دانشنامه روانشناسی مردمی
علیرضا نوربخش (مشاور بالینی)

بنزودیازپین ها

دیازپام

بنزودیازپین‌ها در دسته داروهای ضداضطراب‌ و درمان بی‌خوابی قرار دارند. داروهای رخوت‌زا آن دسته از داروها هستند که اضطراب را در طول روز کاهش داده، برآشفتگی مفرط را تعدیل کرده و در مجموع بیمار را آرام می‌کند. داروی خواب‌آور آنست که موجب خواب‌آلودگی شود و شروع و حفظ خواب را تسهیل کند. بنزودیازپین‌ها کلا در مقادیر بالا خواب‌آور و در مقادیر پایین اضطراب‌زا و رخوت‌زا هستند. بنزودیازپین‌ها در درمان اضطراب و سراسیمگی، داروهای انتخاب اول هستند. به این دلیل خطر وابستگی دائمی این داروها باید به دقت کنترل شود. بنزودیازپین‌ها علاوه بر اثراتی که از طریق CNS بر روی خواب و اضطراب دارند، ضد صرع‌های خوبی نیز هستند.

عمده کاربردهای بالینی بنزودیازپین‌ها اختلال اضطراب فراگیر، اختلال سازگاری به صورت اضطراب و اختلال پانیک و جمعیت هراسی می‌باشد. آلپرازولام در درمان اضطراب همراه با افسردگی به کار می‌رود. آلپرازولام تنها بنزودیازپینی است که به اندازه‌ داروهای سه حلقه‌ای اثرات ضدافسردگی دارد. آلپرازولام و کلونازپام در درمان اختلال پانیک به همراه آگرو فوبیا و فوبی اجتماعی موثرند. در درمان اختلال وسواسی- اجباری، استرس پس از آسیب و اختلال دو قطبی نوع یک، استفاده از بنزودیازپین‌ها موثر است.

دیازپام
دیازپام

شایع‌ترین عارضه بنزودیازپین‌ها خواب‌آلودگی می‌باشد. عمده‌ترین نگرانی که درباره مصرف طولانی مدت بنزودیازپین‌ها وجود دارد؛ بروز وابستگی به آنهاست. قطع مصرف این داروها نه تنها موجب عود و برگشت بیماری می‌شود بلکه تشدید علایم ترک را به دنبال خواهد داشت.

جدی‌ترین و شایع‌ترین تداخل آگونیست‌های گیرنده بنزودیازپین، رخوت‌زایی مفرط و ضعف تنفسی ناشی از مصرف بنزودیازپین‌ها، زولپیدم‌ یا زالپلون همراه با سایر تضعیف‌کننده‌های CNS مثل الکل، باربیتورات‌ها، داروهای سه و چهار حلقه‌ای، آنتاگونیست‌های گیرنده دوپامین، مواد شبه افیونی و آنتی‌هیستامین‌ها است. تجویز همزمان این داروها و کلوزاپین‌ میتواند منجر به دلیریوم شود. شایع‌ترین ترکیب‌های دارویی با بنزودیازپین‌ها آنتی‌سایکوتیک‌ها و ضدافسردگی‌ها هستند. 

                  دارو    مقدار مصرف معمول بزرگسالان           اشکال داروئی
           کلونازپام      ۴-۰/۵ میلی‌گرم قرص‌های ۰/۵، ۱، و ۲ میلی‌گرمی
             دیازپام     ۴۰-۲ میلی‌گرم قرص‌های ۲، ۵، و ۱۰ میلی‌گرمی (کپسول‌های آهسته‌رهش ۱۵ میلی‌گرمی)
        آلپرازولام     ۶-۰/۵ میلی‌گرم قرص‌های ۰/۲۵، ۰/۵، ۱ و ۲ میلی‌گرمی
          لورازپام      ۶-۰/۵ میلی‌گرم قرص‌های ۰/۵، ۱، و ۲ میلی‌گرمی
تزریقی ۴ میلی‌گرم / میلی‌لیتر و ۴ میلی‌گرم/ میلی‌لیتر
         اکسازپام      ۱۲۰-۱۵ میلی‌گرم کپسول‌های ۱۰، ۱۵ و ۳۰ میلی‌گرمی (قرص‌های ۱۵ میلی‌گرمی)
         تمازپام      ۳۰-۷/۵ میلی‌گرم کپسول‌های ۷/۵، ۱۵ و ۳۰ میلی‌گرمی
      کلردیازپوکساید     ۱۰۰-۱۰ میلی‌گرم قرص و کپسول‌های ۵، ۱۰ و ۲۵ میلی‌گرمی
          فلورازپام      ۳۰-۱۵ میلی‌گرم کپسول‌های ۱۵ و ۳۰ میلی‌گرمی
          تریازولام      ۰/۱۲۵ قرص‌های ۱۲۵/ یا ۲۵/
         کلرازپات      ۶۰-۱۵ میلی‌گرم قرص‌های ۴، ۷/۵ و ۱۵ میلی‌گرمی
(قرص‌های آهسته‌رهش ۱۱ و ۲۲ میلی‌گرمی)
         هالازپام     ۱۶۰-۶۰ میلی‌گرم قرص‌های ۲۰ و ۴۰ میلی‌گرمی
         پرازپام     ۶۰-۲۰ میلی‌گرم کپسول‌های ۵، ۱۰، یا ۲۰ میلی‌متری
          استازولام      ۱ – ۲ میلی‌گرم قرص‌های ۱ یا ۲ میلی‌گرمی
          کوازپام      ۷/۵ – ۱۵ میلی‌گرم قرص‌های ۷/۵ و ۱۵ میلی‌گرمی
           میدازولام      ۵۰-۱ میلی‌گرم ویال‌های ۱، ۲، ۵ و ۱۰ میلی‌لیتری
تزریقی ۵ میلی‌گرمی/ میلی‌لیتر
          زولپیدم      ۵ – ۱۰ میلی‌گرم قرص‌های ۵ و ۱۰ میلی‌گرمی
           زالپلون      ۱۰-۵ میلی‌گرم کپسول‌‌های ۵ و ۱۰ میلی‌گرمی

منبع : خلاصه روانپزشکی کاپلان و سادوک(جلد سوم) / ویراست ۲۰۰۷ / ترجمه فرزین رضاعی / نشر ارجمند

۰ ۰ رای ها
رأی دهی به مقاله
* درود بر شما که با حمایت خود و دعوت دیگران به مطالعه این مطلب و دیگر مطالبم، به من انگیزه می دهید. لطفا در کامنت ها و مباحثات شرکت کنید و پرسشگر باشید. جهت مشاوره تلفنی یا حضوری با شماره ۰۹۳۵۵۷۵۸۳۵۸ در تلگرام یا ایمو هماهنگ نمایید. همچنین می توانید با شماره ۰۹۱۲۰۷۲۸۷۱۲ تماس بگیرید. *

1 دیدگاه
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
مهری برهون
۱۳۹۴/۰۶/۰۷ ۰۲:۱۴

بسیار عالی و کاربردی بود مرسی!