دانشنامه روانشناسی مردمی
علیرضا نوربخش (مشاور بالینی)

عشق ویرانگر (شخصیت منفعل-پرخاشگر)

شخصیت منفعل-پرخاشگر نسبت به همه چیز به ویژه مراجع قدرت نگرش منفی دارد. وی خشم خود را بطور غیر مستقیم و به روش تخریب گرانه علیه دیگران بکار می گیرد.

ویژگی های شخصیت منفعل-پرخاشگر

  • ۱. بطور انفعالی و غیر مستقیم از انجام وظایف معمولی شغلی و اجتماعی سر باز می زند.
  • ۲. همواره شکایت از این دارد که دیگران وی را درک نمی کنند.
  • ۳. غالبا لجوجانه به بحث  و جدل می پردازد.
  • ۴. بنظر می رسد بدون هیچ دلیل منطقی از افراد مافوق و مراجع قدرت انتقاد می کند و نسبت به آن ها خشمگین می شود.
  • ۵. نسبت به افرادی که موفق تر و خوشبخت تر از خودش هستند ، احساس حسادت می کند.
  • ۶. غالبا با بزرگی از نامردی های زندگی خود شکایت می کند.
  • ۷. همواره در بین اطلاعات انفعالی و نافرمانی خصمانه در نوسان است.
  • ۸. رفتار های او بطور غیر مستقیم سعادت شما و موفقیت شما را از بین می برد.

شخصیت منفعل-پرخاشگر نسبت به همه چیز به ویژه مراجع قدرت نگرش منفی دارد. وی نسبت به مراجع قدرت احساسی دو دوگانه دارد. از یک سو نیاز به تایید و توجه از سوی مراجع  قدرت دارد، از سوی دیگر می خواهد سعی کند که خود را از مراجع قدرت مستقل سازد و جرات مخالفت با آنها را داشته باشد. نتیجه آن می شود که وی خشم خود را بطور غیر مستقیم و به روش تخریب گرانه علیه دیگران بکار می گیرد.

اگر شما فردی شجاع، موفق و با اعتماد به نفس بالایی باشید، به احتمال زیاد هدف خوبی برای وی محسوب می شوید. وی در ظاهر بسیار مطیع بنظر می رسد، اما در عمل مشاهده می شود وظایف محول شده را از طریق به تعویق انداختن، انجام نمی دهد، فراموش می کند یا خراب می سازد.

در ظاهر به تقاضا بله می گوید اما در عمل نه را به نمایش می گذارد. در صورت گوشزد شما نسبت به اشتباهاتش وی آن را بی اساس دانسته و به گونه ای برخورد می کند که گویی یک قربانی را با یک ظالم اشتباه گرفته اید. آن ها احساس می کنند هیچ فردی آن ها را درک نمی کند و ماشین گلایه و شکایت هستند.

یکی از جنبه های بارز و ناخوشایند شخصیت منفعل – مهاجم ، تمایل مزمن وی به بی اهمیت انگاشتن و کم ارزش شمردن موفقیت ها و پیشرفت های اطرافیان است. یکی از مشکل زا ترین جنبه های آن ها تمایل درونی به خراب کاری در حیطه شغلی و ارتباطی است.

فردی که تعامل با وی، شما را دچار احساس نقصان، ضرر و زیان می کند، یک فرد منفعل-پرخاشگر است تا وقتی که خلافش ثابت شود.

شکل گیری شخصیت منفعل-پرخاشگر

احتمال دارد در کودکی به خوبی مورد محبت قرار گرفته باشد و احتمالا در ابتدای کودکی هیچ مشکلی در رابطه میان کودک و والدین وجود نداشته باشد، اما در جایی از این رابطه، این احساس به کودک دست داده است که دیگر به او محبت و توجه نمی شود و بدنبال آن، والدین خود را افرادی بی انصاف و ظالم قلمداد کرده است. غالبا با تولد فرزند دیگر ، این تغییر روی می دهد. با توجه به رفتن قسمتی از محبت والدین به سمت فرزند جدید و سپردن قسمتی از وظایف خانه به او ، وی احساس خشم و وانهادگی کرده و رفتار والدین را ظالمانه می داند.

