شیدایی جنسی
شیدایی جنسی رفتاری اعتیاد گونه و هم راستای اعتیاد به الکل و مواد مخدر است.
میل جنسی بیش از حد، با نام‌های مختلفی از جمله رفتار جبری جنسی یا اعتیاد جنسی و همچنین شهوت زیاد(نمفومانی) در زنان و جنون مقاربت(ساتیریازیس) در مردان شناخته می‌شود.
غریزه جنسی معمولاً به عنوان میل جنسی یا زیست مایه(Libido) تعریف می‌شود. برای سنجش میزان میل جنسی هیچ گونه سیستم محاسبه عددی وجود ندارد. در این مطلب می خواهیم با شیدایی جنسی آشنا شویم.
شیدایی جنسی
شیدایی جنسی(Hyper sexuality) رفتاری اعتیاد گونه و هم راستای اعتیاد به الکل و مواد مخدر است. برخی شیدایی جنسی را در راستای اختلالِ وسواس قرار داده و آن را در جهت تعدیل و رفع اضطراب می دانند. رفتار افراد هایپر سکشوال به شکل تمایلات جنسی شدید یا رفتارهایی است که در اکثر موارد کنترل آن ها دشوار است و باعث ناراحتی و تاثیرات منفی بر سلامت، شغل، روابط و یا بخش های دیگر زندگی می شود. اعتیاد به رابطه جنسی معمولا با احساس شرم فراوان همراه است.
میل جنسی بیش از حد، با نام‌های مختلفی از جمله رفتار جبری جنسی یا اعتیاد جنسی و همچنین شهوت زیاد(نمفومانی– nymphomaniac) در زنان و جنون مقاربت(ساتیریازیس– satyriasis) در مردان شناخته می‌شود.
وقتی رفتار جنسی حالت اعتیاد به خود می گیرد، ممکن است شامل انواع تجربیات لذت بخش جنسی باشد، نمونه هایی از آن شامل استمناء، رابطه زناشویی شدید، شرکای جنسی متعدد، استفاده از پورنوگرافی می باشد. هنگامی که این رفتارهای جنسی به طور مکرر تکرار شوند، کنترل آنها دشوار است و برای فرد و یا دیگران مضر خواهد بود.
برای آنکه فردی مبتلا به این عارضه شناخته شود، باید حداقل شش ماه موارد زیر را دارا باشد :
- میل جنسی شدید
- نیاز به داشتن رابطه جنسی زیادتر از حد متعارف قبلی خود
- صرف زمانی زیاد در فکر کردن به س ک س
- جنگیدن مداوم با امیال جنسی خود
- پناه بردن به رابطه جنسی در پاسخ به استرس
- استفاده از رابطه جنسی به عنوان راهی برای فرار از احساس افسردگی، اضطراب، تنهایی
شیدایی جنسی مخصوص افراد و یا قشری خاص نیست، بلکه اختلالی است که هر کسی می تواند به آن دچار شود. استفاده از مواد مخدر (شیشه) و الکل نیز می تواند باعث شیدایی جنسی شود.
اعتیاد به رابطه جنسی می تواند بر اضطراب یا افسردگی نهفته در فرد سرپوش بگذارد. در این وضعیت افراد عمل جنسی را حتی با وجود این که می تواند خود پیامدهای منفی مانند کاهش سلامت جسمی، مشکلات مالی، از بین رفتن روابط و از دست دادن شغل به همراه داشته باشد به منظور برطرف کردن افسردگی نهفته در خود انجام می دهند.
فرضیه سوپاپ
رابطه با شریک جنسی یا عاطفی جدید، هیجان و برانگیختگی عصبی یا حالتی شبیه نشئگی(euphoria) ایجاد می کند. بنابراین همانطور که افراد تحت فشار و استرس شدید به الکل ، مواد و داروها پناه می برند، ممکن است در چنین شرایطی به “س ک س” پناه ببرند.
این که فرد کدام الگوی رفتاری را در مواجهه با استرس اتخاذ می کند، احتمال دارد بنا به تصادف انتخاب گردد، یعنی فرد در حالی که تحت فشار عوامل استرس زا قرار دارد به صورت تصادفی با یک نوع دارو یا مواد یا یک رابطه، درمی یابد که حالش به طور دراماتیکی بهتر شده است. در این صورت بر اساس اصل رفتاری تقویت مثبت (positive reinforcement)، تا زمان ادامه شرایط استرس زا از این راه برای کاهش فشار درونی استفاده می کند.
