فهرست نیازهای هنری موری

مهم ترین خدمت موری به نظریه و پژوهش در شخصیت استفاده او از مفهوم نیازها برای توضیح دادن انگیزش و جهت رفتار است. او گفت: ((انگیزش موضوع بسیار مهمی است و همیشه به چیزی در درون ارگانیزم اشاره دارد.))

نیاز عبارت است از نیروی زیست ـ شیمیایی در مغز که توانایی های عقلانی و ادراکی را سازمان می دهد. امکان دارد نیازها از فرایندهای درونی مانند گرسنگی یا تشنگی یا از رویدادهای موجود در محیط ناشی شوند.

نیازها سطحی از تنش را به وجود می آورند که ارگانیزم سعی می کند با ارضا کردن آنها، آن را کاهش دهد. نیازها رفتار را نیرومند و هدایت می کنند. آنها رفتار را در مسیر مناسب برای ارضا کردن نیازها فعال می کنند.

پژوهش موری او را به تدوین فهرستی از ۲۰ نیاز هدایت کرد. افراد از تمام این نیازها برخوردار نیستند. شاید در طول زندگی خود تمام این نیازها را تجربه کنید، یا اینکه امکان دارد برخی نیازها را هیچ وقت تجربه نکنید. برخی نیازها به نیازهای دیگر کمک می کنند و برخی مخالف نیازهای دیگر هستند.

انواع نیازها

۱- نیازهای نخستین و ثانوی:

نیازهای نخستین (احشایی زاد) از حالتهای درونی بدن ناشی می شوند و نیازهای ضروری برای بقا (مانند غذا، آب، هوا و آسیب گریزی) به علاوه ی نیازهایی نظیر میل جنسی و شناخت حسی را شامل می شوند.

نیازهای ثانوی (نیازهای روان شناختی) به طور غیر مستقیم از نیاز های نخستین ناشی می شوند، به صورتی که موری آن را روشن نکرد،ولی آنها ناحیه ی مشخصی درون بدن ندارند. علت اینکه آنها ثانوی نامیده می شوند این نیست که اهمیت کمتری دارند، بلکه این است که بعد از نیازهای نخستین به وجود می آیند. نیازهای ثانوی به ارضای هیجانی مربوط می شوند و اغلب نیازهایی را که در فهرست موری هستند شامل می شوند.

۲- نیازهای واکنشی و خودجوش:

نیازهای واکنشی در پاسخ به چیز خاصی در محیط ایجاد می شوند و فقط در صورتی که آن چیز ظاهر شود، برانگیخته می شوند. برای مثال، نیاز به آسیب گریزی فقط در صورتی ظاهر می شود که تهدیدی وجود داشته باشد.

نیازهای خودجوش به حضور شیء خاصی وابسته نیستند. آنها نیازهای خود انگیخته ای هستند که هر وقت برانگیخته شوند، مستقل از محیط، رفتار خاصی را فرا می خوانند. برای مثال، افراد گرسنه برای ارضا کردن نیاز به دنبال غذا می گردند، آنها منتظر نمی مانند تا محرک خاصی مانند تبلیغ تلویزیونی یرای همبرگر ظاهر شود و بعد به دنبال غذا بگردند.

نیازهای واکنشی پاسخی را به موضوعی خاص در بر دارند، نیازهای خودجوش به طور خود انگیخته ایجاد می شوند.

ویژگی های نیازها

نیازها از نظر فوریتی که رفتار را سوق دهند تفاوت دارند، خصوصیتی که موری آن را غلبه ی نیاز نامید. برای مثال، اگر نیاز به هوا و آب ارضا نشوند، بر رفتار حاکم شده و بر تمام نیازهای دیگر تقدم می یابند.

برخی نیازها تکمیلی هستند و یک رفتار یا مجموعه ای از رفتارها می توانند آنها را ارضا کنند. موری این را آمیختگی نیازها نامید. برای مثال، ما از طریق تلاش کردن برای رسیدن به شهرت و ثروت می توانیم نیاز به پیشرفت، سلطه جویی و خودمختاری را ارضا کنیم.

مفهوم تابعیت به موقعیتی اشاره دارد که در آن یک نیاز برای کمک کردن به ارضای نیازی دیگر برانگیخته می شود. به عنوان مثال، برای ارضا کردن نیاز به پیوندجویی به وسیله ی همراه بودن با دیگران، شاید لازم باشد محترمانه با آنها برخورد شود و بدین ترتیب نیاز به احترام برانگیخته می شود. در این مورد نیاز به احترام تابع نیاز به پیوندجویی است.

