ترک اعتیاد

آیا بهبودی به معنی قطع مصرف است؟

۱- بسیاری از معتادان زمانی که سرانجام تسلیم شده و تصمیم به ترک اعتیاد می گیرند، تصور می کنند تنها کاری که لازم است انجام دهند قطع مصرف مواد است. اغلب ما به این نکته آگاه نیستیم که اعتیاد، یک بیماری چند بعدی است که به شدت بر ذهن و بدن ما تاثیر گذاشته است و به همین دلیل ممکن است فقط به سم زدایی و پاک سازی بدنمان از سموم مواد مخدر فکر کنیم. متاسفانه با فراگیر شدن بیماری اعتیاد در جامعه شاهد مکان هایی هستیم که با ادعای “معالجه و درمان سریع اعتیاد” مبالغ زیادی را از معتادان دریافت کرده و برای خود درآمدزایی می کنند. با این حال، حقیقت این است که اعتیاد، یک بیماری غیر قابل درمان بوده و مشابه سایر بیماری های مزمن تنها با استفاده از یک برنامه بهبودی روزانه قابل کنترل شدن است. بسیاری از ما معتادان به امید ترک سریع اعتیادمان به چنین تبلیغاتی اعتماد می کنیم، ولی به زودی متوجه می شویم که علیرغم استفاده از داروهای ترک مواد مخدر، دوباره مصرف خود را ادامه داده ایم. در خصوص بیماری اعتیاد باید آگاه باشیم که توجه صرف به جنبه های فیزیکی این بیماری کاری بیهوده است؛ چرا که جنبه های جسمی و فیزیکی اعتیاد به هیچ عنوان مشکل اصلی ما نیست و تنها یک  قسمت کوچک از بهبودی از بیماری اعتیاد است که باید مورد توجه قرار گیرد. نکته ای که باید همواره به یاد داشته باشیم، ماهیت و طبیعت بیماری اعتیاد و نحوه تاثیرگذاری آن بر ابعاد مختلف زندگی ما است. بر اثر بیماری اعتیاد طرز فکر ما ناسالم و غیر طبیعی می شود، عملکرد جسمی ما غیرعادی می شود، اخلاقیات را فراموش کرده، و همه ارتباطات خود با زندگی را از دست می دهیم.

۲- ما معتادان برای پر کردن خلاء درونی خود، همواره به دنبال راه حل هایی در بیرون از خودمان هستیم. برخی از ما برای به دست آوردن یک احساس خوب نسبت به خودمان و یا برای کنار آمدن با زندگی به مصرف مواد مخدر پناه می بریم، و برخی دیگر نیز برای فرار از زندگی به اعتیادهای رفتاری چون سکس، قمار و یا پرخوری روی می آوریم. اعتیاد ما به هر شکلی که باشد، صرفا نشانه ای از وجود یک مشکل اساسی در درون ما است؛ مشکلی که می تواند به واسطه طرز فکر نادرست و یا شخصیت معتادگونه ما به وجود آمده باشد. اساسا اگر ما مشکل اصلی خودمان را مورد توجه قرار ندهیم، حتی در بهبودی نیز همواره این احتمال وجود دارد که نوعی دیگر از اعتیاد را برای پر کردن خلاء درونی خودمان جایگزین اعتیاد قبلی کنیم.  به همین دلیل است گاهی برخی از معتادانی که در حال بهبودی از یک ماده مصرفی به سر می برند، برای کنارآمدن و رهایی از مشکلات  زندگی به اعتیادهای رفتاری روی می آورند. با این حال هنوز هم نباید امید خود برای بهبودی از این بیماری چندوجهی که اعتیاد نامیده می شود را از دست داد.

۳- با در نظر گرفتن ابعاد مختلف برای بهبودی از بیماری اعتیاد، اکنون که ما تصمیم به ترک اعتیاد گرفته ایم ممکن است احساس ترس کنیم و از خود بپرسیم  که از این پس چگونه می توانم بدون مواد مخدر زندگی کنم؟ بسیاری از ما سال ها با اعتیاد زندگی کرده ایم. عادت های ما با وجود مخرب بودن در وجود ما ریشه دوانیده و به بخشی از روش زندگی ما تبدیل شده اند و ما راه دیگری به جز اعتیاد که سال ها مشغول آن بوده ایم نمی شناسیم. در بسیاری از مواقع، حتی تصور زندگی بدون مواد مخدر یا رفتارهای معتادگونه هم لرزه به اندام ما انداخته و همین ترس باعث شده است تا به راه دیگری جز ادامه دادن اعتیاد فکر نکنیم.

