فرزند پروری
دلالیل بی قراری کودکان :
چندین دلیل برای بی قراری کودکان وجود دارد:
- گاهی دلالیل پزشکی مانند عفونت ، بازگشت غذا به مری، حساسیت های شدید یا عفونت های مجاری ادراری وجود دارد که می تواند سبب ناراحتی و درد در کودکان شود.
- مشکل در خوابیدن و خواب ماندن
- تحریک بیش از اندازه توسط محرک های حسی مانند نفرت از کوتاه کردن مو ، اجتناب از خوردن غذاهای جدید و ترجیح دادن لباس های آستین بلند و شلوار حتی در هوای گرم
- محدودیت ها و تغییراتی که باعث آشفتگی می شود
- حساسیت ها و مشکلات پزشکی
- مهارت های ضعیف در سازمان دهی
- خلق بسیار بی قرار، به راحتی آشفته شدن
- انعطاف ناپذیری ، ناتوانی در سازگار شدن
- محیط خانه بی نظم و پر هرج و مرج
- خشم ، افسردگی یا بی قراری والد
کودکانی بیشتر موارد ذکر شده را از همان ابتدای کودکی دارا می باشند ، کودکان دارای خلق و خوی دشوار می نامند. حال سوال این است که بی قراری کودک چه تاثیری بر رابطه والد – فرزندی دارد؟
به خاطر داشته باشید اگر کودک شما نق نقو و دارای خلق و خوی سخت گیر است به معنی این نیست که در تمام زندگی خود ناشاد یا بی قرار باقی می ماند. نکته ی مهم این است که کودکتان باید یاد بگیرد چگونه بی قراری خود را کنترل نماید و برای تسکین خودش در مقابل ناکامی ، استرس و آشفتگی روش هایی پیدا کند.
چگونه یک کودک آرام و کنترل پذیر می شود؟
هر کودکی باید یاد بگیرد که در کنترل آشفتگی خودش ، بصورت مستقل عمل کند. در ابتدا والدین باید خودشان کودک را آرام کنند. بعد از این که آن ها قلق های کودکشان را پیدا کردند و فهمیدند چه چیزی برای آرام کردن او مناسب تر است، مجموعه ای از راهبردهای آرام سازی موثر برای کودک را می سازند. کودک شروع به درونی سازی این راهبرد ها می کند و بتدریج مسئولیت آرام کردن خود را بر عهده می گیرد. این یک عامل کلیدی در روند تعدیل هیجانات است. فرایند تبدیل شدن به یک فرد کنترل پذیر ، به مهارت های خاصی نیاز دارد.
- زمانی که کودکان مدام گریه می کنند و آرام نمی شوند ، وجود یک والد پاسخ گو ، مهربان ، مراقبت کننده و حساس که به آن ها کمک می کند تا آرام شوند ، بسیار سودمند است.
حفظ ظاهر آرام در هنگام مواجهه با نا امیدی و آشفتگی ، به کودک شما یاد می دهد که چگونه خود تنظیم گر باشد و بتواند خود را کنترل کند.
- در حالی که کودک بزرگتر می شود یاد میگیرد که راهبرد های خودآرام سازی را درونی سازی کند. در این زمینه بسیار مهم است به کودک آموزش دهیم عوامل پیشایندی را قبل از بیقرار شدن او رخ می دهد شناسایی کند ، شروع ناکامی یا پریشانی خود را پیش بینی کند و از راهبرد های مناسبی که در اختیار دارد استفاده نماید. خود آرام سازی به توانایی فرد برای حل مسئله ، قبل و بعد و طی رویداد پریشان کننده ، بستگی دارد.
مهارت هایی برای خود آرام سازی موثر
- شما به عنوان والد کودک باید برای او الگو خود آرام سازی باشید و به کودکانتان نشان دهید که آرام بودن چگونه است و چه حسی دارد.
- سطح آشفتگی کودکانتان را تخمین بزنید ، با ملایمت و از طریق حرکات بدنی و کلمات به او نشان دهید که در شرایط مختلف ، چگونه می تواند خود را آرام کند.
- طیف راهبرد های خود آرام سازی کودک را گسترش دهید.
- به کودکان کمک کنید تا فعالیت های لذت بخش خود را شناسایی کند تا بتواند در مواقع مورد نیاز از آن ها استفاده نماید و آشفتگی خود را به یک احساس مثبت تغییر دهد.