وی خشمش را مستقیم بیان نمی کند. شاید علت آن باشد که گمان می کند والدین افرادی کینه توز هستند و خشمش را بصورت غیر مستقیم ، با جملات کنایه دار و یا مقاومت در انجام کاری که از وی می خواهند نشان دهد.

شخصیت منفعل-پرخاشگر به عنوان شریک زندگی

اگر با چنین فردی وارد رابطه شوید، احتمالا شما همواره در میان گیجی، سردرگمی ، خشم و تردید به خود ، در حال نوسان هستید. همسر شما هیچ گاه بطور عمد به شما آسیب نمی رساند ، هنگامی که با لبخند از شما انتقاد می کند و شما را به سختی می آزارد، در ظاهر قصد کمک به شما را دارد. تخریب غیر مستقیم وی رابطه با او را برایتان سمی و خطرناک می سازد.

زندگی با وی خسته کننده است. او مانند کودکی سرکش و لجباز می ماند. هنگامی که از وی کاری را بخواهید که انجام دهد او بعد از پاسخ مثبت دادن به درخواست شما، چهره در هم می کشد، غر غر می کند و در نهایت اشتباه انجام می دهد و شما به این نتیجه می رسید که دیگر از وی تقاضای کمک نکنید.

شاید سخت ترین رابطه با وی این حقیقت باشد که او هیچ گاه بطور مستقیم احساسش را با شما در میان نمی گذارد. در رابطه با وی انتظار داشته باشید که از احساس عزت نفستان کاسته شود . وی در رابطه جنسی هم ممکن است مشکل زا شود، ممکن است از رابطه جنسی به عنوان سلاحی برای آزار شما استفاده کند و احساس لذت را از رابطه جنسی زائل کند.

وی نسبت به شما احساس دو گانه دارد. از یک سو تا حدی احساس تعهد می کند و از سوی دیگر احساس می کند که تحت سلطه شما قرار دارد و شما با او رفتار خوبی ندارید و از سوی شما مورد تایید قرار ندارد. این احساس احتمالا ربطی به شما ندارد و از واکنش های دیرین وی نسبت به والدینش نشات می گیرد.

چرا من جذب افراد با شخصیت منفعل-پرخاشگر می شوم؟

از آن جایی که این افراد در ابتدای رابطه غالبا ویژگی های شخصیتی خود را نشان می دهند، این که چرا شما جذبشان شده اید، بحثی کوتاه است. غالبا ظاهری زیبا و آراسته داشته اند. آن ها عادت دارند به گونه ای انفعالی نیاز های خود را از طریق دیگران و محیط برآورده سازند، بنابراین آن چه در ابتدا شوخ طبعی جلوه می  کند، بعدها خود را در قالب نهان کاری و مکاری به نمایش می گذارند.

گاهی به عنوان یک دلسوز و حامی با وی وارد رابطه می شویم . ممکن است چیزی خوشایند در منفی گرایی ، بد اخلاقی و خشم وی برای ما وجود داشته باشد. اگر شما در خانواده ای رشد یافته باشید که با اخم و خشم، طعنه و کنایه، رفتار شما را مورد انتقاد قرار می دادند، بنابراین شما عادت کرده اید که همواره به اصطلاح دست به عصا راه بروید و در فضای میان ارزیابی احساس خشم نسبت به خود و سپس احساس گناه از این که درباره محبوب خود دچار سوء تفاهم شده اید، نوسان یابید.

زندگی مشترک با فرد منفعل-پرخاشگر

هنگامی که با وی زندگی می کنید بسیار اتفاق می افتد که از دریچه چشم او خود را ببینید و خود را فردی بی کفایت، مستبد و پر توقع تلقی کنید.

اگر تصمیم به ادامه رابطه با وی را دارید ، می توانید از توصیه های زیر استفاده نمایید:

  1. حد و مرزهای قاطعانه را برای وی تعیین کنید.
  2. روان درمانی به ندرت موثر واقع می شود.
  3. خشم و رنجش او به مراجع قدرت را مورد تایید قرار ندهید.

زمان ترک رابطه : به هنگام قطع رابطه احتمال آن که آسیب به شما برساند، بسیار کم است. در طی روند جدایی او با شما همکاری نخواهد کرد ، لذا به صبر و حوصله شما نیاز دارد.