۴- زمانی که برای ترک اعتیاد و بهبودی از آن به جلسات انجمن ها رجوع می کنیم، به ما گفته می شود که بر اثر بیماری اعتیاد افکار و رفتار ما حالتی غیرعادی و ناسالم پیدا کرده و زندگی مان غیر قابل اداره شده است و اگر قصد رهایی از این بیماری را داریم، نمی توانیم برای پیدا کردن راه حلی برای بهبودی از اعتیاد به افکارمان اعتماد کنیم. در این جلسات خواهیم فهمید که تنها نیستیم و به این نتیجه می رسیم که نه آدم بدی هستیم و نه ذاتاً مشکلی داریم بلکه انسان بیماری هستیم که قصد بهبود پیدا کردن از بیماری اعتیادمان را داریم. بسیاری از ما زمانی که متوجه می شویم اکثر  رفتارها و عادت های ما از این اعتیاد ریشه گرفته است، بار سنگین احساس شرم و عذاب از دوشمان برداشته می شود.

۵- جالب توجه اینکه برخی از ما در روزهای اول ترک اعتیاد ممکن است از اینکه دوست داشتنی ترین و در عین حال مخرب ترین عادت خود یعنی اعتیاد را کنار گذاشته ایم دچار حسرت و اندوه شویم. باید به این نکته اعتراف کنیم که اگرچه مواد اعتیاد برای مدتی به ما خدمت کرده است، اما هم زمان به عاملی برای ویران کردن ما تبدیل شده و اختیار کل زندگی را از دستمان خارج کرده است. اگر پذیرفته ایم که به آخر خط رسیده ایم و در برابر اعتیاد درمانده و عاجر شده ایم، اکنون زمان آن است که با مواد مخدر و رفتارهای معتادگونه خداحافظی کنیم.

پیشنهادات روزهای اول ترک

۱- بیماری اعتیادت را بپذیر

به خاطر داشته باشید که: “ما انسان های بدی نیستیم، بلکه بیمارانی هستیم که می خواهیم بهبود پیدا کنیم”. گاهی کافی است به خودمان یادآوری کنیم که از یک بیماری مرگبار رنج می بریم تا در برابر وضعیتی که داریم صبور و بردبار باشیم. همانگونه که یک بیمار را به خاطر احساس خستگی و نداشتن توان لازم برای انجام کارهای عادی سرزنش نمی کنیم،  خودمان را نیز نباید به خاطر در عذاب بودن از بیماری اعتیاد سرزنش کنیم. داشتن انتظار بیش از حد و تصور این که می توانیم سریعا اعتیاد را ترک کرده و سلامت خود را بازیابیم از جمله ترفندها و حیله هایی است که بیماری اعتیاد برای ضربه زدن به میل و اشتیاقمان برای بهبودی در پیش می گیرد. در واقع ما باید به خود افتخار کنیم که تصمیم به پاک شدن از اعتیاد گرفته و چنین گام بزرگی برداشته ایم.

به خاطر داشته باشید که بهبودی یعنی فرایند به دست آوردن سلامت. پذیرفتن این که ما بیمار هستیم، نخستین و مهم ترین گامی است که برای آغاز پاک شدن از اعتیاد به ما کمک می کند. ما در واقع حق انتخاب داریم: می توانیم بپذیریم که بیمار هستیم و با کمک گرفتن از جلسات در راه بهبودی خود گام برداریم؛ یا اینکه با لجبازی و خشم در دام غم و دل سوزی به حال خود گرفتار شده و در نهایت مصرف مواد مخدر را از سر بگیریم. آنچه برای بسیاری از ما معتادان پیش آمده این است که از سرگیری زندگی جدید و بهبودی از اعتیاد تنها به شرطی امکان پذیر است که واقعیت بیمار بودن خود را پذیرفته و به آن اقرار کنیم.

