تله تاییدجویی و جلب توجه
بیشتر هنرمندان و سیاستمداران این طرحواره را دارند
افراد دارای تله تایید جویی و جلب توجه، نمی دانند که از زندگی چه می خواهند و نمی دانند چه استعداد طبیعی دارند.
افراد گرفتار در تله تاییدجویی و جلب توجه همواره به دنبال گرفتن تایید دیگرانند و تمایل دارند که از طریق شهرت و زیبایی، توجه اطرافیانشان را به خود جلب نمایند. هرچقدر تعداد تاییدها و تمجیدهای اطرافیانشان بیشتر باشد، احساس رضایت و خشنودی بیشتری نسبت به زندگی و خودشان دارند.
این افراد به دنبال مدرک تحصیلی عالی هستند، تنها به این خاطر که مورد پذیرش دیگران قرار بگیرند. چشم و هم چشمی در این افراد به شدت دیده می شود و تا ثابت نکنند بهترینند، دست از کارهای تجملاتی و افراطی خود برنمی دارند.
اطرافیان این افراد، از حضور در کنار آنها احساس خوب و خوشایندی ندارند، چرا که تمام رفتار و اعمالشان برای خوشایندی و جلب توجه دیگران است. ممکن است علاوه بر این ها مغرور هم به نظر برسند، به خاطر پیشرفت های خود مغرور شوند و موفقیت هایشان را دائما به رخ دیگران بکشند. همچنین در گفتگوهای خود، دیگران را به طور مخفیانه و زیرکانه، دست می اندازند تا بدین وسیله خودشان را بهتر و بالاتر از دیگران نشان دهند.
افرادی که طرحواره پذیرش جویی/جلب توجه دارند، دستیابی به تایید یا توجه دیگران را سرلوحه زندگی خود قرار می دهند. احساس ارزشمندی آنها بیشتر به واکنش دیگران بستگی دارد تا واکنشهای خودشان.
در این طرحواره فرد تأکید افراطی در کسب تأیید، توجه، عشق، محبت و پذیرش از سوی دیگران دارد و عدم دریافت کافی آن از سوی دیگران باعث احساس ناامنی، ترس و نگرانی در او می شود. در این طرحواره گاهی فرد برای به دست آوردن تأیید و تحسین، عشق، محبت و پذیرش دیگران، دست به هر کاری می زند و هر خفت و خواری را می پذیرد، فقط برای این که مورد پذیرش و تأیید قرار گیرد و طرد و ترک نشود.
نشانه های طرحواره پذیرش جویی جلب توجه
این افراد معمولا مطیع هستند یا می‌خواهند رضایت دیگران را جلب کنند. بنابراین گاهی نقش افراد چاپلوس را بازی می کنند، زیادی از دیگران تعریف می کنند. بعضی دیگر از این بیماران بیش از حد بر پول، منزلت اجتماعی، محبوبیت، پیشرفت و موفقیت برای جلب توجه دیگران تاکید می کنند.
بعضی از این بیماران به نظر مغرور می آیند و به خاطر پیشرفت های شان خودشان را می گیرند و دوست دارند که دیگران آنها را ستایش کنند؛ حتی بعضی اوقات نیز مغرورانه خود را بی نیاز به توجه و احترام دیگران نشان می دهند( جنگ با طرحواره)، و هر از چندگاهی نیز ممکن است به صورت مخفیانه و زیرکانه دیگران را دست بیاندازند تا بتوانند غرور و خود نمایی خود را ارضا کنند.
طرحواره پذیرش جویی/جلب توجه دو چهره دارد:
- فرد به دنبال پذیرش و تایید است و تمایل دارد همه او را دوست داشته باشند و مورد تایید قرار بگیرد. این تله با اختلال شخصیت نمایشی همپوشی زیادی دارد.
- این افراد به دنبال تحسین و تعریف و تمجید دیگران هستند؛ بسیاری از افراد خودشیفته این طرحواره را دارند. افراد خودشیفته به منزلت اجتماعی، ظاهر و یا پول اهمیت زیادی می دهند و به این وسیله می خواهند توجه دیگران را جلب کنند.
ویژگی مشترک هر دو دسته این است که فرد برای داشتن احساس خوب درباره خودش به پذیرش و جلب توجه دیگران نیاز دارد؛احساس ارزشمندی آن ها به واکنش دیگران وابسته است و نه به توانمندی و ارزش های خودشان.
باورهای شرطی علامت طرحواره پذیرش جویی جلب توجه است.
