نهاد یا اید

نهاد(Id) بخشی از شخصیت است که انرژی ناهشیار شخصیت را تولید می‌کند تا توسط آن تکانه‌ها، نیازها و امیال برآورده شوند. اید بخش ابتدایی و غریزی شخصیت است و شامل مؤلفه‌های ژنتیکی(زیست‌شناختی) است که در هنگام تولد وجود دارند.

نهاد شامل موارد زیر است :

1. سائق جنسی (اروس) که در برگیرنده لیبیدو است.
2. سائق پرخاشگری (تاناتوس) که در برگیرنده نیروی مرگ است.

اید، بخش تاریک غیرقابل دسترسی شخصیت ماست. به نظر فروید تنها راه مشاهده‌ی این بخش، بررسی محتوای رویاها و رفتارهای نوروتیک است.

فروید ادعا می کند که بیشتر خواسته­‌های اولیه­‌ی ما به سطح آگاهی نمی‌رسند، زیرا آنها با توجه به جنبه­‌ عقلانی و آگاهانه­‌ی ما، پذیرفتنی نیستند. مردم طیف وسیعی از مکانیزم­‌های دفاعی را برای جلوگیری از شناخت انگیزه‌­ها و احساسات ناخودآگاه در خود رشد و توسعه می دهند.

ذهن ناهشیار

فروید شخصیت را به یک کوه یخ تشبیه کرده است. بخشی از کوه یخ که روی آب است نمایانگر هشیاری ماست. آن قسمت بزرگتر کوه یخ که در زیر آب قرار دارد، معادل ناهشیاری است که تمام آروزها، افکار و خاطرات پنهان ما در آن قرار دارند. اید در قسمت ناهشیار ذهن قرار دارد.

ذهن ناخودآگاه شامل فرآیندهای ذهنی است که برای بخش آگاه غیرقابل دسترس می‌باشند اما بر قضاوت­‌ها، احساسات و رفتار اثر می گذارند. به گفته فروید(۱۹۱۵)، ذهن ناخودآگاه منبع اصلی رفتار انسان است. احساسات، انگیزه‌­ها و تصمیمات ما در حقیقت تحت‌تأثیر تجارب گذشته ما قرار می‌گیرند و در ناخودآگاه ذخیره می‌شود.

ناهشیاری شامل غرایز و خاطرات سرکوب شده ایست که حضور آنها در هشیاری باعث ایجاد اضطراب و تنش می‌شود. بنابراین فرد برای کاهش تنش و اضطراب از مکانیسم‌های دفاعی استفاده می‌کند. زمانی که مکانیسم‌های دفاعی کار خود را به خوبی انجام نمی‌دهند، فرد دچار اختلال روانی می‌شود. در درمان روانکاوی هدف عمده درمانگر هشیار کردن ناهشیار است.

ذهن ناخودآگاه همانند یک مخزن عمل می‌­کند، یک دیگ بزرگ از خواسته‌­ها و انگیزه­‌های اولیه که در محفظه­ ­ای قرار گرفته و توسط منطقه‌­ی نیمه­‌آگاه به عنوان میانجی یا واسط نگهداری شده است. فروید(۱۹۱۵) دریافت که برخی از حوادث و خاطرات بیمارانش ترسناک یا دردناک می‌­باشند و اعتقاد داشت که این اطلاعات در ذهن ناخودآگاه قفل شده‌­اند. این اتفاق می­‌تواند از طریق روند سرکوب رخ دهد.

به طور کلی مفهوم نهاد از نظر فروید شامل موارد زیر می شود:

1. نهاد مخزن انرژی غریزی است
2. نهاد بر اساس اصل لذت عمل می کند
3. فقط به سمت ارضای نیازهای بنیادین نشانه می رود
4. نهاد دیگ جوشان هیجانات است
5. نهاد هیچ سازماندهی منظمی ندارد

نهاد چه زمانی شکل می‌گیرد؟

بر اساس نظریه‌ی روانکاوی فروید، اید تنها قسمتی از شخصیت است که در زمان تولد وجود دارد و به طور کامل ناهشیار است. اید مانند یک نیروی برانگیزاننده در شخصیت است و فقط تلاش می‌کند تا نیازهای اساسی فوری برآورده شوند. علاوه بر این، اید تمام انرژی لازم برای کارکردهای شخصیت را فراهم می‌کند.