فهرست نیازهای موری :

در زیر لیستی از نیازها که توسط موری و همکارانش تعریف شده اند آورده شده است. بر اساس نظریه موری، تمام انسان ها این نیازها را دارند اما سطح هر نیاز در افراد مختلف متفاوت است.

۱- نیازهای جاه طلبانه

1. پیشرفت(موفقیت): دستاورد، پیشرفت و غلبه بر موانع.
2. خودنمایی: غافلگیر کردن یا ترساندن دیگران.
3. نمایش: شناخته شدن، نشان دادن موفقیت ها و به دست آوردن اعتبار اجتماعی

۲- نیازهای مادی

1. کسب: به دست آوردن چیزها.
2. ساخت: به وجود آوردن چیزها.
3. نظم: ترتیب و منظم کردن و سازمان یافتن چیزها.
4. نگهداری: حفظ چیزها

۳- نیازهای قدرتی (قدرت اجتماعی)

1. حقارت طلبی (خواری طلبی): اعتراف و پوزش خواهی.
2. خود مختاری (خودپیروی) : آزادی عمل، استقلال طلبی و مقاومت.
3. پرخاشگری: حمله به دیگران یا تحقیر آن ها.
4. خویشتن پایی : اجتناب از نکوهش، پیروی از قواعد و اجتناب از سرزنش شدن.
5. احترام: اطاعت و همکاری با دیگران.
6. تسلط: کنترل کردن دیگران.

۴- نیازهای عاطفی (پیوندجویی)

1. پیوندجویی: وقت گذرانی با سایر مردم.
2. مهر ورزی: مواظب فرد دیگری بودن.
3. بازی: سرگرم شدن با دیگران.
4. طرد: طرد کردن و نپذیرفتن دیگران.
5. مساعدت :مهرطلبی، کمک شدن یا محافظت شدن توسط دیگران.

۵- نیازهای اطلاعاتی

1. فهمیدن : شناخت یابی، جستجوی دانش و پرسیدن سوال.
2. شناخت حسی

۱- خواری طلبی(Abasement) : تسلیم شدن منفعلانه در برابر نیروی بیرونی، پذیرفتن صدمه، سرزنش، انتقاد و تنبیه، تسلیم سرنوشت شدن، پذیرفتن حقارت، خطا، اشتباه یا شکست، سرزنش کردن، خوار شمردن یا ضایع کردن خویش، جستجو کردن رنج، تنبیه، بیماری، و بدبختی و لذت بردن از آنها.

۲- پیشرفت (Achievement) : انجام دادن کاری دشوار، تسلط یافتن بر اشیای مادی، انسانها یا عقاید، دستکاری کردن یا سازمان دادن آنها، غلبه کردن بر موانع و دست یافتن به معیارهای عالی، رقابت کردن با دیگران و جلو افتادن از آنها.

۳- پیوندجویی(Affiliation) : همکاری نزدیک و لذت بخش با فردی متحد که به فرد شباهت داشته یا او را دوست دارد. وفادار ماندن به یک دوست.

۴- پرخاشگری(Aggression) : غلبه کردن به زور بر مخالفان، جنگیدن، حمله کردن، صدمه زدن یا کشتن دیگری، تحقیر کردن یا مسخره کردن مغرضانه ی دیگری.

۵- خودمختاری(Autonomy) : رها شدن، خلاص شدن از قید و بند، یا گریختن از حبس، مقاومت کردن در برابر زورگویی یا قید و بند، مستقل شدن و آزاد بودن در عمل کردن مطابق با تکانه، سر پیچی کردن از آداب و رسوم.

۶- عمل متقابل(Counteraction) : غلبه کردن بر شکست با تلاش دوباره، از بین بردن تحقیر با از سر گیری عمل، غلبه کردن بر ضعفها و سرکوب کردن ترس، جستجو کردن موانع و مشکلات برای غلبه کردن بر آنها، حفظ کردن حرمت نفس و غرور در سطح بالا.

۷- خویشتن پایی(Defendanc) : دفاع کردن از خود در برابر توهین، انتقاد و سرزنش، مخفی یا توجیه کردن خلافکاری، شکست یا شرمساری.

