دانشنامه روانشناسی مردمی
علیرضا نوربخش (مشاور بالینی)

عشق ویرانگر (شخصیت اجتنابی)

شخصیت اجتنابی، داشتن تعداد معدودی دوست صمیمی را به داشتن شبکه وسیعی از روابط اجتماعی ترجیح می دهد. آنها خودشان و رفتارشان را از چشم دیگران پنهان می کنند.

اختلال شخصیت اجتنابی

 آنها هیچ گاه نحوه تعامل با افراد دیگر و حضور فعال در موقعیت های اجتماعی را نیاموخته اند. در واقع آن ها از این هراس دارند که دیگران از آنها خوششان نیاید و ارزشی برای برقراری رابطه با آن ها قائل نشوند. از این رو نسبت به کسانی که قصد رابطه با آن ها را دارند با شک نگاه می کنند و گمان می کنند که همه قصد سوء استفاده از آن ها را دارند. البته این هراس نه به علت خطرناک بودن دیگران، بلکه به علت اعتماد به نفس پایینشان است.

غالبا در زمینه اشتغال دچار مشکل هستند و حضور در میان دیگران برایشان معضل بزرگی است. آنها از تعارض درونی شدیدی رنج می برند، از یک سو خود را نیازمند ارتباط با دیگران می بیند و از سوی دیگر ، هراس آن را دارند که در حیطه ارتباط، مورد انتقاد، طرد و ارزیابی قرار گیرند.

آنها به خوبی آموخته اند که چگونه خودشان و رفتارشان را از چشم دیگران پنهان دارند. آنها داشتن تعداد معدودی دوست صمیمی را به داشتن شبکه وسیعی از روابط اجتماعی ترجیح می دهند. آن ها نشستن پای تلویزیون را از رفتن به مهمانی خوشایند تر می دانند. آن ها شغلی را دوست دارند که آن را به تنهایی و بدور از چشم دیگران انجام دهند.

ویژگی های شخصیت اجتنابی

  1. به سبب هراس از انتقاد، عدم تایید یا طرد، از فعالیت هایی که نیاز به تعامل با افراد زیادی داشته باشد، اجتناب می کند.
  2. جز با افرادی که از آنها خوشش می آید، مایل به ارتباط با فرد دیگری نیست.
  3. به سبب احساس شرم و یا ترس از تمسخر، از بیان دنیای درونی خود حتی به افرادی که با آنها ارتباط نزدیک و صمیمانه نیز دارد، خودداری می کند.
  4. در موقعیت های اجتماعی همواره به این فکر می کند که مبادا مورد انتقاد یا طرد واقع شود.
  5. به سبب احساس بی کفایتی، از حضور در موقعیت های اجتماعی جدید اجتناب می ورزد یا در صورت حضور در آن، احساس ناراحتی می کند.
  6. به سبب احساس کهتری، خود را فاقد مهارت اجتماعی لازم می داند.
  7. غالبا به خاطر اجتناب از احساس شرمندگی، از ورود به فعالیت های جدید و ناشناخته اجتناب می ورزد.

شخصیت اجتنابی چگونه شکل می گیرد؟

معمولا در دوران کودکی خود آرام و خجالتی بوده اند. در کودکی نیز از حضور میان جمع و فعالیت های گروهی اکراه داشته و از این که در برابر نگاه دیگران قرار بگیرند، احساس ناراحتی می کردند.  غالبا والدینی با تاریخچه اضطراب و ترس دارند.

ممکن است والدین به خاطر ترسی که دارند در حمایت و مراقبت از فرزندانشان افراط کرده باشند. ممکن است ترسشان را به کودک انتقال داده باشند. برخی از آن ها در کودکی شان بد رفتاری شدید عاطفی دیده اند که در بزرگسالی دچار عدم اعتماد به دیگران و هراس شدید در ایجاد روابط گردیده اند.