در دوره‌ی نوزادی، قبل از اینکه سایر ساختارهای شخصیت شکل بگیرند، کودکان به طور کامل توسط این بخش از شخصیت هدایت می‌شوند. ارضای نیازهای اساسی مانند غذا، آب و آسایش بیشترین اهمیت را در این دوره دارند.

اید در طول زندگی بدون تغییر باقی می‌ماند و هیچ تجربه‌ای بر آن تأثیرگذار نیست، زیرا به هیچ عنوان با دنیای بیرونی یعنی واقعیت در تماس نیست. اید تحت تاثیر واقعیت، منطق و جهان بیرونی قرار نمی‌گیرد و در همان قسمت ناهشیاری به زندگی خود ادامه می‌دهد.

واضح است زمانی که نوزاد بزرگتر می‌شود عمل کردن بر اساس اید می‌تواند مشکل‌زا باشد. خوشبختانه همراه با رشد نوزاد سایر بخش‌های شخصیت رشد می‌کنند و خواسته‌های اید را تحت کنترل خود در می‌آورند و باعث می‌شوند که رفتارهای جامعه‌پسند ظهور کنند.

عملکرد نهاد چگونه است؟

اید بر اساس اصل لذت عمل می‌کند که بر اساس آن نیازها باید فورا برآورده شوند. اصل لذت پیامدهای رفتار را در نظر نمی‌گیرد. زمانی که اید به خواسته‌هایش می‌رسد، احساس لذت می‌کنیم. زمانی که ما گرسنه هستیم، اصل لذت ما را به سمت خوردن غذا هدایت می‌کند. زمانی که تشنه هستیم، انگیزه پیدا می‌کنیم چیزی بنوشیم. البته همیشه نمی‌توانیم فوراً نیازهای خود را برآروده سازیم. گاهی اوقات نیاز داریم صبر کنیم تا زمان و مکان درست ارضای نیازهای‌مان فراهم شود.

زمانی که نمی‌توانیم نیازهای‌مان را فوری برآورده کنیم، تنش را تجربه خواهیم. در این مواقع اید بر فرآیند نخستین تفکر تکیه می‌کند تا به صورت موقت تنش را برآورده سازد. فرآیند نخستین یک تصویر ذهنی از طریق رویاپردازی ایجاد می‌کند. به عنوان مثال، زمانی که تشنه هستیم درباره‌ی یک لیوان آب سرد تگری رویاپردازی می‌کنیم.

تعامل نهاد و ایگو

فروید در کتاب مقدمه‌ای نو بر روانکاوی می گوید، که هر جا اید است باید ایگو قرار بگیرد. فروید روابط آنها را به اسب و سوارکار تشبیه کرده است. اسب نیروی لازم برای حرکت را فراهم می‌کند اما سوارکار آن را به سمت درست هدایت می‌کند. اما گاهی اوقات ممکن است ایگو تحت سلطه اید قرار بگیرد و فقط در راستای خواسته‌های آن عمل کند.

منابع:

1. نظریه های مشاوره و روان درمانی، عبدالله شفیع آبادی، غلامرضا ناصری، مرکز نشر دانشگاهی
2. روانشناسی بالینی، جری فیرس، مترجم مهرداد فیروزبخت
3. زیگموند فروید، خود و نهاد، ترجمه حسین پاینده
4. نظریه های شخصیت، دوان پی شولتز، سیدنی الن شولتز، ترجمه یحیی سید محمدی

* درود بر شما که با حمایت خود و دعوت دیگران به مطالعه مقالات سایت، به من انگیزه می دهید. لطفا در کامنت ها و مباحثات شرکت کنید و پرسشگر باشید. جهت مشاوره آنلاین یا حضوری با شماره ۰۹۳۵۵۷۵۸۳۵۸ در تلگرام هماهنگ نمایید. *