فروید:
یکی از مهم ترین متون در شرح و فهم رویکرد روانکاوانه به اثر ادبی و هنری، نوشته ی کوتاهی است از فروید به نام « نویسنده ی آفریننده و رویای روز »که در پایان ۱۹۰۷ نوشته است. هرچند بحث فروید از نویسنده و شاعر است، اما می توان این بحث را در مورد هر هنرمندی اعم از موسیقی دان، نقاش، سینماگر و غیره تعمیم داد. چنین کاری را خود فروید در سالهای پس از نگارش این مقاله انجام داده است.
فروید می گوید که همان سازو کارهای ناخودآگاهی که در شکل گیری رویا نقش دارند، در کار هنری نویسنده و شاعر نیز عمل می کنند. دو سال پس از انتشار « نویسنده ی آفریننده و رویای روز» یعنی در سال ۱۹۱۰ فروید رساله ی خود درباره لئوناردو داوینچی را نوشت. فروید پس از شرح سرچشمه ی اثر هنری در ناخودآگاه هنرمند و توضیح همانندی اثر با رویای روز، اعتراف می کند که قادر به روشن کردن نکته مهمی نیست؛ نکته ای که از مرز روانکاوی و روانشناسی خارج می شود و در منطق زیبایی شناسی ناب قابل فهم است.
به نظر فروید، هنوز به درستی معلوم نیست که نویسنده چگونه رویای روز خود را در پیکر اثر هنری به ما ارائه می کند، چگونه است که کار او در ما تأثیری چنین ژرف می گذارد و لذتی هنری و زیبایی شناسانه را موجب می شود. اثر هنری در مخاطب گونه ای « پیش لذت » می سازد. نوعی رها شدن از تنشهای ذهنی و آماده شدن برای کسب لذتهای بعدی. به این اعتبار اثر هنری شکلی از پالایش است.
یونگ :
یونگ معتقد است که تمام انسانها دارای ناهشیار جمعی هستند و آن کهن الگوهای جهانی است که در تمام فرهنگها متداول می باشد. یونگ دریافته بود که ساختن با مواد طبیعی و ماندالاهای نقاشی در خود تحلیلی خودش مفید بودند . او احساس کرد که از این سمبل های دیداری پیامهایی شنیده می شوند، رویکرد یونگ به تصویرسازی ذهنی و هنری نگاه شهودی و احترام آمیزی بود که نسبت به رویکرد فروید بسیار کمتر استقرایی بود .
به گمان یونگ ما هرگز به اسرار آفرینش هنری پی نخواهیم برد. هرچقدر هم که روانشناسی پیشرفت کند، باز توانایی آن را نخواهد داشت که راه بررسی خردمندانه و علمی را از تولید هنری باز شناسد.یونگ تأکید کرد که اثر هنری به سان یک موجود زنده درون ذهن هنرمند رشد می کند و پس از عرضه برهمگان، از آفریننده اش مستقل می شود. هنرمند حتی اگر اراده کند، هرگز به سازو کار رشد و استقلال اثر پی نخواهد برد. با اینکه حجم آن دسته از آثار یونگ که بطور مستقیم دریاره هنر و ادبیات نوشته شده باشند، چندان زیاد نیست، اما تأثیری که او بر زیبایی شناسی سده بیستم نهاد بسیار ژرف و همه جانبه بود.
یونگ می گوید: آفرینش هنری چون قلعه ای تسخیر ناپذیر در برابر هجوم معارف بشری وعلوم ایستاده است. ما تنها میتوانیم شکل ظهور زیبایی هنری را بشناسیم و اگرنه گوهرش دست نخورده و ناشناخته همواره باقی می ماند.
نیچه:
« زایش تراژدی » نیچه نخستین کتاب مهم اوست، که هرچند سالها بعد، در ۱۸۸۶ ، به آن انتقاد کرد اما احکام اصلی و کلیدی کتاب را رد نکرد . « زایش تراژدی » در مورد هنر است. در این کتاب مرکز بحث و اساس احکام، توجه به هنرمند است و کتاب تلاشی است برای فرا رفتن از مفهوم نبوغ و روشن کردن این نکته که هنرمند آزاد کیست. اما کتاب با مفهومی متافیزیکی آغاز می شود؛ رازی در جهان هست که زندگی را هراس آور و تراژدیک می سازد. در « زایش تراژدی » می خوانیم که به یاری هنر می توان از این هراس و از سویه ی تراژدیک زندگی در گذشت.
او می گوید:” هنرمند صریح است، ژرف اندیشی دارد و با شجاعت به دنیا « آری می گوید »، به دنیایی که « نیک » نیست. “او هنرمند را بیانگر راستین زندگی معرفی می کند .
منابع :
احمدی، بابک. . حقیقت و زیبایی: درسهای فلسفه ی هنر. تهران: انتشارات مرکز.
آرون روبین، جودیت. . هنر و تأثیرات درمانی آن.(ترجمه پریچهر هیرادفر، ) تهران: انتشارات صورتگر.
سلام به شما .مطالب عالی بود .تشکر از شما .ولی امکان داره به مطالب اضافه کنید .در مورد هنر و خلاقیت باشه عالیه .