۲- عوارض خماری را تحمل کن

خماری زمانی رخ می دهد که ما یک باره مصرف مواد مخدر را قطع یا میزان مصرف آن را کاهش دهیم. به عبارت دیگر، بدن ما دچار شوک شده و به علت نرسیدن مواد شیمیائی که برای کارکرد عادی خود شدیدا به آن عادت کرده است؛ واکنش نشان می دهد. به همین علت است که نشانه های خماری در ما ظاهر می شود. گرچه همه ما دچار خماری نخواهیم شد اما خماری ناشی از ترک یا کاهش میزان مصرف مواد مخدر در بین کسانی که  تریاک و سایر مواد افیون دار را مصرف می کنند یا انواع مواد مخدر را با یکدیگر ترکیب کرده و مصرف می کنند؛ شایع است. درست است که خماری شبیه نوعی شکنجه روانی و جسمی است، اما معمولاً خطر جانی به همراه نداشته و در افراد مختلف بسته به نوع ماده مصرفی متفاوت است و البته با توجه به مدت زمان و شدت اعتیاد پس از مدتی فروکش می کند.

حقیقتی که به شما کمک می کند تا با خماری مقابله کنید؛ پذیرفتن این موضوع است که بدن شما به مواد مخدر عادت کرده است و در واقع خماری نشانه تلاش جسم بیمار شما، برای بازیابی مجدد سلامت خود می باشد. سپری کردن این دوره به یک اراده راسخ، صبر و شکیبائی زیاد، و همچنین تعهد به تحمل کردن سختی ها و عوارض خماری نیاز دارد. باید به یاد داشته باشیم که خماری برای همیشه دوام نمی آورد؛ بدن ما به تدریج خود را با وضعیت جدید سازگار کرده و به حالت عادی باز خواهد گشت.

 ۳- با نوسانات خلقیت سازش کن

تقریباً همه ما در روزهای اول ترک اعتیاد تغییر حالات شدید را تجربه کرده ایم. علت اصلی تغییر حالت ما این است که از رساندن مواد مخدر به بدن خود که به آن وابسته شده است خودداری کرده ایم. گرچه دچار شدن به چنین وضعیتی چندان خوشایند نیست، اما گام بزرگ برای شروع بهبودی ما محسوب می شود. مصرف مواد مخدر بر ذهن و مغز ما تاثیرات روانی و بیولوژیکی زیادی بر جای می گذارد و به همین علت است که ناچار هستیم افت و خیز و فراز و نشیب های شدید روحی و روانی را تحمل کنیم تا به تدریج تعادل لازم را به دست آوریم.

در برخی از مواقع در دوران خماری وضع روحی و روانی ما آنچنان دچار نوسان می شود که نمی توانیم از عهده زندگی روزمره خود برآییم. ممکن است گاهی احساس بیش فعالی به ما دست دهد، زمانی بیش از اندازه احساس شادمانی کنیم، یا به شدت غمگین شده و هر لحظه دچار حالتی کاملاً متفاوت با لحظه قبل شویم. برخی از اوقات حالت روحی روانی ما باعث می شود قوای بدنی ما به شدت تحلیل رفته و دچار چنان کرختی و فرسودگی شویم که حتی قادر به بیرون آمدن از  رختخواب خود نیز نباشیم. لازم است به این نکته توجه کنید که این تغییر حالات شدید با گذشت زمان کاهش می یابد. به خاطر داشته باشید همانگونه که هنگام مراقبت از یک کودک بیمار با مهربانی و عطوفت با وی رفتار می کنید،  باید با خود مهربان بوده و در برخورد و ارزیابی خود صبور و بردبار باشید و بدانید که برای رهابی از چنگ اعتیاد به مهربانی و صبر نیاز دارید.

