شخصیت نمایشی بر اساس DSM-5

افراد مبتلا به اختلال شخصیت هیستریونیک(Histrionic Personality Disorder) که قبلا شخصیت هیستریک نامیده می شد، بسیار هیجانی هستند و دائم می خواهند مرکز توجه باشند. مودهای افراطی و اغراق آمیز آنها ممکن است زندگی را برای خودشان و دیگران دشوار کند. بهترین ترجمه برای اصطلاح هیستریونیک، معادل هنرپیشه است.

افراد با شخصیت هیستریونیک زندگی‌شان پر از حواشی است و اگر داستان‌های احساسی و دراماتیک درست نکنند، زندگی برایشان پیش نمی‌رود. رفتارهایی از جمله برون‌ریزی، پرخاشگری، سلطه و حسادت شدید در شخصیت‌های هیستریونیک(نمایشی) بارز است.

این افراد، خوشایند و گرم هستند و در کلامشان عمومیت بدون هیچ جزئیاتی مشاهده می‌شود. احساسات خود را نشان می‌دهند و شاعرانه به نظر می‌رسند. برای آسیب ندیدن دیگران، دوست دارند احساساتشان را در میان بگذارند. رفتار مادرانه از خود نشان می‌دهند. آنها می خواهند مهربانی خود را به همه نشان دهند. مکانیسم‌های دفاعی که از خود نشان می‌دهند معمولا واپس‌روی، تجزیه و دوپاره سازی است.

افراد هیستریونیک هیجان های خود را به شیوه ای مبالغه آمیز نشان می دهند. برای مثال کسی را که لحظه ای پیش به آنها معرفی شده است، می بوسند، یا در طول یک فیلم سینمایی غمگین به طور غیر قابل کنترلی گریه می کنند. آن ها معمولا از خود راضی و خود محور هستند و اگر مرکز توجه قرار نگیرند بسیار معذب می شوند.

اغلب رفتار و ظاهری آراسته و جلب توجه کننده دارند و همیشه نگران ظاهر خود هستند. علاوه بر این دایم به دنبال تعریف و تمجید دیگران هستند و اگر دیگران به آنها توجه یا از آنها تعریف نکنند، ممکن است ناراحت یا عصبانی شوند. آنها در به تعویق انداختن امیال خود معمولا به مشکل بر می خورند.

شخصیت‌های هیستریونیک گمان می‌کنند که رفتارشان با دیگران بسیار دوستانه و از روی مهربانی است اما این یکی از باورهای نادرست آنان است. آن‌ها تشنهٔ قدردانی، توجه و تحریک هیجان دیگران هستند، و برای دستیابی به این هدف دست به اغواگری و تحریک دیگران به ویژه از جنبه جنسی می‌زنند. شخصیت‌های نمایشی با وجود این‌که تحمل مورد انتقاد قرار گرفته شدن را ندارند، به شدت تحت تأثیر دیگران و شرایط هستند، به همین خاطر تصمیم‌های آنی، غیر منطقی و هیجانی می‌گیرند.

این افراد معمولا رویدادها را به صورت سیاه یا سفید می بینند و سایه های خاکستری را مد نظر قرار نمی دهند، کلی گوئی می کنند و جزئیات ارائه نمی دهند و زیاد اغراق می کنند. این افراد معمولا با طوفان خشم یا سایر هیجانات، استفاده از جذابیت جنسی، لوندی یا گله کردن، سعی می کنند بر دیگران تسلط یابند.

شخصیت‌های نمایشی را در اینستاگرام به سادگی می‌توانید بیابید. آن‌ها دست به هر کار غیر طبیعی و عجیبی می‌زنند که دیگران درباره آن‌ها سخن بگویند و پیگیرشان باشند. این اختلال بیش‌تر در زنان و در سنین نوجوانی بروز پیدا می‌کند.

