خوش‌بینی (Optimism)، نگرشی مثبت به جهان پیرامون است. فرد خوش‌بین با چنین نگرشی در تلاش است که دنیا را به صورت بهتری ببیند. افراد خوش‌بین، می‌دانند که جهان کامل و ایده ال نیست و هیچ‌کس نمی‌تواند، همه صفات خوب و عالی را دارا باشد، اما آن‌ها در تلاش هستند که بخش‌ها و وجوه مثبت قضایا را بینند و امیدوار باشند که جهان به سمت خوبی و خیر حرکت کند.

خوش بینی از جمله ویژگی‌های فردی است که نقش مهمی در سبک زندگی و سلامت روان افراد ایفا می‌کند. افراد خوش بین معمولاً در سخت‌ترین شرایط نیز می‌توانند روزنه امیدی پیدا کرده و برای فردایی بهتر تلاش کنند. این روحیه باعث می‌شود که در طول زندگی کمتر تحت فشار قرار بگیرند و بتوانند آزادانه‌تر و معقولانه‌تر تصمیم بگیرند.

«خوشبینی یعنی اینکه، اعمال خوب اتفاق خواهند افتاد و اتفاقات بد، حوادث گذرا هستند که دیر یا زود قابل حل خواهند بود». تحقیقات نشان می‌دهد که افراد خوش بین معمولاً کمتر در معرض آسیب‌های جسمانی قرار دارند و از سلامتی بالاتری برخوردار هستند. برای مثال افراد بدبین ۵۰ درصد بیشتر از افراد خوش بین به بیماری‌های قلبی-عروقی مبتلا شده و در مبارزه با سرطان به احتمال بیشتری با شکست مواجه می‌شوند. همچنین میزان ابتلا به بیماری‌های عفونی و مرگ و میر زودرس نیز در افراد بدبین بیشتر دیده می‌شود. افراد بدبین درصد مرگ و میر بالاتری نسبت به خوشبین ها دارند.

مطالعه دیگری که در همین راستا انجام شده است نشان می‌دهد شناگرانی که دیدگاه بدبینانه‌ای دارند و فکر می‌کنند عملکردشان از آنچه که باید باشد بدتر بوده اغلب در آینده نیز عملکرد ضعیف‌تری دارند. در حالی که شناگران خوش بین با این آسیب‌پذیری مواجه نیستند و حتی در صورتی که نتوانند در حال حاضر عملکرد خوبی داشته باشند می‌توانند در آینده نقص خود را جبران کنند.

مطابق با دیدگاه سلیگمن، خوشبینی یک نوع سبک تفسیری یا تبیینی است که افراد از آن برای توجیه موفقیت ها و شکست های خود استفاده می‌کنند. افراد خوشبینی موفقیت ها را به عوامل درونی، پایدار و فراگیر نسبت می‌دهند درحالی که شکست ها را به عوامل بیرونی، موقت و خاص نسبت می‌دهند. اما برعکس بدبین ها موفقیت ها را به عوامل بیرونی، موقت و خاص نسبت می‌دهند درحالی که شکست ها را به عوامل درونی، همیشگی و فراگیر نسبت می‌دهند. سلیگمن معتقد است که سبک تفکر بدبینانه در نهایت می‌تواند به درماندگی آموخته شده منجر شده و طی آن فرد را به افسردگی و بیماری جسمی و روانی مبتلا کند.

سبک تبیین خوش بینانه

خوشبین ها اتفاقات مثبت را به صورت رویدادهای درونی در نظر می گیرند و آنها این اتفاقات را شواهدی از رویدادهای مثبت در آینده و به صورت عمومی می دانند. در مقابل، آنها برای اتفاقات منفی خود را مقصر ندانسته و آنها را به عوامل خارجی نسبت می دهند و همچنین بر این باورند که این اتفاقات خاص بوده و به سایر حوزه های زندگیشان ارتباطی ندارد.

به عنوان مثال، اگر یک خوشبین ارتقاء شغلی پیدا کند به احتمال زیاد این باور را دارد که این ارتقا به خاطر خوب بودن او در شغلش بوده و در آینده مزایای بیشتری به او اختصاص می یابد اما اگر ارتقاء شغلی پیدا نکند این باور را دارد که ارتقا پیدا نکردن او بیشتر به خاطر مرخصی هایش در اثر خستگی بوده و در آینده می تواند عملکردش را بهبود ببخشد.

سبک تبیین بدبینانه

بدبین ها برعکس خوشبین ها معتقدند مقصر حوادث منفی هستند و یک مشکل نشان دهنده مشکلات بیشتر در آینده است و همچنین به احتمال زیاد این مسائل به سایر جنبه های زندگی آنها نیز سرایت می کند. آنها رویدادهای مثبت را خاص دیده و آنها را خارج از کنترل خود و وابسته به عوامل خارجی می بینند؛ همچنین معتقدند که این اتفاقات مثبت دوباره رخ نخواهند داد. یک فرد بدبین در اثر خطاهای شناختی، ارتقاء شغلی را یک اتفاق شانسی در نظر می گیرد که احتمالاً دوباره رخ نمی دهد و حتی ممکن است نگران باشد که از این به بعد زیر ذره بین قرار گیرد. همچنین اگر این فرد ارتقاء شغلی نگیرد علت آن را به مهارت های ناکافی خود نسبت می دهد. بنابراین انتظار دارد که این مسئله باز هم برای او اتفاق بیفتد.

اگر شما فردی خوشبین باشید به احتمال زیاد نتایج مثبت آن را خواهید دید و وقایع منفی را به احتمال زیاد بهتر پشت سر می گذارید. از سوی دیگر ، وقتی خوش بین باشید اتفاقات مثبت، باعث می شود بیشتر به خود، توانایی های خود و خوب بودن دنیا باور داشته باشید.

خوشبختانه، بدبین ها و واقع گراها تا حد زیادی می توانند الگوهای تفکر خوش بینانه را یاد گرفته و به این ترتیب بتوانند شادی و رضایت را در زندگی حس کنند. اگرچه ما بیشتر متمایل به الگوهای تفکر خود هستیم اما با استفاده از روشی به نام بازسازی شناختی می توانیم افکار بدبینانه خود را به چالش بکشیم و تفکر منفی و محدودکننده خود را با الگوهای تفکر خوش بینانه تر جایگزین کنیم. یکی از عوامل افسردگی، سبک تفکر بدبینانه است که باعث می شود افراد کمتر از زندگی لذت ببرند و احساس خوشحالی را کمتر تجربه کنند.

ما در یک دنیای نابرابر و مملو از ناگواری ها زندگی می کنیم، به همین دلیل فقط به احساس خوشبینی بسنده نمی کنیم. خوشبینی، فقط مثبت دیدن زندگی نیست بلکه بهانه ایی است برای ایجاد انگیزه و پشتکار برای رویارویی با مشکلات زندگی. خوشبین ها به جای تسلیم شدن در برابر موانع و محدودیت ها، با تمام قوا به مشکلات هجوم می برند و راه های مختلف حل ان را پیگیری می کنند.

خوش‌بینی بیمارگون و افراطی

هرچند خوشبینی زیاد، مزایای بی شماری برای ما به همراه می‌آورد اما ممکن است آمادگی ما را برای رویارویی با مسائل و رویدادهای واقعی در زندگی کاهش دهد. ما برای اعتماد به یکدیگر به خوش‌بینی و دلشادی نیاز داریم اما خوش‌بینی بیش از اندازه، ما را از واقعیت‌های زندگی دور خواهد کرد.

منبع : http://well.blogs.nytimes.com/2012/05/21/