در صورتی که بتوانیم احساسات خود را کنترل کنیم یا به بیان دیگر بتوانیم هر چند وقت یکبار به وجود این احساسات اعتراف کرده و با آنها کنار بیاییم، در ‌آن صورت گام بسیار بلندی در جهت بهبودی برداشته ایم. گاهی تنها با بیان کردن یک احساس و گفتن اینکه آری من غمگین، خشمگین یا وحشت زده ام، متوجه خواهیم شد به محض به زبان آوردن نوع احساسی که دچار آن هستیم آن احساس از میان می رود. بسیاری از ما با بازگو کردن احساسات خود به کسانی که همانند ما در دوران بهبودی هستند یا در جلسات شرکت دارند احساس آرامش می کنیم. تنها با گفتن اینکه در چه وضعیت روحی و روانی هستیم احساس آرامش به ما دست می دهد و یاد می گیریم که برای رها شدن از شر این احساسات لازم نیست که به مواد مخدر پناه ببریم. در واقع از این که توانسته ایم همانند انسان های سالم احساسات خود را بروز دهیم احساس لذت می کنیم. هر چند این احساسات در ابتدا شدید و آزار دهنده هستند، ولی معجزه ای که رخ داده آن است که ما دیگر تحت کنترل مواد مخدر نیستیم و به همین علت چنین احساساتی را تجربه می کنیم.

۴- با افکار معتادگونه مبارزه کن

به خاطر داشته باشید که بیماری ما در جسم، ذهن و روان ما اثر گذاشته و ریشه دوانیده است. جنبه روانی بیماری اعتیاد ماهیتی پیچیده و قوی دارد و در روزهای نخست ترک اعتیاد تلاش می کند تا کنترل و اختیار زندگی ما را بار دیگر به دست گرفته و ما را مجددا به سمت اعتیاد و بدبختی بکشاند.

۵- از حمایت جلسات استفاده کن

جلسات انجمن ها مکانی است که در روز های اول بهبودی از اعتیاد لازم است ما آنجا را خانه جدید خود به شمار آوریم. بدون برخورداری از حمایت سایر کسانی که دوره بهبودی را طی می کنند احتمال اینکه فریب اعتیاد را بخوریم ، یا به بیان دیگر جنبه روانی بیماری اعتیاد (وسوسه) ما را متقاعد کند که بار دیگر مصرف مواد مخدر را از سر بگیریم وجود دارد. بیماری اعتیاد در انزوا و تنهایی شدت پیدا می کند و به همین علت بهترین راه برای مقابله با این بیماری مشارکت و حضور در جلسات است. با حضور در جلسه در واقع در کنار کسانی قرار خواهیم گرفت که آنها نیز به بیماری اعتیاد مبتلا بوده اند و برای مشکل خود راه حلی یافته و به سوی بهبودی پیش می روند. اینجا مکانی است که می توانیم با کمک افرادی همانند خودمان از پس بیماری هایی به مراتب شدید تر از آنچه ما به آن مبتلا هستیم نیز برآئیم. با حضور در جلسه به آینده و بهبودی خود امیدوار شده و متوجه خواهیم شد که ما نیز می توانیم بهبود پیدا کنیم و همین موضوع است که ما را تشویق خواهد کرد تا به تلاش خود ادامه دهیم.

۶- به فرایند بهبودی اعتماد کن

هیچ یک از ما معتادان یک شبه معتاد نشده ایم و به همین دلیل نباید انتظار داشته باشیم که یک شبه بهبود پیدا کنیم. به احتمال زیاد سال ها طول کشیده است تا جسم و ذهن ما به مصرف مواد مخدر اعتیاد پیدا کرده اند؛ در نتیجه مدت ها طول خواهد کشید تا جسم و فکر ما بتوانند حالت قبلی و سلامت خود را مجددا به دست آورند. التیام و بهبود یافتن از آسیب های جسمی و روانی ناشی از اعتیاد به زمان نیاز دارد. باید صبور بوده و با خود رفتاری آرام و محتاطانه داشته باشیم. باید به فرایند بهبودی اعتماد و اطمینان داشته باشیم و بپذیریم که برای پاک شدن از اعتیادمان و زندگی در بهبودی، باید به خودمان فرصت بدهیم.

منبع : وب سایت همراه

* درود بر شما که با حمایت خود و دعوت دیگران به مطالعه این مطلب و دیگر مطالبم، به من انگیزه می دهید. لطفا در کامنت ها و مباحثات شرکت کنید و پرسشگر باشید. جهت مشاوره تلفنی یا حضوری با شماره ۰۹۳۵۵۷۵۸۳۵۸ در تلگرام یا ایمو هماهنگ نمایید. همچنین می توانید با شماره ۰۹۱۲۰۷۲۸۷۱۲ تماس بگیرید. *