معیارهای DSM-5 برای اختلال شخصیت نمایشی:

فرد تقریبا در همه جوانب زندگی هیجانی و به دنبال جلب توجه است. احساساتی بودن و توجه طلبی مفرط که از اوایل بزرگسالی شروع شده باشد و در زمینه های مختلف تظاهر یابد،‌ که علامتش وجود لااقل پنج تا از موارد زیر است:

• ۱- در موقعیت هایی که مرکز توجه نیست ،‌ ناراحت و معذب می شود.
• ۲- مشخصه تعاملش با دیگران،‌ رفتار نامتناسب به صورت اغواگری جنسی یا تحریک کنندگی جنسی باشد.
• ۳- ابراز احساساتش به سرعت تغییر کند و سطحی باشد.
• ۴- همواره از ظاهر جسمی خود برای جلب توجه دیگران استفاده کند.
• ۵- سبک تکلمش به نحوه افراطی مبتنی بر حدس، گمان و کلی گویی و فاقد جزئیات باشد.
• ۶- خودنما و نمایشی است و در ابراز احساسات مبالغه می کند.
• ۷- تلقین پذیر است،‌ یعنی به راحتی تحت تأثیر افراد یا موقعیت ها قرار می گیرد.
• ۸- روابط را خودمانی تر از آنچه واقعاً هستند، می پندارد.

نرخ شیوع این اختلال بر مبنای پژوهشی که در سال ۲۰۰۲ انجام شده است، حدود ۲% اعلام شده است.

شواهد نشان می دهد که اختلال شخصیت هیستریونیک و اختلال شخصیت ضد اجتماعی بسیاری اوقات با هم روی می دهند و این همزمانی بیشتر از آن است که شانسی باشد. تحقیقات نشان می دهند که حدود دو سوم افراد مبتلا به اختلال شخصیت هیستریونیک معیارهای اختلال شخصیت ضد اجتماعی را هم دارند. به همین دلیل بعضی روانشناسان به این نتیجه رسیده اند که اختلال شخصیت هیستریونیک و ضد اجتماعی در واقع دو چهره مختلف یک عارضه پشت پرده هستند: ورژن زنانه و ورژن مردانه.

زنان مبتلا به این عارضه پشت پرده مستعد نشان دادن آن به صورت اختلال شخصیت هیستریونیک هستند، در حالی که مردان معمولا آن را به صورت اختلال شخصیت ضد اجتماعی نشان می دهند.

فرد نمایشی به عنوان شریک زندگی

رابطه عاطفی با آنها دارای دو جنبه است. از یک سو شما با فردی رابطه دارید که واقعا وابسته به شما است، از سوی دیگر همین فرد همواره در تکاپوی جلب توجه دیگران است. سوال اینجاست که آیا شما تحمل تغییرات خلقی وی را در پی ناکامی هایش در جلب توجه دیگران دارید؟ احتمالا در برخورد اول وی را جذاب و پر شور دیده اید، چنان که نفس در سینه تان حبس شده، آنها اگر فردی از جنس مخالف خود را خوشایند بیابند، تمام تلاششان را برای بدست آوردن وی می کنند. در رابطه عاطفی با وی باید آمادگی گذاشتن انرژی بسیار زیاد برای برآورده ساختن نیازهای عاطفی وی داشته باشید. آنها بسیار هیجانی و برخی موارد بسیار آشفته حال می گردند، نیازهای عاطفی خود را از طریق دریافت تحسین و تمجید دیگران بدست می آورند. بسیار زود رنج اند و کوچکترین بی توجهی به خودش را عذاب می داند. در عشق دمدمی مزاجند. عادت به افراط و زیاده روی دارند. آنها دوستان همجنس اندکی دارند، زیرا از نظر همجنس هایشان رفتاری غیر قابل تحمل دارند و بیشتر دوستانشان افراد غیر همجنس هستند.

چرا من عاشق افراد نمایشی می شوم؟

شاید شما جز آن دسته از افرادی هستید که در یک رابطه عاطفی فقط به دنبال ارضای نیازهای جسمی خود هستید و این رابطه می تواند برایتان لذت بخش باشد. اما اگر دوست دار رابطه دوسویه هستید، نیازها و علایقتان در این رابطه نادیده گرفته می شود. ممکن است شما نیز فردی هیستریونیک باشید؛ یا شاید جز افرادی هستید که عادت دارند نیازهای هیجانی خود را سرکوب کنند، لذا جذب چنین افرادی می شوید.

* درود بر شما که با حمایت خود و دعوت دیگران به مطالعه این مطلب و دیگر مطالبم، به من انگیزه می دهید. لطفا در کامنت ها و مباحثات شرکت کنید و پرسشگر باشید. جهت مشاوره تلفنی یا حضوری با شماره ۰۹۳۵۵۷۵۸۳۵۸ در تلگرام یا ایمو هماهنگ نمایید. همچنین می توانید با شماره ۰۹۱۲۰۷۲۸۷۱۲ تماس بگیرید. *