راهکارهای استرس زدا(stress release) صرفا تصادفی و بر اساس بازخورد مثبت نمی باشد. فرد می تواند به طور فعال در شرایط استرس شروع به تجربه رفتارها و انتخاب های جدید کند تا از شرایط پرفشار رهایی یابد و بین انواع بازخورد مثبت، موثرترین آنها را انتخاب می کند. بنابراین بخش زیادی از کسانی که مثلا تریاک کشیدن را به عنوان راهکار استرس زدا به کار می برند، رابطه با جنس مخالف را هم آزموده اند و از آن طرف اغلب کسانی که رابطه با جنس مخالف را به عنوان روش استرس زدا به کار می برند، تریاک و ترکیبات آن را آزموده اند و نتیجه گیری آنها از این آزمون ها، انتخاب یک روش برای رهایی از استرس است.
در برخی افراد که از نظر ژنتیکی مستعد اعتیاد هستند(addiction prone)، مدار جدیدی در مغز شکل می گیرد که مستقل از استرس زدایی، از طریق مکانیسم شرطی شدگی(conditioning)، ایجاد آرامش و لذت می نماید.
مناطق مغزی درگیر در میل جنسی
میل جنسی مربوط به دو منطقه مغز، قشر مخ و سیستم لیمبیک است. این دو بخش مغز نقش حیاتی در میل جنسی و عملکرد جنسی دارند. اهمیت این بخش‌ها به حدی است که مردان می‌توانند به سادگی با فکر کردن و یا خواب دیدن در مورد یک تجربه جنسی به اوج لذت جنسی برسند.
قشر مغز یک بافت خاکستری است که لایه بیرونی مغز را تشکیل می‌دهد. این بخشی از مغز شماست که مسئول عملکردهایی مانند برنامه‌ریزی و تفکر است. هنگامی که فرد تحریک جنسی می‌شود، سیگنال‌هایی که از قشر مغز سرچشمه می‌گیرند، می‌توانند با دیگر بخش‌های مغز در ارتباط و تعامل قرار گیرند. برخی از این اعصاب سرعت ضربان قلب و جریان خون را به آلت تناسلی افزایش می‌دهند. آنها همچنین سیگنال‌هایی را برای آغاز فرآیندی که باعث ایجاد نعوظ می‌شود منتقل می‌کنند. سیستم لیمبیک شامل چندین قسمت است: هیپوکامپ، هیپوتالاموس و آمیگدال. این بخش‌ها با احساسات، هیجان و انگیزه و تمایل جنسی در ارتباط هستند.
درمان
بهترین درمان برای رفتارهای جنسی مشکل ساز، روان درمانی می باشد که احساسات نهفته فرد، توانایی کنترل احساسات، باورهای فردی، تجربه های جنسی گذشته و… را کاوش می کند.
سلام
بسیار آموزنده و وزین بود
متشکرم.
خیلی ممنون از مطالب خوبتون
راستش من این مشکلو دارم اما چندان تمایلی به روان درمانی ندارم
البته به نظر نمیرسه حالت اعتیادگونه داشته باشه. میتونم رفتارامو کنترل کنم ولی خیلی بهم فشار میاره و تمرکزمو پایین میاره و روی کیفیت زندگیم موثره.
دو تا سوال ازتون دارم یکیش اینه که برای این حالت هم روان درمانی خاصی وجود داره یا باید پذیرفت
دوم اینکه آیا دارو درمانی هم به خصوص در مورد خانما وجود داره؟
درود
در ابتدا باید بررسی بشه که میل جنسی بالا، نشانه اختلال دوقطبی(فاز شیدایی) است و یا وسواس جنسی(اعتیاد جنسی) است.
میل جنسی بیش از حد بالا می‌تواند یکی از علائم و نشانه‌های فاز شیدایی باشد. هنگامی که اختلال دو قطبی تحت کنترل باشد، علائم میل جنسی بالا نیز مهار می‌شود.
برای درمان شیدایی جنسی مراجعه به سکس تراپیست یا روانشناس بالینی ضروریست. خوشبختانه این بیماری قابل درمان بوده و میتوان از آثار تخریبی آن جلوگیری کرد. در موارد شدید از دارو درمانی هم استفاده می شود.