میل جنسی در انسان

میل جنسی(Sexual desire‎) نوعی حالت انگیزشی و علاقه به موضوعات و فعالیت های جنسی است؛ می‌توان آن را خواست یا نیاز یا اجبار به جستجوی موضوعات جنسی یا درگیر شدن در فعالیت های جنسی نامید. کشش جنسی و شهوت را می‌توان مترادف با میل جنسی دانست. میل جنسی حسی ذاتی است که با محرک های درونی یا بیرونی بر افروخته می‌شود و می‌تواند به یک رفتار جنسی آشکار منجر شود. تمایل جنسی می‌تواند از طریق تصورات یا خیال‌پردازی شهوانی یا از طریق دیدن شخص جذاب بر انگیخته شود؛ همچنین می‌تواند با نزدیکی‌ جنسی و خودارضایی ارضاء شود.

میل جنسی می تواند به صورت ناخودآگاه آغاز شود یا در پاسخ به یک تحریک جنسی شروع شود. میل جنسی پدیده ای کاملا پویا است، می تواند مثبت یا منفی باشد، و می تواند با شدت متفاوت بروز کند. میل جنسی در یک طیف توسط استیون لوین (Stephen Barrett Levine) توصیف شده است؛ این طیف عبارت است از: انزجار- ناخشنودی- بی تفاوتی- علاقه- نیاز- اشتیاق.

تمایلات جنسی در انسان می‌توانند جنبه‌های فیزیولوژیک، هیجانی و اخلاقی داشته باشند. جنبه‌های فیزیولوژیک(بیولوژیکی)، به مکانیسم تولیدمثل و سائق‌های بیولوژیک بنیادینی که در همه گونه‌ها توسط هورمون‌ها کنترل می‌شوند، اشاره دارد. جنبه احساسی یا هیجانی اشاره به رابطه‌های میان افراد دارد، که از طریق احساسات عمیق یا نمودهای هیجانی از احساسات عاشقانه مانند اعتماد یا دل‌نگرانی بیان می‌شود. همچنین تمایل جنسی انسان بر فرهنگ، سیاست، قوانین، و فلسفه زندگی تأثیر می‌گذارد و از آن‌ها تاثیر می‌پذیرد. این تمایل به مسائلی همچون اصول اخلاقی و فلسفه اخلاق، خداشناسی و دین ارجاع پیدا می‌کند.

دو رویکرد نسبت به میل جنسی :

1. نخستین رویکرد نگاه به میل جنسی از دیدگاه زیست شناختی و بیولوژیکی است. در این رویکرد میل جنسی را از یک چارچوب نیروی انگیزشی درونی فرد ارزیابی می کنند. این نیروهای انگیزشی درونی شامل غریزه، نیاز، آرزو و خواسته هستند.
2. در رویکرد دوم که دیدگاه اجتماعی و فرهنگی است، میل جنسی در یک زمینه بسیار گسترده مورد ارزیابی قرار می گیرد. در این نظریه میل جنسی بعنوان یک فاکتور در یک پازل بسیار بزرگتر در روابط اجتماعی و فرهنگ جوامع ارزیابی می‌شود.

در رویکرد زیست شناختی، میل جنسی مانند سایر غرایز در پاسخ به یک نیاز زیستی قرار داده می شود. مانند گرسنگی که میل به غذا خوردن را بر می انگیزد. این پاسخ ها بطور عموم برای رفع یک نیاز یا برای اجتناب از درد است. در حقیقت میل جنسی یک نیاز زیستی است که فرد را مشتاق به ایجاد رابطه جنسی می نماید. با این وجود تمام گونه های جانوری از جمله انسان به دنبال بر طرف کردن میل جنسی به هر روش ممکن نیستند، چون اصولا جذب در تحریک میل جنسی نقش اساسی دارد. این دیدگاه بیان می کند که تمایل به یک فعالیت جنسی بستگی به قدرت محرک دارد و هرچه این نیرو بیشتر باشد، تمایل جنسی افزایش می یابد. موتور محرکه جنسی کاملا وابسته به عوامل زیستی است. این عوامل زیستی مانند کروموزوم ها، ژن ها، وضعیت هورمون ها، تغذیه، سلامت عمومی و سن است.

در چارچوب فرهنگی-اجتماعی، علت تمایل به رابطه جنسی صرفا ماهیت آن یعنی لذت جنسی، احساس رضایت جسمانی و رهایی از تنش های بدنی در نظر گرفته می‌شود؛ اما رابطه جنسی می‌تواند برای رسیدن به هدف‌های دیگری که ماهیت لذت جنسی ندارند انجام شود؛ مانند ایجاد صمیمیت و دلبستگی بین افراد در یک رابطه.

میل جنسی مانند بقیه تمایلات، تنها یک کشش بدنی نیست، بلکه انسان توانایی کنترل آن را دارد. نقش های اجتماعی و نحوه تفکر فرهنگی و اجتماع انسانی گاهی باعث می شود که افراد در تمایلات جنسی خود تغییراتی ایجاد کنند. این موضوع ممکن است باعث ناامیدی در افراد گردد.