شخصیت اجتنابی در نقش شریک زندگی

زندگی با وی خسته کننده است زیرا نیاز مداوم به اطمینان دهی  و پذیرش غیر مشروط دارد. هیچ مقدار ابراز عشق و علاقه او را راضی نخواهد نمود. از این رو در نهایت شما از یک سو در جهت تلاش بی وقفه، در جهت ارضای نیاز های او و از سوی دیگر بدنبال نادیده گرفتن نیاز های عاطفی و اجتماعی خودتان ، دچار احساس خستگی ، خشم و رنجش خواهید شد. حتی در اوایل رابطه هم کمروئی وی  و هراس او از ایجاد رابطه صمیمانه تر می تواند شما را ناراحت کند، چرا که زحمت رابطه بر دوش شما خواهد بود. به علت هراسی که دارد ممکن است روی شما تاثیر بگذارد و فعالیت های اجتماعی شما کم شده باشد. وی یک زندگی فرورفته در اعماق ترس و نگرانی فراگیر را دارد  و حتی ممکن است برخی مواقع افسرده شود.

پست های مرتبط

چرا من جذب افراد اجتنابی می شوم؟

شاید شما به اصطلاح عاشق موش و گربه بازی باشید. فرد اجتنابی از همان ابتدا قادر به برقراری رابطه نیست و تلاش شما برای برقراری رابطه با وی در ابتدا می تواند برایتان جذاب باشد. ممکن است هر چه بیشتر پیش روید از این که وی به شما اعتماد می کند خوشحال تر گردید و شما را تشویق به ادامه رابطه کند. از آن جا که ما تمایل داریم الگوی رابطه با والدین خود را بارها و بارها در رابطه با دیگران تکرار کنیم بنابراین این الگوی ارتباطی ریشه در دوران کودکی شما دارد. اگر شما بار ها و بارها وارد چنین روابطی شده اید حتما به یک مشاور مراجعه کنید. غالبا افرادی که وارد رابطه با فرد اجتنابی می شوند ، در آن بیش از حد معقول می مانند زیرا ترک رابطه مزبور منجر به ایجاد احساس گناه در آن ها می شود .

زندگی مشترک با شخصیت اجتنابی

در ابتدا باید بدانید که اختلال شخصیت فرد محبوبتان بسیار پایا و تقریبا غیر قابل درمان است . این گونه افراد تاریخچه طولانی در زمینه اجتناب ، ترس و کناره گیری از موقعیت های اجتماعی هستند. تسکین اضطراب چنین فردی کاری همیشگی است و ممکن است سبب توجه کمتر شما به نیاز های خودتان شود.

اگر قصد ادامه رابطه با چنین افرادی را دارید ، چند توصیه برایتان داریم:

  1. نیاز های خودتان را مودبانه و صادقانه با او مطرح نمایید.
  2. روزنه های جدیدی برای خودتان و محبوب تان ترسیم کنید. مودبانه و صمیمانه او را ترغیب کنید که با بیرون آمدن از پیله خود برخی از نیاز هایش را براورده سازد (بطور مثال با هم به پیاده روی بروید یا در یک رستوران به صرف غذا بپردازید) و بتدریج افزایش دهید.
  3. از محبوب خود بخواهید که تحت درمان قرار گیرد.
  4. زمان ترک رابطه : به شما توصیه میکنیم دلایل ترک رابطه تان را برایش توضیح دهید. در واقع به او می گویید که شما از زندگی مشترک چیز بیشتری میخواهید و دیگر قادر به ماندن در چنین رابطه ای نیستید. وی در قبال جدایی آسیب پذیر است زیرا از این که مورد طرد قرار بگیرد بسیار هراس دارد. از این روست که ممکن است شما احساس گناه کنید لذا سعی کنید احساسات خود را مهار کنید تا مبادا شما را به همان وضعیت قبلی باز گرداند. با حمایت دوستان ، پرداختن به فعالیت ورزشی  و اجتماعی می توانید دوران بحران را پشت سر بگذارید .

منبع: عشق ویرانگر/دکتر براد جانسون  و دکتر کلی موری / ترجمه ؛زهرا حسین زاده – الهام شفیعی /نشر رسا،۱۳۸۷

۳ ۲ رای ها
رأی دهی به مقاله

همه ما در مراحل و زمان هایی از زندگی، نیاز به گفت و گو و مشاوره داریم. جهت دریافت وقت مشاوره آنلاین یا حضوری با شماره ۰۹۳۵۵۷۵۸۳۵۸ تماس بگیرید.

4 نظر
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها