روانشناسی شخصیت
روانشناسی شخصیت، اندیشهها، احساسها و رفتارهایی را بررسی میکند که سبک منحصر به فرد تک تک انسانها برای ارتباط با دنیا را تشکیل میدهند. آنها به تفاوتهای شخصی علاقه مند هستند و تلاش میکنند تا همه فرایندهای روانشناختی را با یکدیگر ترکیب کنند و از کل شخصیت، یک توضیح منسجم ارائه دهند.
روانشناسی شخصیت شاخهای از روانشناسی است که به شناخت و بررسی ویژگیها، رفتارها، افکار و احساسات پایدار افراد میپردازد و سعی میکند بفهمد که چرا هر فرد منحصر به فرد است و چه عواملی رفتار او را شکل میدهد.
به عبارت سادهتر، روانشناسی شخصیت دنبال پاسخ به سوالاتی مثل این است:
- چرا بعضی افراد برونگرا و اجتماعیاند و بعضی درونگرا و کمحرف؟
- چه چیزی باعث میشود بعضیها راحت با استرس کنار بیایند و برخی خیلی حساس باشند؟
- چه ویژگیهایی رفتار، تصمیمگیری و روابط ما را شکل میدهد؟
روانشناسی شخصیت معمولاً به دو بخش اصلی میپردازد:
1-ویژگیها و صفات شخصیتی (Traits): مثل برونگرایی، مسئولیتپذیری، ثبات هیجانی و سازگاری. مدل معروف «پنج عامل بزرگ شخصیت» (Big Five) یکی از این رویکردهاست.
2-نظریهها و رویکردهای شخصیت: روانشناسان مختلف دیدگاههای متفاوتی دارند، مثل:
- رویکرد روانکاوی (فروید): تاکید بر ناخودآگاه و تاثیر کودکی بر شخصیت.
- رویکرد رفتارگرایی (Skinner): تاکید بر یادگیری و تاثیر محیط بر رفتار.
- رویکرد انسانگرایانه (Rogers، Maslow): تاکید بر رشد فردی و خودشکوفایی.
به طور خلاصه، روانشناسی شخصیت تلاش میکند الگوهای پایدار رفتار و افکار افراد را شناسایی کند و بفهمد چه عواملی آنها را شکل میدهد.