دانشنامه روانشناسی مردمی
علیرضا نوربخش (مشاور بالینی)

عشق ویرانگر (شخصیت مرزی)

اختلال شخصیت مرزی

آن ها از جمله افراد بسیار مشکل آفرین به حساب می آیند. فرد مرزی همچون طوفان  شدید وارد زندگی شما می شود  و همه چیز را به هم می زند. اگر چه در آغاز رابطه جالب و هیجان انگیز به نظر می رسد ، اما به سرعت همه چیز تغییر یافته و به  فردی پرخاشگر و خود تخریب گر تبدیل می شود. برجسته ترین ویژگی آن ها بی ثباتی مزمن و شدید آن ها در عواطف ، رفتار و روابط با دیگران و آن تصویر ذهنی است که از خود دارند.

اصطلاح مرزی در این افراد اشاره به این موضوع دارد که آن ها در مرز بین روان نژندی و روانپریشی قرار دارند. داشتن رابطه با چنین افرادی را شاید بتوان با در آغوش کشیدن جوجه تیغی یا بازی کردن با یک نارنجک مترادف دانست. ویژگی وی هراس شدید از طرد شدن از سوی والدین ، پرستار یا فرد محبوب خود است. در گذشته آن ها می توان چندین رابطه پرشور یافت که در ابتدا از محبوبشان یک بت ساخته ، اما بسرعت از او ناامید شده و در پی آن وی را متهم می سازند که وظیفه خود را در قبال وی بدرستی انجام نداده است. آن ها حد و حدودی برای خود و دیگران قائل نمی شوند و از همان ابتدای رابطه چنان رفتار می کنند که گویی سال هاست طرف مقابل خود را می شناسند. تصویر ذهنی وی از خود برداشتی شکننده و همواره در حال تغییر است. آن ها تکانشی هستند، به همین سبب پدیده خود آسیب رسانی در آن ها دیده می شود. گاهی بیان می کنند به این سبب به خود آسیب جسمی وارد می کنند، که تحمل درد جسمی برایشان راحت تر از تحمل درد روانی است.

ویژگی های شخصیت مرزی

  1. اقدام دیوانه وار به منظور اجتناب از طرد شدن از سوی شما و غالبا رفتار های شما را اینگونه تعبیر می کند که قصد ترک کردن وی را دارید.
  2. تاریخچه شخصی مبنی بر رفتارهای تکانشی (ولخرجی ، بی بند و باری جنسی ، مصرف مواد مخدر ، رانندگی جنون آمیز، پرخوری.)
  3. تهدید یا رفتارهای مبنی بر اقدام به خود کشی یا قطع عضو.
  4. نوسانات شدید هیجانی که معمولا چند ساعت و ندرتا ،تا چند روز به طول می انجامد.
  5. احساس پوچی و بی حوصلگی مزمن .
  6. پرخاشگری های بی مورد کلامی و فیزیکی.

شکل گیری شخصیت مرزی

یک فرد مرزی هیچ گاه از یک هویت محکم و یکپارچه ، حتی در دوران بزرگسالی برخوردار نیست. آن ها در درون خود احساس امنیت و راحتی نمی کنند. دارای هویتی نفوذ پذیر و شکننده هستند. از این رو در روابط سعی می کنند وجودشان از سوی طرف مقابل مورد تایید قرار گیرد. آن ها در غالب موارد فاقد تجربه غنی، از دوران کودکی خود هستند. دوران کودکی آشفته ، بی نظم و همراه با تنهایی را تجربه کرده اند و در خلال آن بطور چشمگیری مورد بی اعتنایی ، طرد ، بدرفتاری جسمی و سوء استفاده جنسی قرار گرفته اند. برخی تحقیقات نشان می دهند  ۶۰ -۸۰ درصد زنان مرزی در کودکی یا نوجوانی مورد سوء استفاده جنسی قرار گرفته اند و شاید به همین علت است که ۷۵ درصد از افراد مرزی را زنان تشکیل می دهند. آن ها به هنگام ورود به دوران بزرگسالی فاقد یک هویت ثابت و مثبت هستند.

