دانشنامه روانشناسی مردمی
علیرضا نوربخش (مشاور بالینی)

رفتار درمانی دیالکتیکی

DBT

مارشا لینهان (Marsha M. Linehan) بنیانگذار رفتار درمانی دیالکتیکی (Dialetctical Behaviour Therapy – DBT) است. این شیوه درمان برای افرادی که قصد کنترل هیجان های آشفته ساز (emotions overwhelming) را دارند، بسیار موثر و اثربخش است. پژوهش ها نشان می دهند که رفتار درمانی دیالکتیکی به تقویت توانمندی افراد برای برخورد درست با ناراحتی می پردازد، بدون این که افراد کنترل خود را از دست بدهند یا دست به رفتارهای مخرب بزنند.

مارشا لینهان

بسیاری از افراد دست به گریبان هیجان‌های دردسرساز هستند. هیجان‌های آشفته ساز را می‌توان هیجان‌هایی تعریف کرد که طاقت فرد را طاق می‌کنند و برای او قابل تحمل نیستند. زمانی که عصبانی، غمگین یا وحشت‌زده هستند، این هیجان‌ها مثل امواج سهمگین، آن‌ها را به کام خود فرو می‌برند.

پژوهش‌های زیادی نشان می‌دهند که احتمالاً هیجان‌های شدید و آشفته ساز از همان ابتدای تولد به وجود می‌آیند؛ اما نباید از کنار تأثیر مخرب آسیب‌های ناگوار و غفلت‌های دوران کودکی به سادگی گذشت. این موارد می‌توانند بر بروز هیجان‌های آشفته ساز تأثیر شگرفی بگذارند. آسیب‌های ناگوار به عنوان نقاط عطف رشد و تحول می‌توانند آشکارا ساختار مغزی را به گونه‌ای تغییر دهند که در برابر هیجان‌های شدید و منفی، آسیب‌پذیری رخ دهد. با این حال، گفتن اینکه هیجان‌های شدید اغلب ریشه در بنیادهای ژنتیک و تجارب ناگوار دارند، به این معنا نیست که هیچ کاری از دست افراد برای کنترل آن‌ها بر نمی‌آید.

درمانگران رفتاردرمانی دیالکتیک برای تعادل بخشیدن به درمان از طریق پذیرش مراجعین در هر لحظه‌ و ایجاد تغییراتی در زندگی آن‌ها به کار می‌رود. به منظور ایجاد تغییرات رفتاری، رفتاردرمانی دیالکتیک از حل مسئله به عنوان اصلی‌ترین تکنیک درمانی استفاده می‌نماید. رفتار درمانی دیالکتیک، یک درمان شناختی رفتاری است که راه‌حل‌هایی برای مشکلات، تحلیل کرده و می‌یابد. درمانگر رفتار درمانی دیالکتیک به دنبال حفظ تعادل در سبک‌ها است و بنابراین مراجعان را بی‌جهت هل نمی‌دهد یا مراجعان را بدون تلاش کردن برای کمک به آن‌ها جهت تسهیل تغییر در زندگیشان نمی‌پذیرد.

رفتار درمانی دیالکتیک٬ چهار دسته مهارت بنیادین به شما یاد می دهد که با استفاده از آنها هم می توانید شدت هیجان های خود را کاهش دهید و هم این که می توانید در مواقع بحرانی٬ تعادل هیجانی خود را حفظ کنید.

DBT۱) ­مهارت های تحمل آشفتگی (tolerance distress) 

این مهارت ها به شما کمک می کنند تا با وقایع آشفته ساز بهتر مقابله کنید. این مهارت ها شما را مقاوم تر بار می آورند و شیوه های جدیدی به شما یاد می دهند تا بتوانید اثرات آشفته ساز شرایط را کاهش دهید.

۲) ­مهارت های توجه آگاهی (mindfulness)

این مهارت ها به شما کمک می کنند که زمان حال را با آگاهی بیشتری تجربه کنید٬ در عین حال که ذهن شما کمتر درگیر تجارب دردناک گذشته و تهدیدهای آینده شود. علاوه بر این، توجه آگاهی، ابزاری در اختیار شما قرار می دهد تا دست از قضاوت ها و افکار منفی (چه درباره خودتان و چه درباره دیگران) بردارید.

۳) ­مهارت های نظم بخشی هیجانی (regulation emotional)

این مهارت ها به شما کمک می کنند تا احساس های خود را دقیق تر بشناسید و بتوانید بدون درگیر شدن با هیجان های آشفته ساز به مشاهده آنها بپردازید. هدف این مهارت ها، تنظیم یا تعدیل احساس های شماست بدون اینکه واکنش منفی و مخربی از خودتان بروز دهید.

۴) ­مهارت های ارتباط موثر  (interpersonal effectiveness)

این مهارت ها، ابزار جدیدی برای ابراز باورها٬ نیازها، محدودیت گزینی و چاره اندیشی مشکلات بین فردی در اختیار شما قرار می دهند. هدف چنین مهارت هایی این است که در روابط بین فردی آسیب نبینید و با دیگران بر اساس اصل احترام متقابل رفتار کنید.

منبع : تکنیک های رفتار درمانی دیالکتیکی/ متیو مک کی، جفری وود، جفری برنتلی / مترجم: دکتر حسن حمید‌پور، حمید جمعه‌پور، دکتر زهرا اندوز .

۳.۲ ۵ رای ها
رأی دهی به مقاله
* درود بر شما که با حمایت خود و دعوت دیگران به مطالعه این مطلب و دیگر مطالبم، به من انگیزه می دهید. لطفا در کامنت ها و مباحثات شرکت کنید و پرسشگر باشید. جهت مشاوره تلفنی یا حضوری با شماره ۰۹۳۵۵۷۵۸۳۵۸ در تلگرام یا ایمو هماهنگ نمایید. همچنین می توانید با شماره ۰۹۱۲۰۷۲۸۷۱۲ تماس بگیرید. *

1 دیدگاه
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
....
۱۴۰۱/۰۱/۲۹ ۲۱:۳۹

چرا مطالب این صفحه کپی نمیشه