کارگاه T.A (جلسه ۸)

قانون ۱ – روابط تکمیلی 

گفته شد که روابط تکمیلی، روابطی هستند که از یکی از حالات منِ شخص الف به قصد تحریک یکی از حالات منِ شخص ب ارسال می شوند و شخص ب هم از همان حالت منِ تحریک شده به حالت منِ تحریک کننده پاسخ می دهد و این رابطه ادامه پیدا می کند تا اینکه در همین راستا یکی از طرفین پاسخی دهد که یا از حالت منِ تحریک شده نباشد یا به قصد تحریک حالت منی که در مرحله قبل محرک نبوده است، ارسال شود. برای روشن شدن این موضوع توجه شما رو به این مثال جلب می کنم:

فرض کنید شخص الف که چاق به نظر می رسد، رو به شخص ب که قد بلندی دارد کرده و به شوخی می گوید: شما با تیرِ چراغ برقِ سرِ کوچه نسبتی دارین؟ 
(واضح است که در اینجا شخص الف از کودک خود ، پیامی در قالب شوخی به کودک شخص ب ارسال کرده است و می دانیم که شوخی از صفات کودک به شمار می آید)
حال، در صورتی که شخص ب هم از کودک خود که تحریک شده است پاسخ دهد و با پاسخی که می دهد کودک شخص الف را تحریک کند (مثلا بگوید : بله؛ پسر خاله من است، و به شوخی و کنایه ادامه دهد و بپرسد: شما ورزشکارین؟! )، در این حالت رابطه، یک رابطه تکمیلی است. در این رابطه تکمیلی، در مرحله بعد دوباره این روند ادامه پیدا می کند و شخص الف و ب ، مرتبا رابطه کودک – کودک را تکرار می کنند مگر اینکه فرض مثال یکی از طرفین از شوخی طرف مقابل ناراحت شده و عکس العملی مغایر با طبع کودک نشان دهد که در این صورت رابطه از شمول قانون روابط تکمیلی خارج شده و قانون روابط متقاطع آن را در بر می گیرد.

 توجه: این روابط می توانند بین هر کدام از حالاتِ من اشخاص بوجود آیند

بر این اساس ۹ رابطه تکمیلی قابل تشخیص است که عبارتند از:

۱) والد × والد – برای مثال، گفتگوی سیاسی ، همنوایی اجتماعی

۲) والد × بالغ – برای مثال، کنترل کردن شخصی که کاری منطقی انجام می دهد ، بدون درخواست آن شخص و فرد کنترل شونده دلیل کنترل را می داند

۳) والد × کودک – برای مثال، پدر به پسر دستور می دهد که برای خرید نان به نانوایی برود و پسر هم اجابت می کند

۴) بالغ × والد – برای مثال، در خواست کنترل کردن خود از کسی در حین انجام کاری منطقی و اجابت آن شخص

۵) بالغ × بالغ – برای مثال، گفتگو و بحث علمی

۶) بالغ × کودک – برای مثال، کمک کردن به کسی در یک مسئله علمی و پذیرفتن کمک از جانب آن شخص

۷) کودک × والد – برای مثال، در خواست حمایت و همدردی از کسی و اجابت آن شخص

۸) کودک× بالغ – برای مثال، شخص افسرده از روانشناس کمک می خواهد و روانشناس اقدام به درمان آن شخص می کند

۹) کودک × کودک – برای مثال، شوخی کردن (مثال کامل این رابطه در بالا ذکر شد)

توجه : این ۹ رابطه تکمیلی هستند یعنی محرک با پاسخ مثبت ادامه پیدا می کند و تقاطعی در کار نیست.

منبع: اریک برن، تحلیل رفتار متقابل، ترجمه اسماعیل فصیح
تصویر زیر هر ۹ رابطه را نشان می دهد (هر خط ارتباطی به صورت رفت و برگشت ادامه پیدا میکند)