n00027454-b

فرد مرزی به عنوان شریک زندگی

اگر در تمام اختلالات شخصیت، یک شخصیت باشد که شما را مضطرب و پریشان سازد، اختلال شخصیت مرزی است. به احتمال زیاد مهمترین موضوعی که شما را رنج می دهد ، هراس فراوان از طرد شدن و تنهایی است. در ابتدای رابطه حضور افراطی او در زندگی شما و تقاضای مداوم او برای بذل توجه ، شما را به ستوه خواهد آورد . پس از مدت کوتاهی ، شما دیگر آن فرد ایده آل وی نخواهید بود ، زیرا او بزودی متوجه می شود که شما بقدر کافی قادر به تامین نیازهای عاطفی وی نیستید. در نهایت متهم به بی وفایی و بی عاطفگی خواهید شد. در این زمان است که شما دچار بحران شدید می شوید و او در واکنش به این وضعیت با خشم و پرخاش از شما می خواهد که وقت و توجه بیشتری به او اختصاص دهید و هر گونه مخالفت شما با وی خشم شدیدش را بدنبال خواهد داشت.

وی شما را زیر سوال می برد و می گوید ” تو هم درست مثل اونهای دیگه هستی”. در این مدت باید منتظر رفتارهای تکانشی وی باشید . مثلا اگر چند دقیقه دیر برسید با خشم فراوان به شما خواهد گفت ” لعنت به تو ، همین الان برو و دیگر نمی خواهم قیافه ات هم ببینم.” ممکنه اقدام به خودکشی کند یا تعقیب شما و تهدید جانی کند، رو به مشروبات الکی و رانندگی پر خطر آورد و حتی بدنبال شریک جنسی دیگر برود. شاید مشکل زا ترین جنبه ارتباط عاطفی با فرد مرزی ، احساس شما در پی فروپاشی چنین رابطه ای باشد. با این که شما گناهی ندارید ، ممکن است در انظار مردم شما را مورد اهانت قرار دهد .در پی این رفتار ممکن است بسرعت دچار احساس شرم ، گناه و احساس بی ارزشی شده و اقدام به خود کشی کند. آن گاه شما از خود می پرسید نقش شما در ایجاد رفتار های تکانشی او چیست؟رفتار هایی که در نهایت شما را از حضور  در چنین  رابطه ای خسته و دلزده می سازد.

جالب توجه این است که در یک رابطه عاطفی خوب و شاد هم وی رابطه را به آشوب می کشد، زیرا نشاط و شادی و راحتی با روحیه وی سازگاری ندارد و فقط از طریق احساس خشم و افسردگی و طرد شدن است که به رضایت خاطر می رسد.

چرا من عاشق افراد مرزی می شوم؟

شاید بزرگترین دلیل این باشد که آن ها در آغاز رابطه بسیار پرشور و هیجان انگیز هستند . اگر شما دارای عزت نفس اندک باشید، عاشق روابط پرشور و هیجان انگیز باشید، آشنایی با یک فرد مرزی در ابتدا برای شما به منزله فرصت طلایی جلوه خواهد کرد. از طرفی رابطه با وی جذاب و تحریک برانگیز است ، چرا که یک فرد مرزی از همان آغاز از محبوب خود یک بت میسازد. برای آن دسته از افراد که عادت به مراقبت و سرپرستی از دیگران دارند نیز می تواند این رابطه جذاب باشد. ممکن است شما در خانواده ای رشد یافته باشید که آشفته بوده یا در کنار پدر و مادری که دچار اختلالات خلقی بودند و ارتباط با آنها برایتان دشوار بوده است.