بیمارانی که طرحواره پذیرش جویی و جلب توجه را دارند اغلب باور های شرطی دارند اگر… پس :
- اگر مردم از من تعریف کنند پس من را قبول دارند
- اگر من را قبول دارند پس من با ارزشم
آنها عمیقاً باور دارند که برای داشتن احساس خوب درباره خود باید توجه دیگران را به خودم جلب کنم و به همین دلیل احساس ارزشمندی در این بیماران به شدت متزلزل و وابسته به پذیرش دیگران است. گاهی نیز طرحواره پذیرش جویی/جلب توجه، حمله به طرحواره های دیگر مانند نقص، محرومیت هیجانی یا انزوای اجتماعی است.
ریشه های تله پذیرش جویی و جلب توجه
والدین باید بدانند که کودک هیچ تصویری از خوب یا بد ندارد و تمام کارهای پدر و مادر و اطرافیان خود را درست می داند و از آن ها الگوبرداری می کنند. بنابراین باید مواظب باشیم تا با رفتارهای نادرست و اشتباه خود، زمینه ساز شکل گیری این تله ها در کودک نشویم.
- بسیاری از والدینی که برای کسب رضایت، فرزندان خودشان را تشویق به جلب توجه می کنند، باعث و بانی این طرحواره هستند و سبب می‌شوند که به کودکان بیاموزند که از خویشتن واقعی شان یعنی نیازهای احساسی اصلی و طبیعی شان فاصله بگیرند و به خویشتن کاذب که مورد تایید دیگران است بچسبند.
- والدین متملق و چاپلوس که به دنبال جلب توجه دیگرانند، الگوی نامناسبی برای کودک می باشند و با رفتارهای خود به کودک یاد می دهند که برای جلب توجه دیگران دست به هرکاری بزند. کودک نیز رفتارهای پدر و مادر را درست می پندارد و راه آن ها را در پیش می گیرد.
- والدینی که به دنبال چشم و هم چشمی و فخر فروشی هستند نیز می توانند زمینه ساز شکل گیری این تله در کودک شوند.
- برخی از والدین هم بامحبت اند و هم جلب توجه کننده. اکثر والدین، بسیار دوستدار بچه و فرزند سالارند، اما در عین حال به ظاهر کارها بسیار اهمیت می دهند. کودکانی که در این خانواده ها تربیت شده اند، احساس می کنند که به آنها محبت شده اما نتوانسته اند هویت باثبات و مستقلی برای خود به وجود آورند. احساسی که آنها نسبت به خودشان دارند، وابسته به پاسخ ها و واکنش های دیگران است.
این طرحواره اغلب در خانواده هایی شکل می گیرد که به اندازه کافی گرم و حمایت گر نیستند و والدین عشق و تأیید و پذیرش کافی به کودکان خود نمی دهند. هنگامی که کودکان در چنین محیط ناامنی رشد می کنند و وقتی به بزرگسالی می رسند، تشنه و حریص هر گونه عشق و تأییدی هستند که دیگران به آنها بدهند؛ حتی اگر این عشق و تأیید ناخالص، آلوده و مخرب باشد.
درمان تله پذیرش جویی و جلب توجه
درمان تله های زندگی باید زیرنظر درمانگر انجام گیرد و راهکارهایی که ارائه می کنیم یک راهکار کلی است که می تواند در کنار درمان اصلی، به شما کمک کند. همچنین درمان تله ها در ابتدای راه می تواند برای شما سخت و دردناک باشد اما درمانگر می تواند با مهارت و تخصص خود به شما کمک کند تا راحت تر مراحل درمان را طی کنید.
برای درمان این تله در ابتدا باید بدانیم که هدف از درمان چیست؟ هدف اصلی درمان این است که بیمار خویشتن واقعی اش را بیان کند و به دنبال جلب توجه دیگران نباشد؛ این طبیعت انسان است که به دنبال جلب توجه و پذیرش از سوی دیگران باشد، اما هرچیزی اگر از حالت تعادل خارج شود مشکل ساز می شود.
فرد باید متوجه شود که به خاطر جلب توجه و پذیرش دیگران، استعدادها و توانمندی‌های خود را قربانی می کند و چون خویشتن واقعی خود را سرکوب می‌کند، با احساسات و نیازهای خود آشنا نیست. درمانگر به بیمار کمک می کند که خود را بشناسد و بفهمد که چه چیزی واقعا برای او ارزشمند است.