۸- احترام(Deference) : تحسین کردن فردی برتر و پشتیبانی از او، تسلیم شدن مشتاقانه در برابر نفوذ فردی متحد، پیروی کردن از آداب و رسوم.

۹- سلطه جویی(Dominance) : کنترل کردن محیط خویش، تاثیر گذاشتن بر رفتار دیگران یا هدایت کردن آن با توصیه، اغوا، قانع سازی یا دستور. دیگران را به همکاری ترغیب کردن. متقاعد کردن دیگران به درست بودن عقیده ی خویش.

۱۰- نمایش(Exhibition) : تاثیر گذاشتن. دیده و شنیده شدن. برانگیختن. بهت زده کردن. مجذوب کردن. سرگرم کردن. شوکه کردن. کنجکاو کردن یا وسوسه کردن دیگران.

۱۱- آسیب گریزی(Harmavoidance) : اجتناب از رنج، صدمه ی بدنی، بیماری و مرگ. گریختن از موقعیتی خطرناک. انجام دادن اقدامات احتیاطی.

۱۲- تحقیر گریزی: اجتناب از سرافکندگی، ترک کردن موقعیت های خجالت آور یا اجتناب کردن از شرایط ترس از شکست.

۱۳- مهر ورزی(Nurturance) : نشان دادن همدردی به فردی درمانده، طفل یا فردی که ضعیف، خسته، بی تجربه، سرافکنده، تنها، مایوس یا از نظر فکری سردرگم است یا ارضا کردن نیازهای آنها.

۱۴ – نظم(Order) : منظم کردن چیزها، دستیابی به پاکیزگی، نظم و ترتیب، سازمان، تعادل و دقت.

۱۵ – بازی(Play) : عمل کردن به قصد تفریح بدون هدفی دیگر.

۱۶ – طرد(Rejection) : کنار گذاشتن، ترک کردن، بیرون راندن یا بی تفاوت ماندن نسبت به فردی حقیر. سرزنش کردن دیگران یا قطع کردن رابطه با او.

۱۷ – شناخت حسی(Sentience) : جستجو کردن تاثیرات پر احساس و لذت بردن از آنها.

۱۸ – میل جنسی(Sex) : برقرار کردن رابطه ی شهوت انگیز. داشتن آمیزش جنسی.

۱۹- مساعدت(Succorance) : پرستاری شدن. حمایت شدن. احاطه شدن. محافظت شدن. عزیز بودن. توصیه شدن. هدایت شدن. لوس شدن. بخشیده شدن یا مورد دلداری واقع شدن. صمیمی ماندن با حامی وفادار.

۲۰- فهمیدن(Understanding) : تمایل داشتن به تحلیل کردن رویدادها و نتیجه گیری از آنها. بحث و استدلال کردن و تاکید کردن بر عقل و منطق. بیان کردن دقیق عقاید خویش. نشان دادن علاقه به تدوین های انتزاعی در علوم، ریاضیات، فلسفه.

با وجودی که هر نیاز به خودی خود اهمیت دارد اما موری معتقد بود که نیازها می تواند با یکدیگر ارتباط درونی داشته باشند، همدیگر را تقویت کنند و یا با یکدیگر تضاد و تعارض داشته باشند. برای مثال، نیاز تسلط داشتن بر دیگران، ممکن است با نیاز به پیوندجویی تعارض داشته باشد؛ زیرا رفتارهای تسلط جویانه و کنترل گر باعث دور ساختن دوستان و نزدیکان می گردد.

موری همچین عقیده داشت که عوامل محیطی در چگونگی بروز و نمود این نیازها در رفتار انسان ها، نقش بازی می کنند. موری از این نیروهای محیطی به عنوان «فشارها» یاد می کند.

منبع : یحیی سیدمحمدی، (دوان شولتز، سیدنی الن شولتز)، نظریه های شخصیت، نشر ویرایش

* درود بر شما که با حمایت خود و دعوت دیگران به مطالعه این مطلب و دیگر مطالبم، به من انگیزه می دهید. لطفا در کامنت ها و مباحثات شرکت کنید و پرسشگر باشید. جهت مشاوره تلفنی یا حضوری با شماره ۰۹۳۵۵۷۵۸۳۵۸ در تلگرام یا ایمو هماهنگ نمایید. همچنین می توانید با شماره ۰۹۱۲۰۷۲۸۷۱۲ تماس بگیرید. *