بعضی از نظریه پردازان امروزی معتقدند که تغییرات (رشد) پیوسته و نا پیوسته هر دو روی می دهند. برخی قبول دارند که رشد جنبه های همگانی و جنبه های منحصر به فرد دارد. تعداد روز افزونی هم وراثت و محیط را به صورت تاثیرگذار بر هم در نظر می گیرند که هر یک توانایی دیگری را در تغییر دادن صفات و قابلیت های کودک تحت تاثیر قرار می دهند (هائن لوچز، ۲۰۰۲؛ ریس، ۲۰۰۳؛ راتر، ۲۰۰۲).

[یکی از جدید ترین رویکرد ھا به رشد ، رویکرد دور نمای عمر یا دیدگاه عمر است . این رویکرد مجادله ھای بین سایر نظریه  ھا را کنار گذاشته  است ، بنابراین معتقد است رشد ھم پیوسته  و ھم ناپیوسته است ،ھم طبیعت و ھم تربیت بر آن تاثیر می گذارد و فرد در معرض تغییر قرار دارد . یعنی بر شکل پذیری کامل در تمام سنین تاکید دارد.]

چهار فرض این دیدگاه (دیدگاه عمر) گسترده را تشکیل می دهد:

۱- رشد دائمی است.
۲- رشد چند بعدی و چند جھتی است.
۳- رشد بسیار انعطاف پذیر است.
۴- چندین نیروی تاثیرگذار باهم بر رشد تاثیر دارند.

رشد دائمی است:

طبق دیدگاه عمر،  ھیچ دوره سنی از نظر تاثیر آن برروند زندگی برتر نیست. ھر دوره سنی برنامه  خود و ضروریات و فرصت ھایی رابه  ھمراه دارد  که شباھتھایی را در رشد افراد به  بار می آورد ،

رشد  چند بعدی و چند جھتی است:

از دیدگاه عمر  چالشھا و سازگاری ھای رشد چند بعدی هستند – آمیزه ای پیچیده ای از نیروهای زیستی، روانشناختی و اجتماعی بر آن تاثیر دارد. رشد در طول عمر، حداقل از دو نظر، چند جھتی نیز هست: ۱- رشد تنھا به بھبود عملکرد محدود نمی شود بلکه رشد در هر دوره ای با افت و خیز جلوه گر می شود. ۲- تغییر علاوه بر اینکه در طول زمان چند بعدی است، در هر زمینه رشد، چند جهتی است.

رشد بسیار انعطاف پذیر است:

پژوهشگران عمر تاکید دارند که رشد در تمامی سنین انعطاف پذیر است. با این حال رشد به تدریج کمتر انعطاف پذیر می شود به طوری که توانایی و فرصت برای تعییر کاهش می یابند. انعطاف پذیری در بین افراد بسیار متفاوت است.

چندین نیروی تاثیرگذار باهم بر رشد تاثیر دارند:

 مسیرھای تغییر بسیار متنوع است.  به طور کلی می توان موقعیت ھای موثر در رشد را به  سه  دسته  تقسیم کرد:

۱- تاثیرات مربوط به سن:  رویداد هایی که قویا با سن ارتباط دارند و بنابراین می توان پیش بینی کرد که چه موقعی اتفاق می افتند و چه مدت ادامه می یابند. 
۲- تاثیرات مربوط به تاریخ: توضیح می دهند که چرا افرادی که تقریبا در یک دوره به دنیا آمده اند – که همدوره نامیده می شوند- شباهت هایی با هم دارند که آنها را از کسانی که در دوره های دیگر به دنیا آمده اند متمایز می کند.
3- تاثیرات غیرھنجاری: رویدادھای غیرعادی هستند آنها فقط برای یک یا چند نفر اتفاق می افتند و از جدول زمان بندی قابل پیش بینی تبعیت نمی کنند.

توجه کنید که دیدگاه عمر به جای یک مسیر رشد، روی چندین مسیر و پیامدهای بالقوه تاکید می کند – برداشتی که بیشتر به تار و پودی شباهت دارد که در جهت های گوناگون گسترش یافته است.

منبع: لورا برک، روانشناسی رشد ج۱، ترجمه یحیی سید محمدی

همه ما در مراحل و زمان هایی از زندگی، نیاز به گفت و گو و مشاوره داریم. جهت دریافت وقت مشاوره آنلاین یا حضوری با شماره ۰۹۳۵۵۷۵۸۳۵۸ تماس بگیرید.