منبع: عشق ویرانگر/دکتر براد جانسون  و دکتر کلی موری / ترجمه ؛زهرا حسین زاده – الهام شفیعی /نشر رسا،۱۳۸۷

۰ ۰ رای ها
رأی دهی به مقاله
* درود بر شما که با حمایت خود و دعوت دیگران به مطالعه این مطلب و دیگر مطالبم، به من انگیزه می دهید. لطفا در کامنت ها و مباحثات شرکت کنید و پرسشگر باشید. جهت مشاوره تلفنی یا حضوری با شماره ۰۹۳۵۵۷۵۸۳۵۸ در تلگرام یا ایمو هماهنگ نمایید. همچنین می توانید با شماره ۰۹۱۲۰۷۲۸۷۱۲ تماس بگیرید. *

3 نظر
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
رسول
۱۳۹۹/۰۱/۲۸ ۰۵:۲۳

ممنون از مطلب فوق العادتون

تهامی
۱۴۰۱/۱۱/۳۰ ۱۷:۳۳

سلام، وقتتون بخیر؛
من به تازگی متوجه شدم شوهرم دچار این اختلال هست. اوایل فکر می کردم تنبل و یا ترسو و یا بی عرضه هست. چون برای مصاحبه های شغلی انقدر دیر می رفت که به قرار نمی رسید و یا اگر می رسید و طرف مقابل هم قبول می کرد، آنقدر کار رو بد انجام میداد که خیلی سریع ردش می کردن. من خیلی تلاش کردم سرکار بره و نسبت به زندگی مسئولیت قبول کنه ولی تلاش من مثل آب در هاون کوبیدن بوده و هست. با افراد در ظاهر خوب هست و ممکن هست در غیابشون علیه اشون کاری انجام بده. مثلا یک طلبی از همسایه امون داشت تا وقتی بودیم بهش مستقیم نگفت بجای اینکه گوشی رو برداره و باهاش تماس بگیره بهش ایمیل عجیب و غریب فرستاده بود. اون فرد هم گویا خیلی اهل چک کردن ایمیل نبود و جوابی نداده بود، ما که جابه جا شدیم از اون طرف شکایت کرد! با آدم ها به درستی و مستقیم صحبت نمی کنه مثلا با ما جایی میاد و در ظاهر هیچ مشکلی وجود نداره و بعدش که بقیه رفتن شروع می کنه به عیب و ایراد گرفتن! بهش میگم خب همون موقع می گفتی! با این کاراش دیگه با کسی هم رفت و آمد نداریم. با من هم جوری رفتار می کنه که آخر متوجه نشدم من رو می خواد یا نه. مثلا خیلی الکی شروع به بحث و آزردگی ام می کنه و چند دقیقه بعد که متوجه میشه خیلی خوب تونسته اذیتم کنه می خنده و بعدش بغلم می کنه و بعد از چند دقیقه باز همون حرف هاش رو تکرار می کنه. من فکر می کردم روانی هست. جلوی موفقیت هام رو می گیره و هر اتفاقی که میفته گردن من می اندازه و جوری وانمود می کنه که انگاری من اشتباه کردم و مسائل رو وارونه جلوه میده که باعث عصبانیتم میشه. مدتی هست که تصمیم به جدایی گرفتم (که البته بعد متوجه شدم دچار اختلال هست و ایشون هم من رو آزار میده و هم کاملا مخالف طلاق هست! احساس می کنم احمق تر از من نمی تونست پیدا کنه که اینقدر باهاش بسازه)، آیا با اثبات اینکه ایشون دچار اختلال شخصیت منفعل-مهاجم هست میشه ازش جدا شد؟ یا باید به دنبال راه دیگری باشم؟
متشکرم

علیرضا نوربخش
مدیر سایت
پاسخ به  تهامی
۱۴۰۱/۱۲/۰۱ ۱۳:۲۲

درود. باید برای بررسی بیشتر به یک مشاور مراجعه کنید. اگر تمایل داشتید در خدمت هستم. در واتساپ یا تلگرام شماره ۰۹۱۲۰۷۲۸۷۱۲ پیام دهید.