- زمانی که کودکتان آرام است به او کمک کنید تا به شرایط و مسائلی که باعث آشفتگی او می شود فکر کند و آن ها را شناسایی کند که برای داشتن احساس بهتر در این شرایط چه کاری می تواند انجام دهد.
- به کودتان کمک کنید تا در مورد قدم بعدی فکر کند و تمرکزش را روی تحقق آن هدف ، حفظ کند.
رهنمود های اساسی برای آموزش خودتنظیم گری به کودک
- به کودکتان کمک کنید تا با شرایط سخت انطباق پیدا کند.
- به کوکتان در درک سرنخ های اجتماعی مناسب و ابراز آن ها کمک کنید. به کودکان کمک کنید که رفتار خودش و دیگران را پیش بینی کند.
- سرنخ های کودکتان را بخوانید : معنی نا آرامی کودکتان را درک کنید. از تکنیک “ببین ، صبر کن و فکر کن ” استفاده کنید . یک جنبه بسیار مهم برای کمک به کودک ، داشتن یک برنامه ثابت در برخورد با رفتار های مختلف اوست. اصل اساسی که باید به خاطر داشته باشیم این است که به کودکمان بیاموزیم که خود را آرام سازد ، مشکلات را بهتر حل کند و زمانی که نمی تواند موقعیت ناکام کننده را تغییر دهد ، آشفتگی را تحمل کند.
- احتمال وجود مسائل پزشکی را بررسی کنید.
- از تحریک بیش از حد کودکتان اجتناب کنید. برنامه های کمتری برای او بریزید و فشار کار ها را کم کنید. از برنامه ریزی سنگین و افراطی برای امور کودک خودداری کنید.
- خود و کودکتان را آرام کنید. فهرستی از چیز هایی که برای خودتان و او آرام بخش است تهییه نمایید. می توانید یک مکان مناسب با جعبه آرام ساز داشته باشین و در موارد مورد نیاز از آن استفاده نمایید.
- به کودکتان بیاموزید چگونه تغییر را تحمل کند. میتوان از اسباب بازی مورد علاقه او نیز کمک گرفت بدینصورت که مثلا در نبود شما آن را داشته باشد .
- محدودیت های روشن و واضح وضع نمایید. هنگامی که شما را به چالش میکشد ، باید با قدرت ” نه ” بگویید و یک حالت بدنی مناسب نیز نشان دهید. اگر باز هم ادامه داد از اتاق خارج شوید یا شی را از دستش بگیرید حتی اگر این کار به قشقرق منجر شد. همچنین برای آموزش رفتار های کلیدی ، سه رفتار را در حیطه زمانی محدود مورد هدف قرار دهید مثلا نشستن بر سر میز برای غذا خوردن ، خاموش کردن تلوزیون که زمان مدرسه رفتن است و لباس پوشیدن موقع خواب.بیشتر کردن موارد موجب ناآرامی کودک و عدم توانایی شما در کنترل شرایط می گردد.
- به کودک کمک کنید خود کفاتر شود. بگذارید زمان هایی به تنهایی بازی کند به او فیدبک مثبت دهید.
- ظرفیت تحمل ناکامی و احساس تسلط کودک را گسترش دهید. با استفاده از بازی بخوبی می توانید این ظرفیت را گسترش دهید. در ابتدا به کودک قوت قلب دهید ” تو می توانی ” ” به تلاشت ادامه بده ” یا ” دیگه چه کاری می شه کرد”.
- غلبه بر احساس انزوا و استراحت دادن به خود. والدین بهتر است قبل آن که خود به نقطه انفجار برسند و خشم خود را بر سر کودک خالی نمایند ، به خود استراحت دهند. می توانید از کمک دیگران نیز بهره ببرید.
- سعی کنید بفهمید رفتار کودکتان برای شما چه مفهومی دارد. گاهی ما مشکلات کودک را ناخودآگاه از دریچه مشکلات خودمان میبینیم و این امر مانع درک درست از موقعیت کودک میگردد.
- برای کودکتان زمینه ای فراهم کنید تا معنای آشفتگی را درک کند. او را تشویق کنید تا در باره این که آشفتگی چه تاثیری روی او گذاشته ، صحبت کند.
منبع:
دوگانجی، جورجا و آن کندال. با کودک بدقلق و ناآرام چه کنیم؟ ترجمه جوکار ، بانکی . انتشارات ارجمند. ۱۳۹۳