر مشکلات فرد ندارند­؛ حتی در مواردی که پس از انجام روان درمانی بهبودی گزارش شده است، در صورتی که مداخله صورت نمی پذیرفت، باز هم با گذشت زمان بهبودی حاصل می شد. گزارش جنجالی وی تا مدتها بحث داغ مجامع علمی روان شناسی بود. البته پژوهش­های بعدی در این حوزه به طور قاطع بر سودمندی روان درمانی، در مقابل بی درمانی، صحه گذاشته اند. همچنین صاحب نظران عرصۀ پژوهش، اعلام کرده اند که پژوهش آیزنک دارای مشکلات روش شناختی بوده است.

آخرین نتایج پژوهش­های روان شناختی، عموماً، حکایت از این روند دارند که روان درمانی از بی درمانی موثرتر است. ولی تاثیر آن تقریباً برابر با دارو درمانی می باشد.

تفاوت مهم روان درمانی با دارو درمانی در این است که عود بیماری پس از اتمام دوره دارو درمانی، به طور معناداری از میزان عود بیماری پس از اتمام روان درمانی، بیشتر گزارش شده است.

سودمندی روان درمانی تحت تاثیر موارد زیادی چون ماهیت مشکل، شدت بیماری، ویژگی­ های درمانجو، ویژگی­ های درمانگر، نوع درمان انتخاب شده برای مشکل مفروض، و…. می باشد. نتایج بدست آمده از بررسی نوشته ­های مربوط به نتیجۀ روان درمانی نشان می دهد که علت بیشترین نوسان در نتیجه درمان به شرح زیر است:

1. عوامل از پیش موجود درمانجو مثل انتظار تغییر و شدت اختلال 
2. رابطه درمانی 
3. روش های روان درمانی

منبع : روانشناسی بالینی فیرس