 توصیه احتیاطی

تهدید به خود کشی یکی از ویژگی های شخصیتی محبوب مرزی ست و همیشه باید آن را جدی بگیرید و هیچ گاه به خودتان نگویید که نه او این کار را نمی کند یا قادر به این کار نیست. زیرا تحقیقات نشان داده که آن ها اقدام به خودکشی می کنند و گاهی نیز در این کار موفق می شوند.

اگر با فرد مرزی زندگی می کنید چندین راهکار برای کمک به شما ارائه می دهیم :

  1. درمان امری ضروریست.
  2. انتظار پریشانی و آشفتگی را داشته باشید.
  3. نقش والد همسر خود را به عهده بگیرید.
  4. رفتار های خود تخریب همسرتان را تقویت نکنید. با خشم و دشمنی با او بر خورد نکنید. به او نگویید که مطمئن هستید که تهدید خود را عملی نمی کند. به خواسته های او تن بدهید.
  5. با تفکر سیاه و سفید همسرتان مقابله کنید.
  6. تقویت نقاط قوت .
  7. زمان ترک رابطه . هنگامی که چنین تصمیمی گرفتید بطور صریح و بدون هیچ قول دیگری با او در میان بگذارید. به او بگویید بعد ترک وی نیز برایش ارزش قایل هستید اما دیگر خواهان رابطه با وی نیستید. او خود را به خود کشی ممکن است تهدید نماید ، پلیس و مرکز اورژانس را در جریان بگذارید . در صورت بستری شدن وی از ملاقات وی خودداری نمایید.

منبع: عشق ویرانگر/دکتر براد جانسون  و دکتر کلی موری / ترجمه ؛زهرا حسین زاده – الهام شفیعی /نشر رسا،۱۳۸۷

۳ ۶ رای ها
رأی دهی به مقاله
* درود بر شما که با حمایت خود و دعوت دیگران به مطالعه این مطلب و دیگر مطالبم، به من انگیزه می دهید. لطفا در کامنت ها و مباحثات شرکت کنید و پرسشگر باشید. جهت مشاوره تلفنی یا حضوری با شماره ۰۹۳۵۵۷۵۸۳۵۸ در تلگرام یا ایمو هماهنگ نمایید. همچنین می توانید با شماره ۰۹۱۲۰۷۲۸۷۱۲ تماس بگیرید. *

9 نظر
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
مریم
۱۳۹۸/۱۲/۰۳ ۱۳:۵۰

سلام
نامزد سابق من نشانه هایی از شخصیت مرزی داشت مثل بی ثباتی شدید، خشم ناگهانی و نامتناسب، اضطراب و اعتماد به نفس پایین، بی هدفی و بی برنامگی را داشت. چندین بار تغییر شغل داده، بسیار هم با هوش و با مطالعه بود. علی رغم اینکه اوایل آشنایی گفت سیگار هم نمیکشه بعد از مدتی متوجه شدم ماری جوانا مصرف میکنه، گاهی به شدت پرخوری میکرد، گاهی هم برای فرار از شرایط بحرانی به طور افراطی الکل مصرف میکرد. میگفت از بچگی به مادرش علاقه نداشته، در چهارسالگی هم پدرش را از دست داده و با تنها برادرش بیشتر از ده سال قهره. گاهی خیلی مهربان و عاطفی میشد گاهی تلخ و بی رحم و بی تفاوت. هر لحظه منتظر انفجار بودم. اما نتیجه تست میلون ایشان اختلال شخصیت وسواسی اجباری را نشان داد که برای من جای تعجب داشت. چند درصد میشه به نتیجه تست اعتماد کرد و اینهمه نشانه های واضح را نادیده گرفت؟ در ضمن ایشان زمانی پاراگلایدر، بوکس، شنا و انواع سازهای موسیقی را تجربه کرده. در بازی شطرنج هم مهارت داشت.

