زیگموند فروید بر آن بود که اسکیزوفرنی نتیجه تثبیت در مراحل ابتدایی رشد است؛ که این تثبیت زودتر از تثبیت های منجر به پیدایش روان نژندی (نوروز)ها روی می دهد. این تثبیت ها سبب بروز نقصانی در رشد ایگو می شود و فروید معتقد بود بروز نقص در ایگو در ایجاد علایم اسکیزوفرنی نقش دارد.
از بین رفتن انسجام ایگو در اسکیزوفرنی در واقع بازگشت به زمانی است که ایگو هنوز شکل نگرفته یا تازه دارد شکل می گیرد. از آنجا که ایگو بر تفسیر واقعیت و کنترل سائق های درونی مانند امیال جنسی و پرخاشگری تاثیر می گذارد، این اعمال نیز مختل می شود. به این ترتیب، تعارض درون روانی که محصول تثبیت های زود رس است و نقص ایگو که ممکن است از روابط ابژه ای ضعیف در کودکی هم ناشی شده باشد. مرتبا به علایم روانپریشی دامن می زند.
همانطور که مارگارت ماهلر گفته است، این اختلال نتیجه تحریفاتی است که در ارتباط دو سویه نوزاد و مادرش بوجود می آید . کودک نمی تواند از رابطه تنگاتنگ و کاملا وابسته ای که مشخصه روابط مادر و کودک در مرحله دهانی رشد است رها شود و فراتر رود. در نتیجه هویت فرد هیچگاه به امنیت نمی رسد.
پاول فدرن معتقد بود که نقص کارکاردهای ایگو امکان آن را فراهم می کند که خصومت و پرخاشگری شدید، رابطه مادر – کودک را تحریف کند که این امر نهایتا سبب به هم ریختگی شخصیت و آسیب پذیری در برابر استرس می شود.
علایم از آن رو در نوجوانی شروع می شود که فرد در این زمان محتاج ایگوی قوی است تا بتواند از پس نیاز به استقلال عمل، جدا شدن از والدین، شناخت وظایف خود، نظارت بر سائقهای تشدید یافته درونی، و مدارا (coping) با محرکهای شدید بیرونی برآید.
هری استک سالیوان، اسکیزوفرنی را به صورت اختلالی در روابط بین فردی می نگریست. اضطراب شدید این بیماران نوعی احساس قطع ارتباط به وجود می آورد که معمولا (اما نه همیشه) به یک حالت مبتنی بر احساس گزند و آسیب موسوم به تحریف پاراتاکسیک تبدیل می شود. به عقیده سالیوان اسکیزوفرنی یک روش انطباقی برای اجتناب از ترس و وحشت و احساس جدایی از خود است. منشأ این اضطزاب غیر طبیعی، تجارب آسیب زایی است که در طی دوران رشد بر روی هم انباشته می شوند.
در نظریه روانکاوی همچنین این اعتقاد وجود دارد که علایم گوناگون اسکیزوفرنی، معنایی نمادین (سمبولیک) برای هر بیمار دارد. مثلا تخیلاتی که محتوایشان رو به پایان بودن جهان است شاید حاکی از آن باشند که فرد دریافته که جهان درونی خودش دستخوش فروپاشی شده است. هذیان های خودبزرگ بینی و همه توانی جایگزین احساسات حقارت می شوند. توهم ممکن است بازنمود خواستها یا ترسهای درونی بیمار و بدیلی برای ناتوانی او از رو به رو شدن با واقعیت عینی باشد. هذیانها نیز مثل توهمها، اقدامهایی واپس روانه و جبرانی برای خلق واقعیتی جدید یا ابراز ترسها و تکانه های فرو خورده اند.
الگوی ارجح ما هر چه باشد، همه رویکردهای روانپویشی بر این فرض مبتنی است که علایم روانپریشی، معنایی در اسکیزوفرنی دارد. مثلا بیماری که اعتماد به نفسش صدمه دیده ممکن است خودبزرگ بین شود. همچنین همه نظریه های روانپویشی، این نکته را باور دارند که روابط انسانی در نظر افراد دلسوزی که همدردی انساندوستانه و حمایت خود را به این گونه بیماران ارزانی می دارند که در دنیایی سرگیجه آور غرق شده اند، باید اُسّ و اساس هر طرح درمانی فراگیری تلقی شوند.
در پیگیری های دراز مدت معلوم شده آن دسته از بیماران که در نتیجه دوره های روانپریشی از پا درآمده اند شاید از روان درمانی آشکارسازانه (Exploratory) سودی نبرند اما برای بیمارانی که می توانند تجربه روانپریشی خود را در زندگیشان تلفیق کنند شاید برخی رویکردهای بینش مدار (درمان آشکارسازانه مبتنی بر بینش / Insight-Oriented ، روانکاوانه و فرویدی، نامهای مختلف یک نوع رواندرمانی است.م) مفید باشد. میل به کاربرد روان درمانی فردی طولانی مدت به منظور درمان اسکیزوفرنی، به ویژه همراه با درمان دارویی، به تازگی مجددا افزایش یافته است.
منبع: کاپلان و سادوک، خلاصه روانپزشکی، ترجمه فرزین رضاعی
مطالب بسیار عالی بود
سلام
وقتتون بخیر
بنده دانشجوی دکتیر روانشناسی بالینی هستم
تحقیقی در زمینه ریشه های روانکاوی اسکیزوفرنی دارم انجام میدم. کتابی در این زمینه معرفی می فرمایید.
ممنون
منظورم کتابی غیر از کاپلان سادوک هست که جزیی تر به این موضوع پرداخته باشد.
درود. می توانید از کتاب های آسیب شناسی سلیگمن و یا گنجی و یا دیگر کتاب های روانشناسی مرضی استفاده کنید.