بعد از اینکه خود واقعیتان را پیدا کردید، فهرستی از مزایا و معایب این تله تهیه کنید؛ این که اگر طبق خویشتن واقعی خود عمل کنید چه مزایا و معایبی برای شما در پی خواهد داشت و یا اگر برای جلب توجه دیگران زندگی کنید چه اتفاقاتی خواهد افتاد. با سبک و سنگین کردن این مزایا و معایب، شما می توانید پی ببرید که جایگاه اجتماعی یا شهرت نمی توانند موجب رضایت کامل و همیشگی شما از زندگی شوند و در نهایت به احساس پوچی و نارضایتی خواهید رسید.
همچنین شما در طول درمان یاد می گیرید که توانایی تحمل عدم پذیرش و جلب توجه را داشته باشید و به جای آن رضایت های بهتر و پایدارتری را جایگزین کنید؛ رضایت های درونی که لحظه ای و وابسته به دیگران نباشند.
تفاوت طرحواره پذیرش جویی با طرحواره معیارهای سختگیرانه
اگر فرد به این دلیل می‌خواهد جلب توجه کند و یا پذیرش را به دست بیاورد، که باور دارد باید به آن معیارها دست پیدا کند، طرحواره او معیارهای سختگیرانه است. او به دنبال شهرت، ثروت و منزلت می‌رود زیرا باور دارد که باید این کار را انجام بدهد. اگر فرد بگوید که به این دلیل می خواهد توجه دیگران را جلب کند که احساس ارزشمندی کند، طرحواره او پذیرش جویی و جلب توجه است، زیرا برای جلب تایید بیرونی این کارها را می کند.
تفاوت طرحواره پذیرش جویی با طرحواره اطاعت
در طرحواره اطاعت فرد به این دلیل می‌خواهد مورد پذیرش دیگران قرار بگیرد که می ترسد اگر این کار را نکند از جانب آنها طرد شود یا مورد انتقاد و تنبیه قرار گیرد اما در طرحواره پذیرش جویی و جلب توجه ترسی وجود ندارد.
تفاوت طرحواره پذیرش جویی با طرحواره ایثارگری
در طرحواره ایثار، فرد به این دلیل به دیگران کمک می‌کند و می‌خواهد توجه آنها را جلب کند که باور دارد دیگران ضعیف و نیازمند او هستند، اما در طرحواره پذیرش جویی و جلب توجه او صرفاً برای کسب تایید و احترام این رفتار را از خود بروز می دهد.
تفاوت طرحواره پذیرش جویی با طرحواره استحقاق
کسانی که طرحواره استحقاق دارند به این دلیل می‌خواهند توجه و پذیرش دیگران را جلب کنند تا خودشان را بزرگتر نشان بدهند و احساس برتری کنند و یا می خواهند از آن به عنوان وسیله قدرت یا کنترل دیگران استفاده کنند، مانند کسی که به یک مرکز خیریه کمک می کند و با این کار تبلیغات انجام می دهد؛ او به فکر استفاده ابزاری از این مرکز است؛ هدف او از انجام این رفتار این است که فرد بتواند منافعی را کسب کند؛ یا کسی که به دیگران کمک می کند و به آنها احترام می‌گذارد تا آنها را مطیع خود کند هدف از این رفتار کنترل است که نشانه طرحواره استحقاق است.
برای مطالعه بیشتر به کتاب طرحواره درمانی، نویسنده جفری یانگ، ژانت کلوسکو، ترجمه حسن حمید‌پور مراجعه کنید.
به نظر می رسد در طرحواره پذیرش جویی ترس هم وجود داشته باشد
آقای دکتر چطور از شره ترس از انتقاد و تایید نشدن توسط دیگران خلاص بشیم و به خودمون اعتماد کنیم؟
درود
شما هرکاری هم که انجام دهید، گاهی اوقات افرادی وجود دارند که عملکرد شما را قضاوت می‌کنند. حتی اگر سعی کنید بهترین باشید و هیچ خطایی نیز انجام ندهید باز هم ممکن است مورد انتقاد و قضاوت قرار بگیرید. انتقاد و قضاوت دیگران ممکن است زندگی را مختل کند و بر کسانی که عزت نفس قوی ندارند تاثیرات مخربی بگذارد.