علیرضا نوربخش
مدیر سایت
پاسخ به  مریم
۱۳۹۹/۰۱/۰۲ ۱۲:۱۸

درود. باید وضعیت روانی وی با کمک مصاحبه و تست بررسی بشه. اگر یک تست کمک نکرد، می توان از تست های دیگر استفاده کرد. مهم ترین بخش بررسی وضعیت روانی، مصاحبه از خود فرد و اطرافیان وی می باشد.

ناشناس
۱۳۹۹/۰۲/۲۷ ۰۰:۱۱

همسر من شخصیت مرزی داشت. شدیدا رابطه عاطفیمون قوی شده بود.
یهو بدبینیش شروع شد و ب این باور رسید که من قراره ترکش کنم.
به طرز وحشیانه و بی رحمانه ای من رو ترک کرد. بهم گفت من مطمینم تو ی روز منو ول میکردی. برای همین خودم جلو جلو رفتم ک تو باهام این کار رو نکنی. شدیدا از من نفرت پیدا کرده چون باور داره من قرار بود تنهاش بذارم.

Marzi
پاسخ به  ناشناس
۱۴۰۰/۰۲/۰۲ ۲۱:۳۴

واای دقیقا نامزد منم همین کارو کرد،خیلیییی بد جدا شد ازم

ناشناس
۱۳۹۹/۰۲/۲۷ ۰۰:۱۳

دلم میخاد بدونم تا کی این تنفرش می مونه. این باورش ک من قرار بود ترکش کنم.
ممکنه بعدا بفهمه اشتباه کرد یا نه‌ . جالبه رفت با ی نفر ازدواج کرد ک چندین پله از خودش پایین تره. فقط خیالش راحته ک برای طرف خدا هستش و طرف عمرا ولش نمیکنه

علیرضا نوربخش
مدیر سایت
پاسخ به  ناشناس
۱۳۹۹/۰۲/۲۷ ۰۰:۲۳

درود. اینکه شما هنوز خاطرات یک رابطه بیمارگون را با خودت مرور می کنی ، خودش می تونه یک مشکل باشه . برای بررسی بیشتر وضعیت روانی خودت، به یک مشاور و یا درمانگر مراجعه کن.

binam
۱۳۹۹/۰۳/۰۳ ۱۸:۲۲

کسی،که تچزیه پیشرفنه دارد چرا به بهانه های کوچیک اقدام به قتل دیگران میکنند؟و اینکه اگر یگ فرد در مدت ۳‌سال۳قتل مرتکب شده باشد در،مدت هفت سال بعد ایا میتونه مرتکب قتل نشده باشد ؟ممنون میشم جواب بدید

anoramhz
۱۳۹۹/۰۹/۲۶ ۰۱:۲۳

سلام
من با مردی در ارتباط هستم که پس از اصرار های من حاضر شد با روانپزشک صحبت کنه و تشخیص اختلال شخصیت مرزی براش داده شد.
در طول یکسالی که باهاش بودم،رابطمون به این شکل بود که چند روز خوب بود و بعد به دلایل مختلف تصمیم میگرفت رابطه رو تموم کنه.اما بعد از چند روز دوباره برگشت و منم مخالفتی نمی کردم.
با توجه به شرایطی که هست به نظرم ادامه این رابطه به نفع هیچ کدوم از ما نیست اما اون همیشه این جمله رو میگه که ” تو نباشی من مسیرم معلومه،رو به نابودی می رم.اگه منو دوست داری چطور نابودی منو انتخاب میکنی؟
حالا نمیدونم چطور این رابطه رو تموم کنم و نگران این نباشم که چه کارهایی ممکنه با خودش بکنه
میشه راهنمایی کنید
ممنونم

علیرضا نوربخش
مدیر سایت
پاسخ به  anoramhz
۱۳۹۹/۰۹/۲۶ ۰۱:۴۳

درود. وضعیت روانی شما باید بررسی بشه و نیاز به مشاوره دارید. تست زیر رو پاسخ بدید و جواب اون رو به شماره ۰۹۱۲۰۷۲۸۷۱۲ بفرستید.
https://public-psychology.ir/test/mcmi/