برخی از نظریه پردازان معتقدند که شرایط اجتماعی ممکن است به تمایلات جنسی شما جهت دهند اما این موضوع که نیاز جنسی به صورت بیولوژیکی-زیستی در شما وجود دارد، قابل تغییر نخواهد بود.

جیمز گیل می گوید : میل جنسی نه یک موضوع اجتماعی است و نه یک حالت بیولوژیکی است، بلکه نیازی وجودی است که به علت احساس فرد نسبت به جنسیت خود و احساس کامل نبودن، در او شکل می گیرد.

اختلالات میل جنسی به دو گروه تقسیم می شوند : 

• ۱- اختلال کمبود میل جنسی(Hypoactive Sexual Desire Disorder) : در اختلال کمبود میل جنسی، کمبود یا فقدان خیال پردازی های جنسی و میل به فعالیت جنسی دیده می شود.
  
• ۲- اختلال انزجار جنسی(Sexual Aversion Disorder) : در اختلال انزجار جنسی، بیزاری و اجتناب از تماس جنسی تناسلی با شریک جنسی یا خودارضایی وجود دارد.

اختلال کمبود میل جنسی از اختلال انزجار جنسی شایعتر است و در زنان بیشتر از مردان دیده می شود. حدود ۲۰ % افراد جامعه کمبود میل جنسی دارند. عوامل سببی گوناگونی با اختلالات میل جنسی در ارتباطند. بیماران دچار مشکلات میل جنسی اغلب از مهار میل جنسی به گونه ای دفاعی برای محافظت خود در برابر ترس های ناخود آگاهشان در مورد رابطه جنسی استفاده می کنند. فقدان میل جنسی می تواند در نتیجه افسردگی، اضطراب یا استرس مزمن نیز ایجاد شود. پرهیز از رابطه جنسی به مدت طولانی گاهی سبب سرکوب تکانه های جنسی می شود.

زیگموند فروید پایین بودن میل جنسی را ناشی از مهار در مرحله فالیک رشد روانی جنسی و حل نشدن تعارض های اودیپی می دانست. برخی مردان که در مرحله فالیک رشد تثبیت شده اند از واژن زن می ترسند و معتقدند اگر به آن نزدیک شوند اخته خواهند شد. فروید این مفهوم را (واژن دندان دار) نامید. چون به عقیده فروید چنین مردانی به طور ناخوداگاه معتقدند که واژن دندان دارد و از تماس با دستگاه تناسلی زن می پرهیزند، به همین ترتیب زنان هم ممکن است دچار تعارضات رشدی حل نشده و مهار میل جنسی باشند.  

فقدان میل جنسی همچنین ممکن است تظاهر خصومت نسبت به شریک جنسی یا علامتی از رابطه ای رو به تباهی باشد. در مطالعه ای بر روی همسران جوانی که به مدت دو ماه رابطه جنسی خود را قطع کرده بودند، شایعترین دلیل قطع یا مهار فعالیت جنسی، اختلافات زناشویی عنوان شده بود.

وجود میل جنسی به چندین عامل بستگی دارد :

فقدان هر یک از عوامل زیر یا صدمه به آنها، می تواند سبب کاهش میل جنسی شود:

سائق زیستی، عزت نفس کافی، توانایی پذیرش خویشتن به عنوان یک فرد فعال جنسی، تجارب خوب قبلی از رابطه جنسی، دسترسی به یک شریک جنسی مناسب و رابطه ای خوب در زمینه های غیرجنسی با شریک جنسی. 

در تشخیص گذاری، درمانگر باید سن سلامت کلی و استرس های زندگی بیمار را ارزیابی کند و باید مشخص کند قبل از شروع اختلال میل جنسی در چه سطحی بوده است. نیاز به تماس و ارضا جنسی در بین افراد مختلف و از زمانی به زمان دیگر در هر فرد فرق می کند.  

در بررسی صد زوج که زندگی مشترک باثباتی داشتند ۸% آنها اظهار نمودند که دفعات آمیزش انها کمتر از یک بار در ماه است در گروه دیگر از زوج ها یک سوم افراد تحت مطالعه اظهار نمودن در دوره هایی که به طور متوسط بر ۸ هفته بالغ می شد رابطه جنسی نداشته اند. زوج های ازدواج کرده به طور متوسط ۳ بار در ماه رابطه جنسی داشتند. چنین تشخیصی نباید گذاشته شود مگر این که فقدان میل جنسی سبب ناراحتی بیمار شود. 

منبع : خلاصه روانپزشکی – کاپلان و سادوک – ترجمه فرزین رضایی – ویراست دهم ۲۰۰۷ ( فصل ۲۱ )

پرسشنامه آنلاین مسائل جنسی 

* درود بر شما که با حمایت خود و دعوت دیگران به مطالعه این مطلب و دیگر مطالبم، به من انگیزه می دهید. لطفا در کامنت ها و مباحثات شرکت کنید و پرسشگر باشید. جهت مشاوره تلفنی یا حضوری با شماره ۰۹۳۵۵۷۵۸۳۵۸ در تلگرام یا ایمو هماهنگ نمایید. همچنین می توانید با شماره ۰۹۱۲۰۷۲۸۷۱۲ تماس بگیرید. *