هیچ کسی دوست ندارد که نسبت به خود احساس ناخوشایندی و بی‌ارزشی داشته باشد. برخی دوست دارند که همیشه مورد تایید دیگران باشند، چرا که از انتقاد دیگران ترس دارند. مهم نیست که چه کاری انجام می‌دهید، در هرصورت مردم به قضاوت شما می‌نشینند؛ اما نباید به این ترس اجازه بدهید که در شما رخنه کند و افسار زندگیتان را بر عهده بگیرد.
راه‌هایی برای غلبه بر ترس از انتقاد و قضاوت دیگران وجود دارد:
قضاوت، اجتناب‌ناپذیر و غیرقابل کنترل است. اما آنچه که ما می‌توانیم انجام دهیم این است که از منفی‌گرایی خودداری کنیم و با دلسوزی و شفقت بیشتری به کار خود ادامه دهیم.
همچنین برای افزایش عزت نفس خودتون می توانید از مشاوره و روان درمانی هم کمک بگیرید.
دکتر شما که میدونید منشا واکنش های ما غیر ارادی و دفاعی هست پس توصیه انگیزشی چه لزومی داره، وقتی چاره ساز نیست و تنها میشه گفت کلمات درمانیه، بنظرم باید قبول کرد که این اختلالها درمان پذیر نیست تا حدود زیادی ریشه ذاتی و ژنتیک داره. بگذریم خواستم بگم این تایید پذیری و انتقاد ناپذیری در افراد خودشیفته بقدری زیاده که دو اتفاق رو بیان میکنم، اول مغازه دار جواتی در مورد سلام تکردن بهم تذکر داد و این رو توهین به خودش میدوتست و باز هم مغازه داری که گفتن اینکه ریش میتونه باعث نفوذ و رسیدن به بدن بشه و ماسک رو بی اثر کنه رو توهین به خودش دونست و اینکار رو فضولی دونست. طرف ریش داشته و ماسک زده بود من هم مشتری بودم و دهها بار خرید کرده بودم (به زبان ساده طرف حاضر بود مشتری و درامدش کم بشه ولی بهش بی توجهی و یا انتقاد یا به قول خودشون توهین نشه در حالیکه من حتی نه انتقاد و نه بی توجهی کردم فقط من بزرگ انها این ذهنیت رو ساخته .برای خودم که یک ادم با سابقه خودشیفتگی و عوضی بودن هستم این واکنشهای حال بهم زن این دو فروشنده جوان نامتعادل و حساس شوکه کننده بود
تجربه جالبی رو شرح دادین.. از این مدل آدما در اطرافمون زیاده و متاسفانه روحیه ی انتقادپذیری در مردم ما خیلی پایین اومده هرچند توی افراد خودشیفته بارز تره. اینکه میگید این واکنشها غیر ارادیه و جملات انگیزشی تحویل آدما ندیم از دو جهت توش ایراده:
۱) با قدرت این طرحواره کاملا آشنام چون خودمم دارمش اما شما به همه ی تصمیمات زندگی افراد خودشیفته توجه کردی؟ ( خیلیاش آگاهانه و ارادی صورت میگیره) ، درصد کمی از واکنش های این افراد غیرارادیه که معتقدم کاملا به دوران کودکی و نوجوانی فرد و نوع محیط تربیتیش برمیگرده. براتون مثال میزنم: دختری که در نوجوانی توسط پدر یا مراجع قدرت بسیار بخاطر نحوه پوشش مورد انتقاد و سرزنش قرار گرفته. چنین دختری وقتی به سن جوونی میرسه بدون اینکه متوجه باشه دنبال جلب توجه و تایید دیگران به خصوص آقایون توسط ظاهرشه چون توی بچگی باباهه بدون اینکه به سایر جنبه های شخصیتی این دختر توجه کنه و بدون اینکه واقعا به نیازهاش اهمیت بده تنها روی کنترل و ایراد گرفتن از این دختر متمرکز شده.
۲) هیچ متخصص یا دکتری نمیتونه به آدما بگه ببین عزیز من این رفتار شما کاملا غیر ارادیه و شما روش هیچ کنترلی ندارید!!! و هیچ فردی هم نمیخواد چنین جمله ی مایوس کننده ای رو بشنوه چون بهرحال این طرحواره ها حتی به سختی، حتی طولانی مدت اما بالاخره قابل کنترل هستن. اگه اختلالات شخصیتی باشه بحثش جداست… بله اختلالات شخصیت عموما صفت های ویژگی بسیار پایداری هستن که قابل درمان نیستن.
این تله پذیرش جویی/جلب توجه ,توی کتاب جفری یانگ شامل کدوم تله میشه؟چون با این اسم تو کتاب نیست